پرکاری تیروئید بیماری است که در آن غده تیروئید با تولید بیش از حد هورمون تیروئید موجب بروز برخی علائم می شود این بیماری می تواند عواقب خطرناکی از جمله مشکلات قلبی و عروقی ایجاد نموده و می تواند خطرات زیادی را برای بیمار به وجود بیاورد، غده تیروئید به دلایل مختلف از جمله به وجود آمدن ندول های سمی در تیروئید دچار پرکاری می شود و شیوه درمان بسته به علت آن متفاوت خواهد بود
بیماری گریوز شایعترین علت پرکاری تیروئید است، این بیماری در حقیقت یک بیمار خود ایمنی بوده و در آن سلولهای ایمنی بدن به اشتباه تیروئید را مورد هدف قرار می دهند و با ترشح آنتی بادی های گیرنده تیروتوپتین رفتاری شبیه به هورمون TSH را شبیه سازی می کند و به این ترتیب باعث افزایش ترشح هورمون های تیروئیدی و به دنبال آن تیروئید پرکار می شود.
عوارض و علائم پرکاری تیروئید
از آنجایی که تیروئید با کمک هورمون های تیروئیدی تقریبا تمامی قسمتهای بدن را تحت کنترل دارد از سوخت و ساز بدن گرفته تا دمای بدن و اندامها، می تواند عوارض زیادی را داشته باشد مانند مشکلات قلبی عروقی، پوکی استخوان، گرمایی شدن، تعریق زیاد، لاغر شدن بدون رژیم غذایی، طوفان تیروئیدی که حتی موجب مرگ بیمار می شود
به همین دلیل درمان تیروئید پرکار بسیار مهم است.
درمان تیروئید پرکار
پزشک پس از معاینات اولیه و بررسی جواب آزمایش تیروئید با مشخص شدن پرکاری به دنبال دلایلی که می تواند باعث آن شده باشد می گردد، انجام آزمایشاتی مانند سنجش سطح آنتی بادی Anti TPO، سونوگرافی از غده تیروئید و در موارد لازم انجام fna ، سی تی اسکن و غیره به نتیجه نهایی می رسد و پس از آن رویه درمان مشخص می شود
از این قسمت به بعد را حتما کامل بخوانید
درمان پرکاری اغلب با کمک داروهای ضدتیروئیدی شروع می شود و پزشک با تجویز داروهای ضد تیروئید از ترشح بیش از حد هورمون جلوگیری می کند این مخصوصا در باره بیماری گریوز صادق است ولی اگر علت پرکار شدن مواردی مانند ندول های تیروئید سمی باشد روند درمان ممکن است به شکل دیگری ادامه یابد
ندول سمی چیست
ندول به رشد غیر طبیعی سلولها در بافت تیروئید گفته می شود که به شکل کیست ها یا گره ها و توده ها نمایان می شود، این ندولها ممکن است به شکلی باشند که خودشان شروع به ترشح هورمون تیروئید نمایند، به گره هایی که هورمون ترشح می کنند در تیروئید ندول سمی تیروئید گفته می شود، این گره ها یا ندول های سمی می توانند علتی برای پرکاری تیروئید شوند و بایست درمان شوند
درمان ندول سمی چگونه است
تا چند سال پیش درمانهای در نظر گرفته شده به روشهای تهاجمی انجام می شد روشهایی مانند یدرادیواکتیو و یا جراحی تیروئیدکتومی، که در نتیجه آن بافت تیروئید آسیب می دید
روش جراحی به این صورت بود که بسته به اندازه و تعداد گره های سمی تیروئیدکتومی به صورت کلی یعنی خارج نمودن کل غده تیروئید و یا به صورت جزئی یعنی خارج نمودن بخشی از غده تیروئید انجام می شد که پس از آن بیمار با از دست دادن غده تیروئید به کمبود هورمون یا کم کاری تیروئید مبتلا می شد، علاوه بر آنکه عوارض جراحی مانند به جای ماندن اسکار زخم و احتمال آسیب به تارهای صوتی هم خودش مشکلات دیگری را به وجود می آورد
روش ید رادیواکتیو نیز به این دلیل که ید رادیواکتیو جذب گره می شد و نیز قسمتی از بافت تیروئید را مورد اثر قرار می داد بازهم باعث کم کاری تیروئید می شد و نتیجه آن مصرف هورمون تیروئید تا پایان عمر بود، علاوه مدت زمانی که به دلیل احتیاط فرد بیمار بایست دور از بقیه به سر می برد نیز قسمتی از مشکلات بود
روشهای کنونی مشکلات روشهای قبلی را ندارد
ابداع روش آر اف و نیز روش ماکروویو که هم اکنون در تهران و در یک مرکز تصویربرداری به نام تیراد
انجام می شود و پزشکان فوق تخصص اینترونشن انجام دهنده آن هستند در مورد توده های خوش خیم این شانس را ایجاد کرد که بدون آسیب به بافت تیروئید و کم کاری و غیره گره های سمی حذف شوند و بیمار بدون مشکل به زندگی عادی خود برسد.
این روشها با کمک و هدایت سونوگرافی انجام می شود و یک سوزن کوچک در حالی که محل غده تیروئید بی حس شده است دقیقا به بافت گره هدایت می شود و تابش امواج باعث از بین رفتن سلولهای گره می شوند.
در این روشها عوارض قبلی وجود ندارد و بیمار تنها در بیست دقیقه به درمان توده های تیروئید می پردازد.
ولی یک نکته مهم این است که این روشها برای همه مناسب نیستند و در افرادی که تعداد گره ها زیاد بوده و بیمار با گواتر مولتی ندولار مواجه باشد و یا در زمانی که توده ها بدخیم هستند احتمالا موارد مناسبی نیستند در مورد برخی افراد هنوز هم درمانهای قبلی یعنی جراحی و یا یدتراپی درمانهای اصلی هستند و گریزی از آن نیست
به هر حال اگر شما با این ندول های سمی سر و کار دارید ممکن است کیس مناسبی برای روش آر اف باشید می توانید با یک معاینه توسط پزشک متوجه آن بشوید و اگر نیازی به جراحی ندارید از روشهای دیگر استفاده کنید.
در ایران از سال 92 این روش شروع شده و موفقیتهای زیادی داشته است، دکتر حجت ابراهیمی نیک، دکتر حسین چگینی و دکتر رامبد صلوتی پزشکانی هستند که در مرکز تصویربرداری تیراد این شیوه را انجام می دهند، برای اطلاع بیشتر می توانید به سایت تیراد مراجعه کنید.