روزنامه اینترنتی رای الیوم در سرمقاله خود نوشت: «میانجیگری» امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه بین دولت لبنان و عربستان سعودی که با استعفای جورج قرداحی، وزیر اطلاع رسانی لبنان به اوج خود رسید، در میان همتایان خود در منطقه به عنوان گرانترین میانجیگری در تاریخ ثبت شده است.
مکرون پس از دیداری سه روزه از ابوظبی و ریاض در حالی به کشورش بازگشت که بیش از بیست میلیارد دلار معامله تسلیحاتی در جیب خود داشت.
امارات به پایتختی ابوظبی نخستین مقصد مکرون در سفر سه روزه وی به کشورهای حاشیه خلیج (فارس) بود، این کشور روز جمعه از امضای قرارداد شانزده میلیارد یورویی برای خرید ۸۰ فروند هواپیمای رافال از نوع جدید خبر داد که بدین ترتیب این کشور به بزرگترین مشتری خارجی شرکت هواپیمایی «داسو» فرانسه تبدیل میشود و شاید این معامله، باعث جبران خسارت فرانسه از قرارداد فروش زیردریایی به استرالیا باشد که توسط آمریکا از چنگ پاریس در آمد.
مهمتر اینکه شاید این قرارداد، جایگزین قرارداد هواپیماهای اف ۳۵ آمریکا باشد که که ابوظبی برای خرید آن قرارداد بسته بود، زیرا ابوظبی به علت شرایط پیچیده خصوصا ضرورت استفاده از آنها تحت نظارت واشنگتن و اینکه این هواپیماها از نظر فن آوری به پیشرفتگی هواپیماهای اسرائیلی نبودند، منصرف شد و تغییر نظر داد.
البته عربستان سعودی از امضای هیچ قرارداد تسلیحاتی به منظور احترام به مکرون و در تقدیر از تلاشهای وی برای میانجیگری خبر نداده است، اما این سفر به نوبه خود مجانی و رایگان نبود و باید بهای زیادی در مقابل آن پرداخت شود و خزانه عربستان خواه با امضای قراردادهای تسلیحاتی یا توافقهای تجاری باید آن را جبران کند.
در تشریح بیشتر این موضوع باید بگویم که امانوئل مکرون نخستین مقام غربی است که از زمان ترور جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد سعودی در اکتبر ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول، به ریاض سفر و با محمد بن سلمان ولیعهد این کشور دیدار کرد و این سفر به معنای شکست انزوای عربستان و پایان تحریمهای دیپلماتیک این کشور و آغاز طرح آماده سازی بن سلمان برای تصدی حکومت به عنوان جانشین سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان است.
محمد بن سلمان در صدد گرفتن انتقام از قرداحی است، زیرا با محکوم کردن جنگ در یمن که از نظر مالی، انسانی و سیاسی به ضرر عربستان است دست روی نقطه حساس بن سلمان گذاشت، افزون بر این، قرداحی به عنوان یکی از کارمندان عربستان چطور جرات کرد چنین حرفی بزند در حالی که با کمک عربستان به این سمت رسید؟
با مجبور شدن قرداحی به استعفا به بهانه در نظر گرفتن منافع لبنان و جلوگیری از اخراج ۲۰۰ هزار لبنانی شاغل در عربستان، موضوع قرداحی از توجه مردم و مقامات کنار خواهد رفت، اما بحران لبنان و روابط این کشور با عربستان ادامه خواهد یافت و شاید حتی بدتر از قبل شود.
مکرون چطور شرایط میانجیگری بین بیروت و ریاض را فراهم کرد؟
مکرون پس از به جیب زدن بیست میلیارد دلار شرایط را برای میانجیگری بین لبنان و عربستان فراهم کرد. بن سلمان در حضور مکرون تلفنی با نجیب میقاتی نخست وزیر لبنان تماس گرفت، البته این تماس شامل دعوت میقاتی برای سفر به عربستان یا ارائه وعدهای برای حل و فصل بحرانهای مالی یا معیشتی لبنان یا بازگشت چهار سفیری نبود که از لبنان فراخوانده شده اند.
از جمله عادتهای عربستان در برخورد با چنین بحرانهایی نظیر بحران ریاض با سازمان آزادی بخش فلسطین این است که با تحمیل شروط خود بر دیگران، از آنها میخواهد این شروط را اجرا کنند بدون اینکه در ازای آن هیچ قول یا وعدهای دهد به جز اینکه کلمه «مژده میدهم» یا «خواهیم دید» را تکرار کند و پس از اجرای شروطش، فرآیند «کباب کردن» طرف مقابل روی آتش سرد را آغاز میکند.
فیصل بن فرحان بن عبدالله آل سعود وزیر امور خارجه عربستان زمانی که اعلام کرد مشکل اصلی لبنان اظهارات آقای قرداحی نیست بلکه سلطه حزب الله و سلاحهای این جنبش است، درست میگفت. یعنی اینکه بحران بین دو کشور خواه با استعفا یا برکناری قرداحی یا ادامه حضور وی به عنوان وزیر اطلاع رسانی لبنان ادامه خواهد داشت.
«حزبالله» که از جورج قرداحی حمایت و کاملا با استعفای وی مخالفت کرد، تاکنون هیچ اظهار نظری نکرده است و ترجیح میدهد سکوت کند یعنی اینکه مخالف استعفا است و در نتیجه بحران دولت میقاتی ادامه یافته است و شاید به همین علت است که هیچ نشستی توسط دولت میقاتی برگزار نشده است یعنی اینکه به طور ساده باید گفت تشکل «حزب الله» که در اکثریت هستند در این نشست شرکت نخواهند کرد مگر اینکه خواسته آنها یعنی برکناری قاضی طارق بیطار، بازپرس پرونده بمب گذاری بندر بیروت محقق شود.
هواپیمای حامل مکرون با خوشحالی در حال بازگشت به پاریس است و بهای این میانجیگری را به طور کامل و چه بسا بیشتر از آنچه انتظار داشت دریافت کرده است، اما بحرانهای لبنان حتی با بازگشت چهار سفیر عربستان، بحرین، کویت و امارات به بیروت و دعوت میقاتی برای سفر به ریاض ادامه خواهد داشت.