شهرستان نایین یکی از قلمروهای فرش دستباف ایرانی است که تولیدات آن از نظر طرح، نقشه و رنگ، کاملاً منحصر به فرد و متفاوت است. فرش نایین از کیفیت الیاف و بافت بسیار بالایی برخوردار است و شهرت جهانی دارد. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد فرش‌های دستباف نایین، طرحهای جذاب و فوق العاده زیبای آنهاست.
اگر تصمیم دارید خانه خود را با نقش و نگار فرش‌های دستباف نایین مزین کنید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید. در این مقاله می‌خواهیم انواع طرحهای فرش نایین دستباف را به شما معرفی کنیم.
فرش دستباف نایین؛ دست بافته‌ای به رنگ کویر
نایین یکی از شهرستان‌های استان اصفهان است که به تولید فرش‌های دستباف پشمی مرغوب، باکیفیت و چشم‌نواز شهرت پیدا کرده است. فرش دستباف نایین به کشورهای خارجی صادر می‌شود و از آن دسته فرش‌هایی است که با پشم 100 درصد طبیعی و ظریف بافته می‌شود. خرید فرش دستباف نایین به معنی خرید یک اثر هنری است، زیرا ظرافت بافت و طرحهای زیبای این فرش را در هیچ یک از فرش‌های دستباف ایرانی نمی‌توانید ببینید. ظرافت در بافت، ویژگی خاص فرش دستباف نایین است.
ایده اصلی طرحهای فرش دستباف نایین مبتنی بر الگوی فرش‌های دوران صفویه و تا حد زیادی مشابه فرش دستباف اصفهان است. فرش‌های دستباف نایین با دقت فراوان و گره «سنه» بافته می‌شوند. الیاف آنها از جنس پشم طبیعی رنگرزی شده با تکنیک‌های سنتی است و دوام و ماندگاری بالایی دارد. انواع فرش دستباف نایین را می‌توانید در فروشگاه اینترنتی فرش آریاس از نزدیک ملاحظه کنید.
انواع طرح و نقشه‌های فرش دستباف نایین
در انواع فرش‌های دستباف نایین، طرح لچک و ترنج، طرح افشان، طرح شاه عباسی، طرح محرمات، طرح درختی، طرح محرابی، طرح قابی و طرحهای تلفیقی (اسلیمی، ختایی و نقوش بسیار قدیمی) دیده می‌شود. اغلب این طرح‌ها جزو طرحهای شناخته شده فرش‌های دستباف ایرانی هستند که در ادامه با آنها آشنا می‌شویم:
1.طرح لچک و ترنج
لچک و ترنج تقریباً جزو رایج‌ترین و قدیمی‌ترین نقشه‌هایی است که در اغلب فرش‌های دستباف شهرهای مختلف وجود دارد. محوریت اصلی این طرح نقش دایره‌ای یا بیضی شکلی است که در مرکز فرش وجود دارد و به آن ترنج گفته می‌شود.
لچک‌ها که تکمیل کننده این طرح هستند، فرم مثلثی دارند و در 4 گوشه فرش قرار گرفته‌اند. طرح لچک و ترنج در عین سادگی، زیبا و چشم‌نواز است. برای خرید اینترنتی فرش دستباف نایین با طرح لچک و ترنج، فقط کافی‌ست گشتی در فروشگاه‌های آنلاین و معتبر فرش‌های دستباف از جمله آریاس بزنید. تنوع طرح و رنگ فرش‌های نقشه لچک و ترنج بسیار بالاست.
2.طرح افشان
یکی از جذاب‌ترین نقوش فرش دستباف نایین، نقش افشان است. این طرح ترکیبی از خطوط منحنی و متصل به یکدیگر است که با گل و شکوفه پیوند خورده و قدمت آن به دوران صفویه برمی‌گردد. در نقش افشان نگاره‌ها به هم پیوسته هستند و این پیوستگی در سرتاسر فرش دیده می‌شود. وجود نظم و پیوستگی، قرینه نبودن نقوش و نداشتن لچک و ترنج از مهم‌ترین ویژگی‌های فرش نقشه افشان است.
3.طرح شاه عباسی
این طرح نیز یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین طرحهای فرش دستباف نایین است که شاخصه اصلی آن استفاده از گل پالمت یا شاه عباسی در طرح است. نمونه‌های تکامل یافته طرح شاه عباسی، طرحهای شیخ صفی، ترنج شاه عباسی، لچک شاه عباسی، مجموعه مناره‌های کوچک، افشان شاه عباسی، قاب دور گوشه، طرح حیوانات و طرح درخت است. فرش دستباف شاه عباسی نایین به زیبایی و کیفیت شهرت دارد.
4.طرح درختی
طرح درختی یکی دیگر از طرحهای مشهور و پرطرفدار فرش‌های دستباف ایرانی و به ویژه فرش‌های دستباف نایین است. اساس نقش درختی، درختچه‌های کوچک و بزرگ است، مانند درختی ترنج دار، درختی سروی، درختی گلدانی، درختی آب نما و درختی جانوری. درخت در فرش‌های ایرانی نماد سرزندگی است و از نقش درختان کاج، سرو و بید مجنون در فرش‌های درختی بیشتر استفاده می‌شود.
5.طرح محرابی
یکی دیگر از نقش‌های مورد استفاده در فرش‌های دستباف نایین، طرح محرابی است. این طرح در فرش‌های کوچک و قالیچه‌های نایین بیشتر به کار می‌رود و جزو طرحهای اصیل و قدیمی است. نقش اصلی این طرح، محراب نماز و تزئینات دور فرش است. انواع نقش‌های محرابی عبارتند از: محرابی درختی، محرابی گلدانی، محرابی تلفیقی، محرابی ستون دارد، محرابی حیوان دارد و محرابی لچک.
6.طرح قابی
طرح قابی یا خشتی جزو طرح هایی است که قالب منظمی دارد و یکی از طرح‌هایی است که تقریباً در فرش‌های دستباف شهرهای مختلف اجرا شده است. متن فرش با طرح خشتی از مستطیل‌های عمودی شکل گرفته که به صورت منظم در کنار هم قرار گرفته‌اند. نقش درخت سرو، نقش گلدان و گل فرنگ از رایج ترین نقشه هایی هستند که در این خشت های مستطیلی بافته می‌شوند.
7.طرح گنبد
طرح گنبد جزو زیباترین و خاص‌ترین نقوش فرش‌های دستباف، از جمله فرش دستباف نایین است. در مرکز این طرح یک ترنج بسیار بزرگ و ظریف قرار دارد، اما فرش برخلاف سایر طرح‌ها فاقد حاشیه‌های پهن است و لچک‌های بسیار کوچکی دارد. خاستگاه اصلی طرح گنبد شهر اصفهان است و گفته می‌شود که طراح آن، نقشه فرش را از مسجد شیخ لطف اله الهام گرفته است.
8.طرح محرمات
محرمات نقش نسبتاً ساده‌ای است که در گذشته و فرش‌های قدیمی نایین بیشتر استفاده شده است. نقش محرمات به فرش‌هایی گفته می‌شود که متن یا طرح اصلی فرش به صورت نوارهای طولی پهن و باریک و پر نقش و نگار باشد. این نقش و نگارها ترکیبی از نقوش گلدانی، اسلیمی، بته جقه، گل فرنگ و... هستند.
9.طرح حاج خانمی
طرح حاج خانمی یا گلدانی نیز جزو طرح‌هایی است که در بعضی از قالیچه‌های دستباف و قدیمی نایین دیده می‌شود و به طور محدود از آن استفاده شده است. نقشه اصلی این فرش یک گلدان با ساقه‌های درهم پیچیده و گل و شکوفه است.
10.طرحهای تلفیقی
علاوه بر طرح‌هایی که معرفی کردیم، هنرمندان نایین نقش‌های اسلیمی، ختایی و... را برحسب ذوق و سلیقه خود با سایر نقوش تلفیق می‌کنند تا طرحی نو و متفاوت را ببافند. معمولاً این فرش‌ها طرحهای بسیار زیبا و تکرار نشدنی دارند.
مهم‌ترین ویژگی‌های فرش دستباف نایین
اگر بخواهیم هنر دست هنرمندان نایین را از نظر فنی و ویژگی‌های قالی‌ها و قالیچه‌های این منطقه بررسی کنیم، چند موضوع مهم وجود دارد که وجه تمایز فرش‌های دستباف نایین محسوب می‌شود:
- فرش‌های نایین با پشم ظریف و باکیفیت بافته می‌شوند و در لمس نرم و لطیف هستند. این پشم ظریف که به آن کُرک هم گفته می‌شود، در مقایسه با سایر انواع پشم ایرانی سبک‌تر، ظریف‌تر و مرغوب‌تر است.
- الیاف فرش‌های نایین توسط مواد گیاهی و طبیعی (مانند: حنا، اسپرک، سدر یا پوست انار) رنگرزی می‌شوند. این سبک رنگرزی دوام و ماندگاری بسیار بالا و کیفیت رنگ بسیار خوبی دارد.
- تنالیته رنگ‌های فرش نایین بیشتر متمایل به رنگ‌های گرم و کویری است.
- رج شمار یا تراکم گره‌های فرش نایین 4 لا، 6 لا، 9 لا و 12 است که بیشتر از نوع 9 لا بافته می‌شوند. هر چقدر تعداد نخ لا کمتر باشد، فرش ظریف‌تر خواهد بود. به عنوان مثال، فرش 6 لا با 6 نخ درهم تنیده بافته می‌شود و فرش 4 لا با 4 نخ در هم تنیده.
از کجا فرش دستباف نایین اصل بخریم؟
امیدواریم با توضیحاتی که در این مطلب ارائه کردیم، به خوبی با فرش دستباف نایین، ویژگی‌ها و طرحهای متنوع آن آشنا شده باشید. برای خرید این دست بافت زیبا و نفیس، پیشنهاد می‌کنیم به فروشگاه آنلاین فرش آریاس مراجعه کنید. آریاس یکی از معتبرترین مراکز فروش اینترنتی انواع فرش دستباف نایین، تبریز، ابریشم قم، عشایری و تابلو فرش‌های نفیس در ایران است.
در این فروشگاه می‌توانید علاوه بر طرحهای معرفی شده، فرش‌های دستباف آنتیک و قدیمی را هم ملاحظه کنید و به صورت اینترنتی با بهترین قیمت و اطمینان از اصالت فرش آن را سفارش دهید. برای این کار، فقط کافی است به نشانی https://arias.ir/ مراجعه نمایید.
