کشورهای مختلف در سراسر جهان به منظور تشویق مردم خود برای تزریق واکسن کرونا روش های گوناگونی را در پیش گرفته اند. در آمریکا جو بایدن رییس جمهوری این کشور از دولتهای ایالتی خواسته است به کسانی که حاضر به دریافت واکسن کرونا شوند ۱۰۰ دلار جایزه بدهند.
از دلار گرفته تا گاو، شیرینی و حتی مواد مخدر مانند ماری جوانا؛ دولتها و شرکتها در سرتاسر جهان مجموعه وسیعی از مشوقها را درنظر گرفتهاند تا بر تردید دریافت واکسن کرونا غلبه کنند و در مقابل این بیماری پیروز شوند.
در مسکو مقامات به صورت هفتگی و در یک قرعه کشی، ۵ نفر از افرادی که واکسن کرونا دریافت کردهاند را انتخاب کرده و به آنها خودرو هدیه میدهند. در انگلیس، ساکنین لندن پس از دریافت واکسن کرونا، شانس حضور در رقابت فینال جام ملتهای اروپا ۲۰۲۰ را داشتند و در رومانی مردم این کشور پس از دریافت واکسن کرونای خود، تنها یک ساندویچ سوسیس دریافت میکنند.
با این حال اگرچه در کشورهای مختلف با استفاده از مشوق برای رسیدن به "ایمنی همگانی" که در آن افراد کافی در مقابل بیماری همه گیر ایمنی کافی را بدست آورند، تلاش میکنند؛ اما در تعدادی از کشورها هر فردی که حاضر به دریافت واکسن کرونا نباشد با مجازات جریمه مالی و سایر مجازاتها مواجه میشود.
چرا مشوقها ضروری هستند؟
اگرچه واکسنهای کرونا در سرتاسر جهان با سرعت بیسابقهای تولید شدهاند اما بسیاری از مردم برای دریافت این واکسنها تردید دارند زیرا نسبت به اثرات سوء آنها هراس داشته یا معتقدند واکسنها بیاثر هستند.
استفاده از مشوقها روش مناسبی برای ترغیب مردم به واکسن زدن است.
کشورهای آسیا و اقیانوسیه چه مشوقهایی برای واکسن در نظر گرفته اند
هند که تا ماه گذشته با یکی از سهمگینترین امواج کرونا مواجه شده بود، اکنون برای جلوگیری از آغاز موج سوم کرونا در این کشور برنامه واکسیناسیون خود را با جدیت دنبال میکند.
در یک هفته گذشته این کشور به طور متوسط روزانه ۴ میلیون نفر را واکسینه کرده است. با این حال مسیر زیادی برای ایمن شدن بیش از یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر جمعیت هند باقی مانده است.
به همین دلیل بسیاری از شرکتهای کوچک و بزرگ و کسب و کارهای مختلف در هند برای افرادی که با خود کارت واکسیناسیون همراه داشته باشند، هدیه و پیشنهادات تشویقی درنظر گرفتهاند.
شرکتهای هندی به کارمندان خود که واکسن زدهاند تشویقی و یا بستههای معیشتی ارائه میدهند. در برخی فروشگاههای هند، به افرادی که واکسینه شدهاند تخفیف ارائه میشود.
در تعدادی از رستورانها به افراد دارای کارت واکسیناسیون وعدههای ویژه یا نوشیدنیهای مجانی ارائه میشود.
در ایالت گجرات مقامات دولتی به افراد جوانی که در مراکز واکسیناسیون حاضر میشوند، لوازم خانگی مجانی ارائه میدهند. این لوازم تنوع مختلفی دارند و از ظروف غذا خوری تا یخچال و ماشین لباس شویی را شامل میشوند.
در شهر مهانسا واقع در ایالت گجرات، یک کارگاه خودرو به مشتریانی که با کارت واکسیناسیون کرونا مراجعه کنند، ۱۰ درصد تخفیف در ارائه خدمات و همچنین لوازم تزئینی خودرو میدهد.
در دهلی نو پایتخت هند رستورانها و هتلها به مشتریان واکسینه شده خود تخفیفهای مخصوص ارائه میدهند.
فیلیپین
در کشور فیلیپین مقامات دولتی برای ترغیب مردم به دریافت واکسن کرونا، گاو هدیه میدهد. در بخشی دیگر از این کشور کیسههای بزرگ برنج به عنوان هدیه برای افرادی که واکسن دریافت کنند درنظر گرفته شده است.
در همین حال دولت فیلیپین به افراد سالمند این کشور که واکسن کرونای خود را دریافت کردهاند، اجازه داده است در محیطهای اجتماعی حاضر شوند و از خدمات مجانی سلامتی استفاده کنند.
در سایر شهرهای این کشور مقامات از رانندگان تاکسی درخواست کردهاند تا از افرادی که برای دریافت واکسن سوار تاکسی شدهاند، وجهی دریافت نکنند.
فرماندار یک منطقه کوچک در ۲۳۰ کیلومتری شمال شهر مانیل پایتخت فیلیپین، تصمیم گرفته است به افرادی که واکسن خود را دریافت کنند، یک قطعه زمین بدهد. این هدیه به صورت قرعه کشی انجام میشود.
یک قانون گذار ثروتمند فیلیپینی اعلام کرده است به افرادی که واکسن کرونای خود را دریافت کنند، به قید قرعه ۲ موتورسیکلت و ۵۰ بسته معیشتی هرکدام به ارزش یک هزار و ۳۸۰ دلار ارائه خواهد داد.
مالزی
در کشور مالزی دولت و شرکتهای دولتی و خصوصی مشوقهای مختلفی برای شهروندان و کارمندان خود درنظر گرفتهاند تا آنها را به زدن واکسن کرونا تشویق کنند.
تعدادی از شرکتهای مالزیایی به کارمندان واکسینه شده خود بستههای مالی میدهند و تعدادی دیگر آنها را به تعطیلات با هزینه شرکت میفرستند.
اندونزی
برخی کشورهای جهان برای ترغیب مردم خود به واکسیناسیون کووید-۱۹ به تشویقهای عجیب روی آوردهاند. مثلا در اندونزی به برخی از این افراد مرغ و خروس زنده داده شده است.
همچنین دولت اندونزی به شهروندان سالخورده خود که واکسن زدهاند تخفیفهای ویژهای برای استفاده از خدمات عمومی درنظر گرفته است.
کره جنوبی
در کشور کره جنوبی نیز دولت برای افراد و سالمندان واکسینه شده، استفاده از استخرهای شنای عمومی را آزاد کرده است. این اقدام به عنوان بخشی از طرح تشویقی مردم جهت دریافت واکسن کرونا انجام میشود.
در این کشور همچنین وعدههای غذایی رایگان به دارندگان کارت واکسناسیون کرونا ارائه میشود و مراکز رفاهی و اجتماعی برای سالمندانی که هر دو دوز واکسن دریافت کردهاند، باز است.
مجازاتها چطور؟
به نظر میرسد اقدامات مجازاتی در زمینه کرونا نادر باشند، اما از آنها نیز استفاده میشود. در جاکارتا، پایتخت اندونزی برای افرادی که از واکسیناسیون خودداری میکنند تا ۵ میلیون روپیه (۳۵۰ دلار) جریمه وضع شده است.
مقامات شهر دانشگاهی سیفای در اوتار پرادش هند به چندین فروشگاه بزرگ و محبوب دستور دادهاند که بدون ارائه مدرک مربوط به واکسن کرونا به هیچ کس خدمات ندهند.
در برخی از کشورها، دسترسی افراد واکسینه نشده به رویدادها یا فضاهای عمومی محدود شده است.
به عنوان مثال، دولت امارات متحده عربی افراد واکسینه نشده را از رویدادهای زنده از جمله فعالیت های ورزشی، فرهنگی و هنری منع میکند، در حالی که قزاقستان دسترسی به فضاهای عمومی مانند سینماها و فرودگاه ها را بر اساس واکسیناسیون و خطر عفونت محدود کرده است.
عربستان سعودی اعلام کرده است که ورود مردم به مراکز خرید خود را از ماه اوت ممنوع میکند مگر اینکه آنها واکسینه شده باشند.
دولتهای دیگر کسانی را که از دریافت واکسن کرونا امتناع کنند با مجازاتهای جدی تهدید کردهاند.
رودریگو دوترته رئیس جمهوری فیلیپین، تهدید کرده است کسانی که از دریافت واکسن کرونا خودداری کنند، زندانی خواهند شد. اظهارات رییس جمهوری فیلیپین در حالی منتشر میشود که این کشور سعی دارد روند واکسیناسیون را افزایش داده تا از شیوع سویه بسیار مسری دلتا جلوگیری کند.
در صورت اجرا، تهدید دوترته میتواند از شدیدترین اقدامات برای ترویج واکسناسیون کرونا در کشوری باشد که اکثریت آنها به واکسنها اطمینان ندارند یا آن را رد میکنند.
در آمریکا، کارمندان دولتی که حاضر به دریافت واکسن کرونا نشدهاند باید هر هفته یک یا دو بار آزمایش کووید -۱۹ بدهند و نمیتوانند در سفرهای رسمی حضور داشته باشند.
کدام موثرتر است؟ پاداش یا مجازات
روانشناسی عمومی نشان میدهد که پاداشها موثرتر از مجازات هستند، اما تحقیقات در مورد تردید دریافت واکسن نشان میدهد که هر دو روش تشویق و تنبیه میتوانند در زمینههای خاصی موثر باشند.
بر اساس مطالعات انجام شده توسط سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۴، اجبارها و مجازاتهای عدم تزریق واکسیناسیون در جذب بیشتر افراد موثر بوده است درحالی که طرحهای تشویق نقدی به احتمال زیاد کمتر موفق هستند.
تحقیقات اخیر نشان داده است که مشوقها به راضی کردن افراد برای دریافت واکسن کمک کرده است.
طبق یک نظرسنجی از دانشگاه کالیفرنیای آمریکا، حدود یک سوم آمریکاییهای واکسینه نشده اعلام کردهاند به احتمال زیاد به ازای دریافت ۱۰۰ دلار خود را در مقابل کرونا واکسینه میکنند درحالی که حدود ۲۰ درصد از این گروه اعلام کردهاند که پاداش نقدی تصمیم آنها را به تعویق میاندازد.
نانسی کاس معاون بهداشت عمومی در دانشگاه جان هاپکینز آمریکا گفت: تشویقها یک راه اخلاقی برای پیشبرد اهداف هستند در حالی که عوامل بازدارنده و مجازات ها باید با احتیاط فراوان اعمال شوند.