مقامات رسمی عراقی اصرار دارند که وظیفه نیروهای ناتو در عراق فقط آموزش و مستشاری نظامی است و اگر هم مسئولیت جنگی داشته باشند، فقط به صورت محدود، حوزه پروازی را شامل می شود.
«تحسین الخفاجی» سخنگوی فرماندهی مشترک نظامی عراق، در همان زمان، اعلام کرد که اظهارات «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو در خصوص افزایش تعداد نیروهای ناتو از پانصد به چهار هزار نفر غیر دقیق است و صحت ندارد.
«قاسم الاعرجی» مشاور امنیت ملی عراق نیز وظیفه نیروهای ناتو را در عراق فقط مشورتی خواند.
با وجود جنجالی که اظهارات دبیرکل ناتو در عراق به دنبال داشت و بسیاری از جریان های سیاسی در عراق علیه آن موضع گرفته و مخالفت خود را با افزایش این نیروهای خارجی در عراق نشان دادند، اما سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) هرگز اظهارات استولتنبرگ را تکذیب و یا از آن عقب نشینی نکرد.
بعد از گذشت چهارماه از آن اظهارات استولتنبرگ، وزارت دفاع عراق و ناتو یکشنبه پنجم تیرماه ۱۴۰۱ یک یادداشت تفاهم همکاری امضا کردند که امضای این یادداشت تفاهم با وجود فاش نشدن جزییات کامل آن، به عقیده برخی در راستای افزایش نیروهای ناتو در عراق است.
وزارت دفاع عراق درباره این یادداشت تفاهم با ناتو گفته که این توافق مربوط به نظام کدگذاری «NCS» (خاص ناتو) است که از آن «به خدمات پشتیبانی جهانی از طریق فناوری» یاد شده است.
در عین حال برخی منابع خبری نزدیک به دولت عراق که تحت عناوین غیر رسمی فعالیت دارند، امضای این یادداشت تفاهم را در راستای سیاست اخیر ناتو مبنی بر افزایش نیرو در عراق دانستند که به گفته آنها قرار است، پوششی برای افزایش نیروهای آمریکایی در عراق باشد.
کانال خبری – تحیلی «صاحبه السیاده» که ادعا می شود یکی از مشاوران نخست وزیر عراق آن را مدیریت می کند و به انتشار گزارش های محرمانه در عراق شهرت یافته در این راستا نوشته است: «یادداشت تفاهم اخیر امضا شده بین وزارت دفاع عراق و ناتو که گفته شده هدف آن توسعه همکاری تحت عنوان آموزش نیروهای عراق است، در واقع چارچوبی برای اجرای قانونی سناریوی افزایش نیروهای آمریکایی در عراق است.»
براساس گزارش این منبع خبری، طبق اطلاعات به دست آمده، واشنگتن می خواهد به بهانه پایان حضور نظامیانش در عراق، با یک نیرنگ تازه از طریق ناتو به کشور بازگردد.
صاحبه السیاده افزوده است: واشنگتن در طول دو سال گذشته خود را برای عملیات فریب جدید مهیا کرده تا به بهانه پایان اعلام حضور نیروهایش در عراق، این بار تحت پوشش نیروهای ناتو، پایگاه ها و حضور نظامی اش را در عراق گسترش و توسعه دهد تا به این ترتیب بتواند قانون پارلمان عراق مبنی بر خروج نیروهای خارجی از کشور را دور بزند.
براساس این گزارش، آمریکایی ها با هماهنگی برخی از خود عراقی ها و همکاری ناتو، دست به این نیرنگ جدید زده اند و اظهارات «ینس ستولتنبرگ» دبیرکل ناتو در حاشیه نشست وزیران دفاع در بروکسل در فوریه گذشته، مبنی بر افزایش نیروهای ناتو در عراق از پانصد به چهار هزار نیرو، در همین راستا بوده است.
صاحبه السیاده، علت عدم واکنش عراقی ها به افزایش نیروهای ناتو در عراق را این دانسته که عراقی ها فقط نسبت به حضور نظامیان آمریکا در کشورشان حساسیت دارند اما نسبت به ناتو چنین حساسیتی وجود ندارد.
به گفته این منبع، این درحالی است که افزایش نیروهای ناتو در واقع پوششی برای افزایش نظامیان آمریکا در عراق است.
پارلمان عراق متعاقب شهادت سرداران شهید سپهبد «حاج قاسم سلیمانی» و «ابومهدی المهندس» و ۱۰ تن از همراهانشان در حومه فرودگاه بین المللی بغداد به دست نیروهای اشغالگر آمریکایی، در ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ قانون اخراج نیروهای خارجی از عراق را با اکثریت آرا تصویب کرد.
طی چهار دور گفت وگوهای دو جانبه بین بغداد و واشنگتن که از ژوئن ۲۰۲۰ (۲۲ خرداد ۱۳۹۹) تا ژولای ۲۰۲۱ (دوم مردادماه ۱۴۰۰) ادامه داشت، بر سر اخراج کامل نظامیان آمریکایی از عراق در اواخر ۲۰۲۰ توافق حاصل شد.
با وجود گذشت حدود یکسال از این توافق، هنوز آمریکایی ها به طور کامل نیروهای خود را از عراق خارج نکرده بلکه دو طرف هم بغداد و هم واشنگتن اکنون نسبت به نوع و حجم حضور فعلی نظامیان آمریکایی در خاک عراق سکوت اختیار کرده اند.
این درحالی است که نظامیان آمریکایی همچنان در دو پایگاه نظامی «عین الاسد» (غرب الانبار) و «الحریر» (اربیل) حضور دارند و بعضا دست به اقدامات نظامی زده و یا به راحتی بین دو سوی مرز عراق و سوریه در حال حرکت هستند.
برخلاف قانون صریح پارلمان عراق مبنی بر ضرورت خروج همه نیروهای بیگانه از خاک کشور، آمریکایی ها به بهانه های مختلف گاه به نام «نیروهای ائتلاف بین المللی ضد داعش» و گاه به نام «نیروهای ناتو» همواره بر حفظ حضور نظامیان خود در عراق، اصرار می روزند.
در همین حال، گروه های عراقی مخالف حضور اشغالگران آمریکایی در کشورشان، بر اخراج نهایی آنها از خاک عراق تاکید می کنند.