به گزارش شاهین ابتکار مهام یکی از پر کاربردترین اجزای اصلی هر پتروشیمی روغن انتقال حرارت می باشد. روغن انتقال حرارت یک نوع مایع است که به منظور انتقال حرارت در سیستمها و تجهیزات صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد.
در صنایع پتروشیمی، که به تولید و پردازش مواد شیمیایی مختلف مانند نفت خام، گازها، پلاستیکها، و مواد شیمیایی دیگر مشغول هستند، روغن انتقال حرارت نقش مهمی ایفا میکند. این روغنها به منظور انتقال حرارت در تجهیزات مختلفی مانند برجهای تبادل حرارت، گرمکنندهها، خنککنندهها، دیستیلاسیون و واحدهای پالایش نفت، واحدهای کراکینگ، واحدهای پلیمریزاسیون، و غیره استفاده میشوند.یکی از بهترین روغن های انتقال حرارت روغن بهران حرارت می باشد. از جمله روغن های انتقال حرارت ساخت ایران روغن انتقال حرارت ایرانول HT و همچنین روغن پارس انتقال حرارت می باشد.
روغن انتقال حرارت چیست؟
روغن انتقال حرارت ( Heat transfer oil ) در سیستم های گرمایش صنعتی عمل جابجایی گرما از نقطه ای به نقطه ای دیگر را انجام می دهد. روغن های انتقال حرارت طوری ساخته و فرمول بندی شده اند تا در سیستم های انتقال حرارت بسته ، خدمات طولانی مدتی را ارائه نمایند. این روغن ها در 2 نوع به بازار عرضه می شوند؛ نوع سینتیتک آن، ساخته شده از روغن های سینتیتک، قابلیت تحمل گرما تا سیصد و پنجاه درجه سانتی گراد را دارد و نوع دیگر آن بر مبنای روغن های استخراج شده از نفت خام است و حداکثر تا دویست درجه سانتی گراد را تحمل می کنند.
ویژگیهای مهمی که یک روغن انتقال حرارت در صنایع پتروشیمی عبارتند از:
1. پایداری حرارتی: روغن انتقال حرارت باید تا دمای مورد نظر در سیستم پایدار باشد و در دماهای بالا و پایین تجزیه نشود.
2. پایداری شیمیایی: باید مقاومت در برابر اکسیداسیون و تجزیه شیمیایی در دماهای مختلف داشته باشد.
3. خاصیت عایق حرارتی: این روغنها باید به خوبی حرارت را منتقل کنند و به عنوان عایق حرارتی در مقابل افت ولتاژ الکتریکی عمل کنند.
4. پایداری در برابر اکسیداسیون و کربونیزه شدن: اکسیداسیون و کربونیزه شدن روغنها میتواند به مشکلاتی مانند کاهش تبادل حرارتی و خرابی تجهیزات منجر شود. بنابراین، روغنهای انتقال حرارت باید در برابر این عوامل مقاوم باشند.
5. پایداری در دماهای مختلف: در صنایع پتروشیمی، دماها ممکن است بسیار متغیر باشند. بنابراین، روغنهای انتقال حرارت باید در دماهای مختلف کارایی خوبی داشته باشند.
6. مقاومت در برابر انتقال حرارت مکانیکی: روغنهای انتقال حرارت باید به خوبی از انتقال حرارت مکانیکی جلوگیری کنند تا از خرابی تجهیزات جلوگیری شود.
7. تاثیر پایین بر روی محیط زیست: محیط زیست و انسانها باید در معرض تاثیرات زیانآور از استفاده از این روغنها قرار نگیرند. بنابراین، روغنهای انتقال حرارت باید محدودیتهای مربوط به محیط زیست را رعایت کنند.
مهمترین نوع روغن انتقال حرارت در صنایع پتروشیمی معمولاً بر پایه هیدروکربنها یا سیلیکونها تولید میشود. انتخاب روغن مناسب برای هر کاربرد خاص بستگی به شرایط عملیاتی و نیازهای سیستم دارد.
دستگاهها و تجهیزات مورد استفاده در صنایع پتروشیمی به روغن انتقال حرارت به دلایل زیر نیاز دارند
درست است که روغنهای انتقال حرارت به عنوان مایعهای حرارتی در تجهیزات و واحدهای مختلف صنایع مختلف به کار میروند. این روغنها با توجه به ویژگیها و شرایط عملیاتی مختلف در هر نوع تجهیزات و فرآیندها مورد استفاده قرار میگیرند. در زیر، به برخی از موارد از استفاده از روغنهای انتقال حرارت در صنایع مختلف اشاره میشود:
1. برجهای تبادل حرارت: برجهای تبادل حرارت برای خنک کردن سیالات گرم به وسیله هوا یا سیال دیگر استفاده میشوند. در این برجها، روغنهای انتقال حرارت به عنوان مایع حرارتی برای انتقال حرارت از سیال گرم به سیال خنک کننده به کار میروند.
2. گرمکنندهها: در فرآیندهایی که نیاز به گرم کردن سیالات دارند، گرمکنندهها از روغنهای انتقال حرارت برای انتقال حرارت به سیال مورد نیاز استفاده میکنند. این سیالات گرمکننده میتوانند در دماهای بالا به خوبی عمل کنند.
3. خنککنندهها: در فرآیندهایی که نیاز به خنک کردن سیالات دارند، خنککنندهها از روغنهای انتقال حرارت به عنوان مایع خنککننده استفاده میکنند. این روغنها به کنترل دما و جلوگیری از افت دمایی سیالها کمک میکنند.
4. دیستیلاسیون و واحدهای پالایش نفت: در واحدهای پالایش نفت و دیستیلاسیون نفت خام، روغنهای انتقال حرارت به عنوان مایعهای حرارتی در انجام فرآیندهای تقطیر و تفکیک مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.
5. واحدهای کراکینگ: در واحدهای کراکینگ نفت خام یا مواد پتروشیمیایی، روغنهای انتقال حرارت برای انتقال حرارت به راکتورها و واکنشگرها استفاده میشوند تا دما و شرایط مناسب برای واکنشهای شیمیایی فراهم شود.
6. واحدهای پلیمریزاسیون: در واحدهای پلیمریزاسیون برای تولید پلیمرها و مواد پلیمری، روغنهای انتقال حرارت به عنوان مایعهای حرارتی در واکنشگرها و سیستمهای حرارتی مورد استفاده قرار میگیرند.
استفاده از روغنهای انتقال حرارت در این تجهیزات به کنترل دما، حفظ اثربخشی، جلوگیری از انجماد، و افزایش عمر مفید تجهیزات کمک میکند و در نهایت به بهرهوری و کارایی عملیات صنعتی کمک میکند.
اهمیت استفاده از روغن انتقال حرارت
1. انتقال حرارت بهینه: در صنایع پتروشیمی، بسیاری از فرآیندها نیاز به انتقال حرارت دارند. روغنهای انتقال حرارت به عنوان مایعهای حرارتی مورد استفاده قرار میگیرند تا حرارت از منبع به مصرفکننده منتقل شود. این روغنها از دمای بالا تا دمای پایین میتوانند حرارت را منتقل کنند و این انتقال حرارت بهینه را فراهم میکنند.
2. کنترل دما: در بسیاری از واحدهای پتروشیمی، نیاز به دقت در کنترل دما و حفظ دمای مشخصی در سیستمها و فرآیندها داریم. روغنهای انتقال حرارت به عنوان وسیلهای برای کنترل دما در تجهیزات مورد استفاده قرار میگیرند و این امکان را فراهم میکنند که دما در محدوده مطلوب تنظیم و حفظ شود.
3. پیشگیری از انجماد: در برخی از مناطق با دماهای پایین، انجماد سیستمها و تجهیزات میتواند مشکلات جدی ایجاد کند. روغنهای انتقال حرارت به عنوان آنتیفریزها عمل کرده و از انجماد سیستمها جلوگیری میکنند.
4. حفاظت از تجهیزات: دستگاهها و تجهیزات در صنایع پتروشیمی به تعداد زیادی در دسترس هستند و بسیاری از آنها برای کار در دماها و شرایط کاری سخت طراحی شدهاند. استفاده از روغنهای انتقال حرارت به عنوان مایع حرارتی به این تجهیزات اجازه میدهد تا در دماهای بالا یا پایین به خوبی کارکرده و از خرابی زودرس جلوگیری شود.
5. کاهش خرابی: روغنهای انتقال حرارت از ویژگیهای مهمی مانند پایداری شیمیایی و مکانیکی برخوردار هستند که میتوانند عمر مفید تجهیزات را افزایش دهند و خرابیهای ناشی از تغییرات دما و فشار را کاهش دهند.
با توجه به اهمیت انتقال حرارت در صنایع پتروشیمی و شرایط کاری سخت در این صنعت، روغنهای انتقال حرارت به عنوان یک جزء اساسی در عملکرد بهینه تجهیزات و فرآیندها مورد استفاده قرار میگیرند.
شرایط مناسب انبارش و نگهداری روغن انتقال حرارت
به مانند بسیاری دیگر از روانکارهای صنعتی، روغن انتقال حرارت نیز باید در یک انبار سر بسته و به دور از انواع آلودگی، رطوبت، ضربه، تغییرات دمایی بالا نگهداری شود. بهتر است بشکه روغن به حالت افقی، طوری که دریچه ی آن زیر سطح روغن قرار بگیرد، نگهداری شود.
ضرورت تعویض به موقع روغن انتقال حرارت
با آن که این روغن ها با پایداری بالا و برای کار در طولانی مدت در دمای بالا طراحی و تولید می شوند، اما باید خواص آن ها در فواصل زمانی مشخص تست شود تا در صورت نیاز، اقدام به تعویض روغن گردد. عدم تعویض به هنگام روغن انتقال حرارت در سیستم های انتقال حرارت می تواند باعث ایجاد آسیب های جدی گردد. لذا برای جلوگیری از اتلاف هزینه و خرابی سیستم، تعویض به هنگام روغن یک ضرورت مهم است.