بنیامین نتانیاهو سیاستمدار کهنه کار در پی پیروزی ائتلاف راستگرا به رهبری وی، حالا در تدارک تشکیل کابینه است. ائتلاف راستگرا به رهبری نتانیاهو موفق شده از ۱۲۰ کرسی کنست، ۶۴ کرسی را به خود اختصاص دهد. بازگشت دوباره نتانیاهو به قدرت در شرایطی است که این پنجمین انتخابات انجام شده در ۳ سال گذشته بوده است.
اگر چه ائتلاف راستگرا اکثریت را بدست آورده اما این به معنای پایان دوران ناپایداری سیاسی در رژیم صهیونیستی نیست چرا که احتمال شکست ائتلاف راست گرا متشکل از احزاب چند گانه با توجه به اختلافات شدید بین آنها وجود دارد.
یکی از چالشهای اصلی نتانیاهو برای آینده، ترکیب کاملا افراطی احزاب تشکیل دهنده ائتلاف وی است که نگرانیهایی در سطح جهانی ایجاد کرده است. بر اساس نتایج انتخابات، حزب لیکود به رهبری نتانیاهو ۳۲ کرسی و حزب «یش عتید» به رهبری یائیر لاپید نخست وزیر فعلی ۲۴ کرسی کسب کردهاند.
نکته قابل توجه که به نگرانیها دامن زده کسب رتبه سوم کرسیهای کنست از سوی یکی از افراطیترین احزاب اسرائیل یعنی «صهیونیسم دینی» است که ۱۴ کرسی را به خود اختصاص داده است. به گزارش ایندیپندت، «انشل ففر»، تحلیلگر مشهور صهیونیست، گفته است که رای بیش از ۱۰ درصد صهیونیستها حزبی که علنا ضد اعراب است، «لحظهای هراسناک» را برای رژیم صهیونیستی رقم زده است.
به گزارش سایت خبری فلسطین الان، گزارشهای مطبوعاتی نشان میدهد که دولت آمریکا و کشورهای اروپایی به نتانیاهو اعلام کردهاند که «بن غفیر» را به عنوان یک وزیر نمیپذیرند. همچنین کشورهای عربی به او نسبت به انتخاب بن غفیر به عنوان وزیر هشدار دادهاند.
ایتمار بن غفیر رهبر حزب تندرو «قدرت یهود» است که به همراه دیگر حزب تندرو یعنی صهیونیسم دینی ۱۴ کرسی کنست را کسب کردهاند. او مواضع بسیار تندروانهای نسبت به اعراب دارد و از جمله خواستار اخراج آنهاست. او بعد از پیروزی در انتخابات ابراز تمایل کرده که وزارت امنیت داخلی – نیروهای پلیس زیر نظر این وزارتخانه هستند- را در کابینه آتی عهدهدار باشد.
روزنامه هاآرتص هم در یادداشتی با اشاره به نتیجه انتخابات نوشت که «رژیم صهیونیستی اکنون در آستانه انقلابی راستگرا، مذهبی و استبدادی است» که هدفش «ویران کردن زیرساختهایی» است که سیستم فعلی بر آنها بنا شده است. این روزنامه نوش اتفاق فوق را «روزی تاریک» برای رژیم صهیونیستی قلمداد کرد. در همین راستا گروههای فلسطینی از جمله سخنگویان فتح و حماس هم نسبت به تشدید خشونت علیه مردم فلسطین با روی کارآمدن جناح تندرو نتانیاهو هشدار دادهاند.
بنابراین کابینه آتی رژیم صهیونیستی هم بعید نیست به فاصله کوتاهی دوباره درگیر حواشی و اختلافات شود و ائتلاف راستگرا هم به سرنوشت ائتلاف کابینه قبلی دچار شود.
آنچه در این میان به دشواریهای پیش روی نتانیاهو خواهد افزود، اختلافنظرهای دیرینه وی به عنوان یک چهره تندرو راستگرا با دولت دموکرات آمریکا است. نتانیاهو پیش از این در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما در آمریکا هم روابط تنشآمیزی با وی داشت برخلاف روابط دوستانه ونزدیکی که در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ با جمهوری خواهان داشت.
شرایط اقتصادی آشفته رژیم صهیونیستی که بعد از کرونا بدتر هم شده نیز یکی دیگر از چالشهای پیش روی کابینه آتی خواهد بود. در کنار همه اینها، قدرت بازدارندگی گروههای مبارز فلسطینی هم چه بسا چالش اصلی نتانیاهو باشد. جامعه رادیکال شده صهیونیستی چه بسا از نتانیاهو انتظار برخوردهای خشنتر با فلسطینیها داشته باشد اما آنچه در میدان واقعیت وجود دارد، قدرت گروههای فلسطینی است که توازن قوا در فلسطین را به هم زده و در صورت تشدید درگیریهای احتمالی، ابتکار عمل در دست رژیم صهیونیستی نخواهد بود.
در این میان نتایج یک نظرسنجی که ائتلاف جنبشهای جوانان رژیم صهیونیستی انجام داده منتشر شده که بر اساس آن یک سوم جوانان رژیم صهیونیستی نمیخواهند در ارتش استخدام شوند. به گزارش المیادین براساس این نظرسنجی یک سوم جوانان صهیونیستی باور ندارند که رژیم صهیونیستی ۲۵ سال دیگر وجود خواهد داشت.
سیدرضا صدرالحسینی کارشناس مسایل منطقه در یادداشتی نوشت: بعد از فراز و فرودهایی که دولتهای ائتلافی رژیم صهیونیستی در سه سال گذشته داشتهاند، ائتلاف راستگرایی به رهبری بنیامین نتانیاهو اکثریت شکنندهای را در انتخابات اخیر کنست کسب کرده و حالا باید دولت جدید را تشکیل دهد. شرایط موجود در سرزمینهای اشغالی به گونهای است که بعید مینماید دولت جدید در قالب ائتلاف تندرو راستگرا، بتواند از پس مشکلات مختلف امنیتی، سیاسی و اجتماعی برآید.
نتانیاهو در تجربه نخست وزیری گذشته خود در سالهای نه چندان دور به گونه ای در گرداب مشکلات داخلی محصور شده بود که حتی منتقدان او در تظاهراتی وارد حیات منزلش شدند و خواستار استعفایش شدند. اینکه دوباره چنین فردی پیروز انتخابات شده حکایت از آن دارد که در رژیم صهیونیستی برنامهها یا شخصیتهای جدید که بتوانند این رژیم را از گرداب مشکلات رها کنند وجود ندارند.
آنچه پیش روی کابینه جدید است وضعیت آشفتهای است که شامل تبعات شدید اقتصادی کووید ۱۹، مهاجرت معکوس از سرزمینهای اشغالی، دولتهای ناکارآمد سالهای اخیر و مشکلات متعدد امنیتی است. به گونهای که به گفته کارشناسان امنیتی، در یک سال گذشته حدود ۸۳۰۰ عملیات علیه امنیت داخلی رژیم صهیونیستی از طرف مردم و گروههای فلسطینی حتی در خیابانهای پایتخت این رژیم انجام شده است. بنابر این مجموع این چالشها نمیتواند ظرف چند ماه و به سرعت حل و فصل شود. مضاف بر اینکه فشارهای رژیم علیه مردم فلسطین و تداوم شهرک سازی برخلاف قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل هم همچنان ادامه دارد.
بنابراین ائتلاف شکننده جدید هم توانایی عبور دادن رژیم از مجموعه این مشکلات را ندارد. بخصوص که پروندههای چندگانه مالی و اخلاقی نتانیاهو و خانوادهاش هم پاشنه آشیلی است که شکنندگی این ائتلاف راست گرا را بیشتر میکند.
موضوعی مهمی که باید توجه داشت اینکه تعداد رای دهندگان عربهای مسلمان در سرزمینهای اشغالی زیاد شده است و آنها توقعات بالایی از دولت جدید دارند در حالی که در ائتلاف جدید به رهبری نتانیاهو احزاب بسیار تندرویی حضور دارند که رسما خواهان اخراج اعراب از سرزمینهای اشغالی هستند. این هم مشکل بزرگی برای دولت آینده خواهد بود. بعید نیست که وضعیت ناپایداری سیاسی سه سال گذشته باز هم ادامه یابد. نتانیاهو البته مثل گذشته در مقابل ناکارآمدیها و دشمنان خود از جمله ایران، حتما با استفاده از امپراطوری رسانهای غربی، به عملیات روانی و تبلیغاتی روی خواهد آورد اما این هم درمانی برای دردهای کهنه رژیم صهیونیستی و نتانیاهو نخواهد بود.
اسرائیل گرفتار بحران های تاریخی
مصطفی مصلحزاده سفیر پیشین در اردن در یادداشتی نوشت: برای ارزیابی دولت آینده رژیم صهیونیستی و اینکه بنیامین نتانیاهو چقدر میتواند در پیشبرد برنامههایش موفق باشد باید ابتدا چند مفروض درباره رژیم صهیونیستی را مدنظر داشت. اول اینکه استراتژی کلان رژیم صهیونیستی با تغییر احزاب و جابجایی دولتها تغییر نمیکند مثلا روابط با آمریکا و رویکرد نسبت به ایران ذیل آن استراتژی کلان با جابجایی دولتها تغییر خاصی نمیکند.
دوم اینکه رژیم صهیونیستی یک بحران ذاتی دارد که باز ربطی به احزاب داخلی ندارد. این بحران مربوط به ماهیت اشغالگر رژیم است که بر اساس آن در طول ۷۰ سال گذشته مجبور بوده یک سیاست سرکوبگرانه علیه فلسطینیها اتخاذ کند. در حقیقت این بحران منجر به آن شده که رژیم صهیونیستی همیشه یک سیستم امنیتی باشد.
مفروض سوم این است که این رژیم یک حکومت مستقل نیست و زائیده اروپا و آمریکاست لذا هر بحرانی که در اروپا و آمریکا ایجاد میشود به داخل این رژیم هم سرایت می کند. مفروض چهارم بحران اقتصادی این رژیم است که باز هم ارتباطی با احزاب ندارد. بحران اقتصادی ۲۰۰۸ آمریکا و اروپا بواسطه وابستگی شدید صهیونیستها به آنها به داخل این رژیم هم منتقل شد و تا حال حاضر هم ادامه دارد. اخیرا کرونا وضعیت اقتصادی را بحرانیتر هم کرد. یعنی در سالهای اخیر بحران اقتصادی به بحران امنیتی رژیم افزوده شده است.
مفروض پنجم، بحران سیاسی داخل رژیم است که در دو دهه اخیر تشدید شده است. نمود بیرونی این بحران دولتهای ناپایدار و انتخابات زودرس در ۳ سال گذشته است که این بحران البته به اختلافات داخلی و احزاب بر میگردد.
و در نهایت مفروض ششم، بحران اجتماعی یا هویتی رژیم صهیونیستی است. این بحران همیشه وجود داشته و به ترکیب جمعیت این رژیم بر میگردد که در طول ۷۰ سال گذشته یهودیانی با دیدگاههای مختلف را از سراسر جهان در یک منطقه جمع کرده است. مثلا ما همزمان که شاهد یهودیان ارتدوکس در رژیم صهیونیستی هستیم، شاهد یهودیان سکولار و یهودیان مخالف صهیونیسم هم هستیم که با همدیگر تفاوتهای بسیاری دارند و این تفاوتها منجر به یک بحران هویتی و اجتماعی شده است.
این مسایل تنها موارد مربوط به ساختار داخلی رژیم صهیونیستی است و اگر مولفههای دیگری همچون، افزایش قدرت بازدارندگی گروههای فلسطینی و چالشهای رژیم صهیونیستی با افکار عمومی جهانی را به آن اضافه کنیم، درخواهیم یافت که رژیم صهیونیستی چه با نتانیاهو چه با فرد دیگری روی آرامش به خود نخواهد دید. علاوه بر اینها شخصیت نتانیاهو که یک فردی با ابهامها و اتهامهای فراوانی است نیز بر دشواری کار دولت آینده این رژیم خواهد افزود.
اتفاقات مثبتی پیش روی رژیم اسرائیل است
مهدی شکیبایی کارشناس مسایل رژیم صهیونیستی در یادداشتی نوشت: پیروزی بنیامین نتانیاهو در انتخابات کنست رژیم صهیونیستی نشانه استیصال جامعه صهیونیستی است به این معنا که این رژیم فاقد رهبران با ایدههای جدید و کاریزماتیک است که مجبور شده به گزینه تکراری و ۷۳ ساله با پروندههای مفتوح قضایی روی بیاورد.
به نظر من انتخاب نتانیاهو نفع مشخصی برای رژیم صهیونیستی ندارد. در درجه اول این انتخابات نمی تواند بحران سیاسی دولتهای ناپایدار را بر طرف کند. این پنجمین انتخاباتی بود که در ۳ سال گذشته برگزار شده و دولتهای قبلی به خاطر تشدید اختلافات داخلی نتوانستهاند دولتهای باداومی باشند. بعد از تشکیل دولت از سوی نتانیاهو هم پیشبینی میشود که اختلافات حزبی ادامه داشته باشد و این احتمال وجود دارد که این استمرار بیثباتی سیاسی منجر به جنگ داخلی هم بشود. بخصوص که پیروزی نتانیاهو هم پیروزی با اکثریت قاطع نبوده است.
نکته دیگری که حکایت از دشواری شرایط پیش روی دولت آینده رژیم صهیونیستی دارد، اختلافات سنتی راست گرایان در اسرائیل با دموکراتها در آمریکا است. انتخاب نتانیاهو و تشکیل دولت راست گرا، در حالی که یک دولت دموکرات در آمریکا بر سر کار است به معنای آن خواهد بود که در دو سال آینده تعامل بین آمریکا و رژیم صهیونیستی دچار اختلال خواهد شد. چنانکه در دوران ریاست جمهوری باراک اوبامای دموکرات در آمریکا و نخست وزیری نتانیاهو در رژیم صهیونیستی شاهد چالش بین این دو بودیم برخلاف دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ جمهوری خواه که روابط او با نتانیاهو خیلی حسنه بود.
موضوع دیگری که دردسر بزرگی برای نتانیاهو و رژیم صهیونیستی خواهد بود، بر هم خوردن توازن قوا در فلسطین است. به ویژه از چند سال پیش تا به حال این توازن بر هم خورده و گروه های مقاومت فلسطینی به مرحله توانمندی بازدارندگی رسیدهاند. بنابراین نتانیاهو در برابر مقاومت فلسطینی ها ابتکار عمل را در دست نخواهد داشت که هر کاری بخواهد بتواند انجام دهد.
او حتی در دورههای پیشین که نخست وزیر بود هم شکستهای سنگینی از فلسطینیها خورده است از جمله جنگ سیف القدس در سال ۲۰۲۱ که بعد از این جنگ دولت نتانیاهو از هم پاشید و کنار رفت. در سال ۲۰۱۴ هم گروهای فلسطینی ضربات سختی را در جنگ موسوم به عملیات بنیان مرصوص به رژیم اسرائیل و دولت نتانیاهو وارد کردند. بنابر این در همان دورهای که نتانیاهو به داشتن «مشت آهنین» در برابر فلسطین ها مشهور بود نتوانست کاری از پیش ببرد. بنابر این انتخابات اخیر و روی کارآمدن نتانیاهو هم رقم زننده اتفاق خاص و مثبتی برای رژیم صهیونیستی نخواهد بود.