قرار بود، «حسان دیاب» نخست وزیر پیشبرد امور لبنان پس از کمتر از ده روز از امضای توافقنامه اولیه برای دریافت نفت و پیش از برداشته شدن دیوارهای محاصره لبنان به عراق سفر کند.
اما عراق پس از فشارهای همان تیمی که مانع تشکیل دولتی که حزب‌الله در آن جایی و تیم ریاست جمهوری نیز سهم عادلانه‌ای در آن داشته باشد، شدند، این سفر را لغو کرد.
روزنامه لبنانی «الاخبار» طی گزارشی که امروز (شنبه - ۱۰ آوریل) منتشر شد، با این مقدمه نوشت: «پیش از فشارهای عربی و بین‌المللی، کسانی در داخل لبنان تصمیم گرفتند که ابزار اجرایی تشدید فروپاشی و مانع‌تراشی در قبال هر دریچه‌ای برای کمک به این کشور شوند.»
در ادامه این گزارش آمده است: «محاصره اشکال متعددی دارد و لغو سفر حسان دیاب، نخست‌وزیر پیشبرد امور به عراق در پاسخ به دستوران خارجی صورت گرفت. دفتر اطلاع‌رسانی نخست‌وزیری لبنان از به تاخیر افتادن این سفر که قرار بود ۱۷ آوریل جاری انجام شود، خبر داد و اعلام کرد: "این سفر از سوی برادران در عراق به تاخیر افتاد. اداره تشریفات در نخست‌وزیری دولت عراق به اداره تشریفات در نخست‌وزیری للبنان، امروز [جمعه] درخواست برای به تاخیر افتادن این زمان را به دلایل داخلی در عراق ابلاغ کرد."»
بنا بر این گزارش، قرار بود یک هیأت لبنانی به ریاست دیاب و همراهی وزرای کشاورزی، صنایع، بهداشت، گردشگری و انرژی با هدف امضای یک توافق اولیه برای دستیابی به ۵۰۰ هزار تن نفت مقابل خدمات بهداشتی و پزشکی به عراق سفر کند. این میزان نفت در مرحله بعد قرار بود به دو میلیون تن افزایش یابد تا کمیته‌های مشترک توافق نهایی را برای تصویب نهایی کنند.
امضای اولیه این توافق‌نامه‌ها مقدمه تصویب نهایی مقامات دو کشور و تشکیل کمیته‌های مشترک برای پیگیری توافق نهایی و آماده‌سازی برای تصویب آن است.
این هیأت می توانست از سفر خود برای بررسی فرصت‌های همکاری در زمینه‌های دیگر با طرف عراقی و گسترش توافق نامه همکاری بهره مند شود. این یکی از گزینه‌های جایگزین و حتی اصلی، برای گسترش شبکه روابط دیپلماتیک و تجاری لبنان ، حل بخشی از بحران برق و کاهش کمبود دلار در بانک لبنان است. طی چندین هفته و در دیدارهای متقابل مقامات لبنانی و عراقی برای رسیدن به این توافق نامه، رفع موانع اجرای آن و ایجاد چارچوبی برای اجرای آن تلاش شد.غافل از اینکه با یک ضربه همه چیز از بین رفت.
منابع آگاه دیپلماتیک به الاخبار گفتند که «مصطفی الکاظمی» نخست‌وزیر عراق تسلیم فشارهای دو طرف برای لغو این سفر دیاب شد. عربستان و «سعد الحریری» نخست‌وزیر مامور تشکیل دولت. هر یک از دو طرف، به دلایل خاص خود، به دنبال در تنگنا ماندن لبنان در راستای اهداف شخصیشان هستند.
بنا بر این گزارش، عربستان سعودی بر خلاف مواضع علنی خود که حول محور نمایش برای کمک به لبنان و آرزوی تشکیل فوری دولت و اصلاح اوضاع داخلی این کشور می‌چرخد، نمی‌خواهد که شاهد هیچ تغییری در عرصه داخلی باشد و بالعکس بسته ماندن کلیه دریچه‌های نجات لبنان را به نفع خود می‌داند به همین دلیل تلاش می‌کند تا مانع هرگونه همکاری میان لبنان و کشورهای دیگر که در آنها نفوذ دارد، شود.
عربستان سعودی، که لبنان را، «سرزمین دشمن» خود می‌داند و می‌گوید که هیچ فرقی میان این دولت و نفوذ حزب‌الله قائل نیست، در این میدان، بی طرف نمی‌ماند هرچند که مواضع ادعایی آن مغایر این عملکرد است اما به هر حال مانع‌تراشی می‌کند.
اما سعد الحریری که مانع ابتکارهای تشکیل دولت لبنان است، نمی‌خواهد که دیاب هیچ اقدام مثبتی کند.الحریری با هر کس که دیدار می‌کند از نزدیک بودن انفجار اوضاع می‌گوید و این‌گونه القاء می‌کند که او منجی خواهد بود. می‌خواهد که با فریب مردم به آنها بقبولاند که دارای کلید همه راه‌حل‌ها است و خود را سازنده مرحله پس از فروپاشی بداند.
لذا به نفع الحریری است که در مسیر هرگونه توافق تجاری دولت مستعفی که تامین‌کننده منافع مردمی باشد، مانع‌تراشی کند. به گفته منابع دیپلماتیک، او از الکاظمی خواسته که از دیاب استقبال نکند. همان‌طور که ریاض بر نخست‌وزیر عراق فشار وارد آورده تا امضای توافقنامه با لبنان و استقبال از نخست‌وزیر آن را راکد بگذارد.
نویسنده گزارش در ادامه تاکید می‌کند: آنچه که در عراق در خصوص لبنان روی داد، نمونه‌ای از فضای غربی و منطقه‌ای در قبال این کشور است: سیاست بهره‌برداری از فشارها برای تسلیم شدن تیم ریاست‌جمهوری و دور کردن حزب‌الله از دولت. تصمیم غربی - عربی ایستادن در صف الحریری مقابل ریاست‌جمهوری- حزب‌الله - حزب «التیار الوطنی الحر» (جریان آزاد ملی) و تلاش برای تشکیل یک جبهه رسمی مخالف میثاق ملی لبنان.
«با تمام وقاحت، اتحادیه اروپا - از طریق فرانسه - به اعمال تحریم‌ها بر شخصیت‌های سیاسی لبنان و ممانعت از ورود آنها به کشورها عضو این اتحادیه و بلوکه کردن دارایی‌های آنها به عنوان مجازاتی بر عدم تشکیل دولت جدید تهدید می‌کند. به "ژان ایو لودریان" وزیر خارجه فرانسه اجازه داده می‌شود که مقامات مسئول داخلی لبنان را موعظه و حتی توبیخ کند و حداقل اصول و استاندارهای دیپلماتیک و روابط بین‌الملل را زیر پا بگذارد.»
در ادامه گزارش الاخبار با اشاره به خبر روزنامه فرانسوی «لوموند» آمده است که «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه می‌گوید که نه بحران جلیقه زردها، نه جنبش علیه برنامه بازنشستگی و نه همه‌گیری کرونا بر او برای اجرای اصلاحات تاثیر نمی‌گذارد. اما وی در لبنان، آنچه را که از دست داده، تحمیل می‌کند بدون اینکه حد و مرزی برای آن ترسیم کند. سفر «حسام زکی» معاون دبیرکل اتحادیه عرب پس از سفر «سامح شکری» وزیر خارجه مصر به لبنان نیز در همین راستا صورت گرفت. تکمیل فشارهای غربی و به طور مشخص فرانسه علیه لبنان.
الاخبار می‌نویسد که شکری در جریان دیدار با میشل عون به صراحت از الحریری و موضع آن حمایت و اعلام کرد که با مواضع ماکرون در خصوص لبنان هماهنگ است ضمن اینکه وی پس از سفر به پاریس به بیروت سفر کرده بود. اما زکی، دیروز برنامه دیدارهایش در لبنان را با ملاقات با اسقف مار بشاره بطروس الراعی، «سامی الجمیل» رئیس حزب «الکتائب» و «جوزف عون» فرمانده ارتش تکمیل کرد.
مانند شکری، زکی نیز تلاش کرد تا بحران دولت لبنان را حل کند و رئیس جریان ملی آزاد را مانع تشکیل دولت دانست. این در حالی بود که دیپلماسی مصری هیچ فرصتی برای دیدار با جبران باسیل و دست‌کم شنیدن دیدگاه وی نداشت. دیروز پیش از دیدار با الراعی، زکی تلاش کرد تا رئیس جریان ملی آزاد از طریق تلفن گفت‌وگو کند اما وی به دلیل مشغول بودن به جلسات، نتوانست به او پاسخ دهد. پس از آنکه به زکی توصیه شد که حتما با باسیل دیدار کند، زکی تلاش کرد که نشستی در این زمینه ترتیب دهد اما این شرط را گذاشت که رئیس حزب التیار الوطنی الحر لبنان برای این نشست به محل اقامتش در هتل رجوع کند امری که با مخالفت باسیل همراه شد و وی زکی را به «اللقلوق» دعوت کرد.
