جنین حدود 38 هفته را در رحم مادر سپری می کند، اما طول متوسط دوران بارداری 40 هفته در نظر گرفته می شود. این به علت آن است که بارداری از روز اول آخرین قائدگی مادر محاسبه می شود، نه از زمان لقاح که معمولا دو هفته پس از قائدگی اتفاق می افتد.
بارداری به 3 دوره سه ماهه تقسیم می شود. هر یک از این دوره ها بین 12 تا 13 هفته طول می کشد.
طی هر سه ماهه، تغییراتی در جنین و همچنین بدن مادر رخ می دهد که در ادامه به شرح آن می پردازیم.
سه ماهه ی اول رشد رویان
طی 12 هفته ی اول بارداری، فرزندتان زندگی را به عنوان سلول های کوچکی شروع می کند که کم کم رشد و تقسیم شده و به اصطلاحا به رویان تبدیل می شود. از هفته ی نهم بارداری فرزندتان از رویان به جنین تبدیل شده و با این نام شناخته می شود.
هفته های اول پس از لقاح، تمام ارگان های بدن رویان که شامل قلب، ریه ها، مغز و نخاع می باشد، در حال رشد هستند. تا هفته ی دوازدهم، چشم ها شکل گرفته و گوش ها هنوز در حال شکل گیری هستند.
در هفته هفتم بارداری دست ها و پاهای رویان، که در این مرحله بیشتر شبیه باله است، ظاهر می شوند. در هفته نهم بارداری دُم رویانی جنین از بین خواهد رفت و در هفته دهم بارداری تکامل ارگان های جنین تقریبا به پایان رسیده است و ناخن هایش رشد می کنند.
حرکت ضربه ای (ضربان) در اولین سلول هایی که قلب را می سازند، آغاز می شود. معمولا در هفته ششم بارداری می توان ضربان قلب جنین در سونوگرافی را تشخیص داد.
جفت از برخی سلول های تقسیم شده به وجود می آید تا زندگی بین شما و فرزندتان را پیوند دهد. جفت خود را به دیواره رحم متصل کرده و از طریق بند ناف با جنین در ارتباط است. اکسیژن، مواد غذایی و هورمون های درون خون از طریق جفت به بدن جنین منتقل می شوند. همچنین مواد زائد بدن جنین نیز به بدن مادر بازگردانده می شود تا وی آنها را دفع کند.
سه ماهه دوم رشد جنین
در سه ماهه دوم بارداری، جنین رشد بسیاری می کند به طوری که قد وی به 7 تا 12 سانتی متر می رسد. معمولا در هفته های بین 18 تا 22، می توان (در صورت تمایل) با انجام سونوگرافی جنسیت جنین را مشخص کرد.
در ماه چهارم بارداری، ابروها، مژه ها، ناخن های انگشتان و گردن همه شکل گرفته اند ولی پوست بدن چروک و چین دار است. به علاوه، طی ماه چهارم دست ها و پاها می توانند خم شوند، کلیه ها کار خود را شروع می کنند و ادرار تولید می شود. جنین در این ماه قادر به بلعیدن و شنیدن است.
در ماه پنجم بارداری جنین فعال تر می شود و مادر ممکن است حرکات آن را حس کند. جنین همچنین در سیکل های مرتبی خوابیده و بیدار می شود. در این مرحله موهای ریز (به نام لانوگو) و پوشش مومی (به نام ورنیکس) پوست بدن جنین را پوشانده و از آن محافظت می کند.
در ماه ششم بارداری، موها شروع به رشد می کنند، چشم ها کم کم باز شده و مغز به سرعت رشد می کند. علاوه بر این رشد ریه ها به اتمام رسیده اما هنوز عملکردی ندارند.
سه ماهه سوم رشد جنین
در سه ماهه سوم، حرکات جنین در بارداری افزایش پیدا کرده به طوری که جنین لگد می زند و خود را کش و قوس می دهد. در این مرحله جنین می تواند به نور و صدا واکنش نشان داده و چشمان خود را باز و بسته کند.
شروع ماه هشتم بارداری با وزن گیری سریع جنین همراه است. استخوان ها سفت می شوند ولی جمجمه، نرم و قابل انعطاف باقی می ماند تا زایمان راحت تر صورت گیرد. بخش های مختلف مغز در حال شکل گیری بوده و جنین قادر به سکسکه کردن است.
ماه نهم بارداری، ماه آمادگی جنین برای به دنیا آمدن است. وی اینکار را از طریق چرخاندن سر به سمت پایین رحم مادر در هفته 36 بارداری انجام می دهد. ریه ها در این ماه آمادگی کامل برای شروع عملکرد خود را دارند. جنین به افزایش وزن سریع ادامه می دهد.
تعریف جدید دوره بارداری کامل شامل به دنیا آمدن جنین پس از 39 تا 40 هفته می باشد. این زمان در گذشته 37 هفته در نظر گرفته می شده است.
