سلام. من ریحانه زرجینی هستم ، گفتاردرمانگر و درمانگر تخصصی لکنت . مدرس برنامه های درمانی مرتبط با لکنت و مدیر تیم خانه ی لکنت .حدود هفت سال سابقه ی کاری صرفا در حیطه ی لکنت دارم. از دوران دانشجویی به اختلال لکنت علاقه داشتم و تقریبا از سال آخر دانشگاه به انتخاب هدفم یعنی درمانگر تخصصی لکنت شدن ، اطمینان پیدا کردم .
معرفی کامل از مجموعه و ویژگی هاش چیه ؟
تیم خانه ی لکنت اولین و بزرگترین تیم درمان آنلاین لکنت است . این تیم زمانی فعالیتش رو آغاز کرد که ریحانه زرجینی به تنهایی نمی تونست پاسخگوی مراجعین لکنت باشه ، خانواده ها اولین افرادی بودند که من رو به سمت ایجاد یک تیم سوق دادند. مگر یک درمانگر روزانه چه تعداد می تونه مراجع ببینه ؟ برای همین لازم بود علم و تجربه ی من به افراد دیگری منتقل بشه که بتونیم به خانواده های بیشتری کمک کنیم . اگرچه که درمانگرهای تیم خانه ی لکنت به تنهایی بسیار توانمند هستند اما یک دست شدن روند تیم با به اشتراک گذاری تجربیات و بحث در مورد مراجعین میسر شد .
خانه ی لکنت متشکل از گفتاردرمانگرهایی است که تصمیم گرفتند به واسطه پیچیدگی لکنت و علاقه ی قلبی ، درمانگر تخصصی لکنت باشند . معیار ما برای درمانگر تیم خانه ی لکنت شدن ، علم ، تجربه ی لازم ، اخلاق ، انرژی و دلسوز بودنه . هر درمانگر بعد از چندین مرحله مصاحبه و به اصطلاح رد کردن هفت خوان وارد تیم ما میشه ، من بسیار کمال گرا و ریز بین هستم و این ویژگی ها یک جنبه ی مثبت برای ما در جهت انتخاب درمانگر دارد.درمانگرهای تیم بسته به تخصص وعلاقه در بازه های سنی خاصی فعالیت می کنند برای مثال برخی درمانگرها صرفا در حیطه ی نوجوان فعالیت دارند و برخی در بازه ی سنی 2 تا 4 سا ل و برخی در سنین پیش دبستانی و قبل از آن .
تیم خانه ی لکنت روانشناس کودک و نوجوان هم داره . چرا ؟ چون لکنت اختلالی است که ممکنه با اختلالات دیگری هم رویداد باشه ، مثلا اضطراب ،مشکلات رفتاری مثل لجبازی ، ترس غیرطبیعی کودک ،اضطراب جدایی و ...
ما ارتباط تنگاتنگی هم با متخصصین کاردرمانی داریم چون به شدت به کار تیمی معتقدیم و برای برخی مراجعین کاردرمانی حتی در اولویت است .
چرا ریحانه زرجینی به صورت تخصصی سراغ درمان لکنت رفته ؟
سوال خیلی خوبیه ! ممنونم بابت مطرح کردنش . یادم میاد سالهای اولی که به خودم جرات دادم و عنوان درمانگر تخصصی لکنت رو برای خودم انتخاب کردم ، حتی برخی از همکارانم دست به توهین و تمسخر زدند! واقعا چرا به طور تخصصی سراغ لکنت رفتم ؟! اولین دلیلش علاقه بود . شخصیت من برای کار کردن با افراد دارای لکنت مناسب بود . توانبخشی حیطه های متنوعی داره اما کارکردن با افراد دارای لکنت لذت خاصی برای من داره ، هر مراجع مثل یک جوانه است که بهش رسیدگی می کنیم و در نهایت نتایج پرباری رو شاهد هستیم !
از طرفی گفتاردرمانگر ها در طی دوران دانشجویی با اختلالات متنوعی آشنا می شن برای مثال یک گفتاردرمانگر می تونه هم کودک در طیف اتیسم رو ببینه و هم یک کودک دچار فلج مغزی و همینطور لکنت ، حتی گفتاردرمانگرها می تونند با افراد بزرگسال هم کار کنند مثلا افراد درگیر اختلال بلع یا سکته ی مغزی و ... پس گفتاردرمانی طیف وسیعی از اختلالات رو در بر می گیره ، هر کدوم از این اختلال ها دنیای وسیعی دارن و زمانی شما درمانگر موفقی هستید که تجربیات بیشتری داشته باشید ،مطالعات بیشتری داشته باشید پس نا خودآگاه برای درمانگر موفق بودن لازمه عمیق تر به مساله نگاه کرد، که در نهایت من تصمیم گرفتم این تخصصی بودن رو عملی کنم و حتی الان و با وجود ویزیت مراجعین بسیار ، با وجود مطالعات بسیار ، باز هم احساس می کنم نیاز به مطالعه ی بیشتره ، نیاز به تلاش بیشتره . ما این تخصصی بودن رو حتی عمیق تر کردیم ، اینکه هر درمانگر صرفا یک یا دو برنامه ی درمانی رو کار می کنه یا صرفا در یک بازه ی سنی خاص کار می کنه ، کمک می کنه تا عمیق تر به مساله نگاه کنیم و احتمال خطامون پایین بیاد.
خانه لکنت در حالت تیمی چگونه کار می کنه ؟
جلسات اول و ارزیابی ها با بنده انجام می شه ، چه حضوری چه آنلاین . بعد از ارزیابی اولیه ، برنامه ی درمانی کودک مشخص می شه ، ما برای درمان لکنت ، برنامه های درمانی متنوعی داریم . بعد از انتخاب برنامه ی درمانی ، درمانگر کودک مشخص میشه ، من یک پل هستم بین مراجع و درمانگر ، تعداد زیادی مراجع دیدم و تجربه ی کافی دارم و تعداد زیادی درمانگر متبحر رو در تیم دارم ، در نهایت بعد از جلسه ی اول، این پل ،ارتباطی موثر، بین مراجع و درمانگر تیم، ایجاد می کنه . من در کنار مراجعین هستم ، از درمانگرهای تیم ، ماهانه گزارش دریافت می کنم و هر موضوعی در مورد مراجع با هم فکری همه ی ما است .جلساتی به اسم جلسات ارزیابی دوره ای رو داریم که در این جلسات من بعد از چند جلسه مراجع رو می بینم و وضعیتش رو بررسیی می کنم و نظرم رو با درمانگر کودک در میون میزارم . این جلسات خیلی موثر هستند ، چرا که هم خانواده ها از نظر دو درمانگر بهره می برند و هم به عنوان فردی که از دور به روند درمان لکنت کودک نگاه می کنه غالب اوقات کشفیات جالبی در جلساتمون اتفاق می افته ، مثل ارجاع به کاردرمانی، روانشناسی کودک ، تغییر برنامه ، ترکیب برنامه ، تغییر درمانگر و ....
چرا خانه لکنت را توصیه می کنید ؟
خانه ی لکنت با عشق ساخته شده ، با دلسوزی ، با هدف کمک به افراد دارای لکنت ، افراد داخل این تیم واقعا دلسوز هستند ، واقعا توانمند هستند ، مطالعه می کنند، مدام کارگاه شرکت می کنند و به دنبال رشد خود و مراجع هستند . خانه ی لکنت یک محل امنه ، برای اینکه به لکنت سلام کنیم و بعد با کلی آگاهی و حس خوب از چارچوب این خانه رها بشیم و طعم خوش گفتار روان رو بچشیم.
چرا باید در خانه لکنت به لکنت سلام کنیم ؟
گاهی برخی از خانواده ها به من می گن : ما از لکنت متنفریم ! چرا باید بهش سلام بدیم ! چرا اصلا اسم پیج شما خانه ی لکنته ؟ بار منفی داره و ...
درد مولفه ی مهمی در زندگی انسانهاست و خداوند مارو در درد آفریده ! درد جز جدایی ناپذیر زندگی ماست ، همه ی ما مشکلاتی داریم که به واسطه ی اون درد رو حس می کنیم . اما زمانی که وجود مشکل رو نپذیریم و بخواهیم که دردی رو تجربه نکنیم ، رنج شروع میشه ، یا همون درد ناپاک ! درمان لکنت با پذیرش آغاز میشه ، مادری که مضطربه ، لکنت کودکش رو انکار می کنه ، درگیر چانه زنیه و مدام فکرش اینه که چرا کودک من اینطور شد و .. نمی تونه از لکنت رها بشه ! حضور لکنت رو باید پذیرفت ، بغل کرد و دردش رو حس کرد ، بعد از پذیرشه که حرکت اتفاق می افته و شما پیشرفت می کنید . کسی که درد داره ، برای فراموشی دردش الکل و سیگار مصرف می کنه ، این فرد درد زندگی خودش رو نپذیرفته ! به پذیرش نرسیده ! و در حالت انکار و اجتنابه ! اجتناب رنچ ایجاد می کنه ، این فرد هر وقت به خودش و درونش نگاه می کنه از بی اراده بودن رنج می بره ! و هیچ وقت حال خوشی رو در طولانی مدت نداره . مادر و پدری که لکنت رو نمی پذیره ! منتظره خودش خوب بشه ! تایم طلایی رو از دست می ده . والدی که لکنت رو نمی پذیره با هر نوسان نا امید می شه و ترک درمان می کنه ! و ..... پس با آگاهی به لکنت سلام می کنیم تا بتونیم ازش خداحافظی کنیم !
لکنت به طور معمول در چه سنی شروع می شود؟
لکنت به طور معمول بین سنین 2 تا 6 سالگی شروع میشه .
آیا مشکلات مغزی می تواند سبب بروز لکنت شود؟
بله نوعی از لکنت وجود داره به اسم لکنت نوروژنیک ، که در اثر سکته ی مغزی ، تومور و سایر اختلالات مرتبط با مغز ایجاد می شه . غالبا هم در سنین بزرگسالی اتفاق می افته . این نوع لکنت با لکنت رشدی که ما باهاش سر و کار داریم متفاوته . در واقع کودکانی که ما باهاشون کار می کنیم دارای لکنت رشدی هستند . چون شروع این لکنت در زمان رشد کودک بوده است.
اگر کودکی لکنت دیگران را تقلید کند ممکن است خودش مبتلا به لکنت شود؟
یک تصور غلط و شایع اینه که ( تقلید می تونه باعث لکنت بشه !) این کاملا غلطه و اصلا چنین چیزی وجود نداره ، اگر می بینیم که لکنت هم در کودک است و هم یکی از اقوام ، این موضوع تاییدی بر ژنتیکی بودن لکنته .
خانه لکنت تا 5 سال دیگه کجاست ؟
خانه ی لکنت به امید خدا و تلاش ما تا 5 سال آینده بزرگتر ، سیستماتیک تر از چیزی که می بینید است .. همه ی اولین هارو در خانه ی لکنت دیدیم و خواهیم دید .قطعا خدمات با کیفیت تر و بیشتری رو به خانواده ها ارایه می دیم . هدفمون اینه که خانواده با خیالی آسوده تر وارد این سیستم بشه و با رضایت بیشتری از ما خداحافظی کنه .
اگر لکنت درمان نشه چه مشکلاتی در آینده رخ می دهد؟
قطعا شنیدید که لکنت بهبودی خود به خودی داره . یعنی حدود 75 درصد از کودکانی که درگیر لکنت می شند ،خود به خود و بدون هیچ درمانی خوب می شند . اما تکلیف 25 درصد باقی مانده چی می شه ؟ این افراد اگر به موقع به گفتاردرمانی مراجعه کنند یعنی تا قبل از هشت سالگی کاندید درمان قطعی لکنت هستند و هر چقدر دیرتر اقدام کنند ، اثرگذاری درمان کمتر می شه و اگر اصلا مراجعه نکنند با توجه به ماهیت لکنت که با افزایش سن و واکنش های محیط رفته رفته شدید تر و عمیق تر می شه ، ابعاد لکنت گسترده تر میشه یعنی از یک اختلال گفتاری ساده تبدیل می شه به کوه یخ لکنت ! احساسات منفی مرتبط با لکنت ایجاد می شه و فرد به سمت اجتناب حرکت می کنه و وضعیت تحصیلی ، شغلی ، اجتماعی و شخصیتی فرد رو تحت تاثیر قرار می ده .اعتماد به نفس فرد دستخوش تغییر می شه و به طور کلی کیفیت زندگی فرد عوض میشه .
روند لکنت چگونه است و آیا فرد مبتلا به لکنت بهبود می یابد؟
منظورتون رو از روند لکنت متوجه نشدم . اما اگر منظورتون روند درمان لکنت است ، به طور کلی ما بر اساس برنامه های درمانی تلاش می کنیم تا گفتار روان و بدون لکنت را برای کودک ایجاد کنیم ، یا با برنامه های تعاملی و والد محور یا برنامه های مبتنی بر شکل دهی روانی و یا برنامه های مبتنی بر شرطی سازی عامل . در بزرگسالان هم غالبا از برنامه های مبتنی بر شکل دهی روانی استفاده می شه یعنی شکل خاصی از صحبت کردن که باعث بشه لکنت حذف بشه رو آموزش می دیم و این سبک صحبت کردن رو تعمیم می دیم و با گذشت زمان طبیعی می کنیم تا فرد بتونه از این تکنیک استفاده کنه . در بزرگسالان برنامه هایی هم هستند که روی روان تر لکنت کردن تمرکز دارند و همینطور برخی برنامه ها بعد روانشناختی دارند و روی نگرش های فرد دارای لکنت کار می کنند. به طور کلی فرد دارای لکنت اگر در کودکی ، زمانی که مغز قدرت بازسازی سلول های عصبی رو داره ، درمان رو شروع کنند می تونند به درمان قطعی برسند اما با افزایش سن رفته رفته اثرگذاری درمان کاهش پیدا می کنه اما این به معنی عدم درمان لکنت در بزرگسالان نیست .
برای کمک کردن به کودکان مبتلا به لکنت نقش والدین چیست ؟
عجب سوالی . واقعا نقش والدین انکار ناپذیره ، خانواده ی خلاق ، منظم و فعال ، معجزه می کنه ، بدون خانواده ای که همراه ما باشه ، گفتاردرمانگر به نظر من فلج می شه ! واقعا بخش عمده ای از درمان کودکان نتیجه ی تلاش والدین است . نقش والدین در درمان لکنت کودکان پیش از سن مدرسه بسیار اهمیت داری به طوری که اگر والدین نباشند و همراهمی نکنند ما درمان رو انجام نمی دیم و با خانواده اتمام حجت می کنیم . خانواده ها اثرگذاری خودشون رو نباید اصلا دست کم بگیرند . ما راهنما هستیم درست اما نقش اصلی رو والد ایفا می کنه به خصوص در درمان های والد محور .
آیا دارودرمانی برای درمان لکنت کمک کننده است ؟
کاش واقعا دارویی بود که مارو از دست لکنت خلاص می کرد ! این جمله رو بارها از خانواده ها شنیدم . اما متاسفانه هیچ دارویی برای درمان لکنت تاییدیه ی سازمان غذا و دارو رو نگرفته . در درمان لکنت به دارو نیاز نداریم مگر اینکه کودک در کنار مشکل لکنت ، نقص شدید توجه داشته باشه که با توانبخشی قابل درمان نباشه در اینطور مواقع ممکنه متخصص مغز و اعصاب تجویز دارو داشته باشه . بیشترین دارویی که برخی از متخصصین مغز و اعصاب از روی نا آگاهی برای درمان لکنت تجویز می کنند ریسپریدون است . که ما مصرفش رو به هیچ عنوان برای درمان لکنت ، توصیه نمی کنیم چرا که از عوارض دارو آگاه هستیم .
درباره طول درمان لکنت هم برامون بگید؟
طول درمان رو به صورت قطعی نمی شه مشخص کرد چون افراد با هم متفاوت هستند ، لکنت افراد هم با هم متفاوته اما در کودکان طول دوره ی درمان به طور میانگین بین 6 تا 9 ماه زمان می بره . این زمان برای برخی از کودکان به یک ماه می رسه و برای برخی به 3 سال یا بیشتر . درمان لکنت در بزرگسالان مدت زمان بیشتری رو می طلبه اگر فرد تمام تمرینات رو به میزان کافی انجام بده و لکنت پیچیده و سختی نداشته باشه میانگین حدود 18 ماه زمان لازم داریم .
اگر سوالی هست که نپرسیدم و لازمه در موردش صحبت کنید بفرمایید؟!
تشکر از شما ، لکنت خیلی وسیعه اما به نظرم خیلی از سوالات اساسی و اصلی رو عنوان کردید . امیدوارم این مطالب بتونه سطح آگاهی خانواده هارو افزایش بده .
یه چند تا کلمه می گم و شما در یک عبارت کوتاه اولین چیزی که به ذهنتون می رسه رو بگید:
- تصادف
واقعا چیزی بابتش به ذهنم نمی رسه
