بارها درباره تفاوتهای فکری اعضای یک خانواده صحبتهایی شده است و به ویژه روانشناسان تلاش کردهاند تا به تفاوتهای بین زنان و مردان و حتی فرزندان یک پدر و مادر بپردازند. با وجود اینکه کتابهای روانشناسی زیادی در این زمینه وجود دارد؛ اما نباید خواندن رمانهایی با مضامین روابط خانوادگی را هم برای هر چه بهتر تصور کردن احساسات دیگران و تجسم خلاق شرایط مختلف خانواده از دست داد. در این مقاله شما را با چهار رمان آشنا میکنیم که روایتهای متفاوتی از روابط درون خانوادهها و به ویژه بین زوجها ارائه دادهاند و میتوانید علاوه بر لذت بردن از آنها به عنوان آثاری فاخر، از درسهای خوبشان هم بهرهمند شوید.
- هرس
کمتر نویسنده ایرانی جوانی پیدا میشود که به دام تکرار سبک اولین اثرش نیفتد و خوشبختانه نسیم مرعشی با نوشتن کتاب «هرس» بعد کتاب اولش «پاییز فصل آخر سال است»، نشان داد که حرفهای زیادی برای گفتن دارد.
هرس کتابی است درباره خانواده و جنگ؛ خانواده رسول و نوال، زن و شوهری ساکن خرمشهر که در دوران جنگ زندگی میکنند و داغ از دست دادن فرزند میبینند و بعد از آن دیگر هیچ کدام نمیتوانند به زندگی قبلیشان برگردند؛ به خصوص نوال که بعد از مرگ پسرش و حتی بعد از تمام شدن جنگ مرتب به رسول میگوید دیگر مردی در شهر باقی نمانده است و همه مردان کشته شدهاند. تلاشهای رسول برای آرام کردن نوال فایدهای نمیکند تا جایی که نوال به ناکجا میرود و رسول در به در دنبال رد پای او میگردد.
هرس داستانی است که به ظریفترین شکل ممکن میتواند تاثیر جنگ را بر زندگی خانوادگی و روحیه افراد نشان دهد و بین آنچه در گذشته میتوانست باشد و دیگر نیست، یک خط ممتد بکشد. این رمان خواندنی را نشر چشمه منتشر کرده است و علاوه بر نسخه فیزیکی، نسخه الکترونیک آن هم قابل دانلود است.
- جز از کل
مارتین دین مرد عجیبی است؛ در یک خانواده عجیب بزرگ شده که برای خلاص شدن از دست بیماریهای مکرر او توی غذایش مرگ موش ریختهاند، چندین بار تا پای مرگ رفته و بعضی وقتها دچار شهود شده است. برادری داشته به نام تری که قرار بوده خیلی موفق شود؛ اما بعد از آسیب دیدن پایش ورزش را کنار میگذارد و به یک تبهکار جانی تبدیل میشود؛ کسی که یک تنه به خیال خودش به جنگ فساد میرود. مارتین و تری به هم بسیار نزدیک میشوند و مارتین مغز متفکر نقشههای تری است؛ تا جایی که ورق برمیگردد و مارتین تنها میشود.
آنچه خواندید، خلاصهای از رمان بلند جز از کل نوشته استیو تولتز نویسنده استرالیایی است که برای نوشتن آن پنج سال زمان صرف شده است. این کتاب روایتهایی از زبان مارتین دین و پسرش جاسپر است که رابطهای نه شبیه آنچه که بین پدر و پسرهای معمولی دیده میشود، با هم دارند؛ مارتین از نوزادی برای جاسپر به جای کتاب قصه، آثار فلسفی خوانده و همیشه سعی کرده او را نسبت به زندگی بدبین کند. جاسپر هم کم کم بین آنچه خودش است و آنچه پدرش از او ساخته گیر میافتد.
جز از کل یکی از بهترین کتاب های چند سال اخیر است که برای استیو تولتز نامزدی دو جایزه بوکر و گاردین را به همراه داشت. این رمان که در سراسر جهان پر فروش شده است علاوه بر نسخه چاپی دارای کتاب صوتی قابل دانلود می باشد، که برای علاقمندان به شنیدن روایتهای متعدد و جذاب قابل تهیه است. جز از کل را نشر چشمه با ترجمه بی نظیر پیمان خاکسار منتشر کرده است.
- رویای تبت
یکی از خانوادگیترین رمانهای دو دهه اخیر که خیلی زود جای خودش را بین مخاطبان ادبیات پارسی پیدا کرد، رمان «رویای تبت» نوشته فریبا وفی است. این نویسنده در کارنامه کاریاش آثار موفق دیگری نیز چون «پرنده من» است به خاطر نوشتن رویای تبت جایزه بهترین رمان هوشنگ گلشیری و مهرگان را از آن خود کرد.
رمان رویای تبت روایتی است از زندگی خانوادگی زنانی با رویکردهای متفاوت؛ شعله، فروغ و شیوا. زنانی که توسط مردانشان درک نمیشوند؛ برای مثال شیوا با مردی به نام جاوید ازدواج کرده که ادعای روشنفکری دارد؛ اما در زندگی روزمرهاش موجودی وراج و مرد سالار است؛ یا فروغ توسط شوهرش درک نمیشود. با ورود شخصیتهای جدیدی مثل صادق که دوست فهمیده جاوید است، این زنان متوجه کمبود عشق در زندگیشان میشوند و کمکم تردید وارد زندگیشان میشود. اگر به خواندن این سبک از کتابها علاقمند هستید، خواندن این لیست از کتاب را در برنامه مطالعه خود قرار دهید.
رمان زیبای پرنده من که بسیار روان نوشته شده است؛ توسط نشر مرکز منتشر شده و بارها به تجدید چاپ رسیده است.
- سمفونی مردگان
سمفونی مردگان نوشته عباس معروفی، یکی از شاهکارهای ادبیات فارسی معاصر به شمار میآید؛ روایت خانوادهای در گیر و دار جنگ جهانی دوم که ساکن اردبیل هستند. پدر خانواده که آجیل فروشی دارد، بسیار مرد سالار است و به کنترل بچههایش علاقه دارد. حرف، حرف اوست و از فرزندانش توقع دارد به او چشم بگویند و کسب و کارش را ادامه دهند. این مرد چهار فرزند دارد، سه پسر و یک دختر. یکی از دختر و پسرهایش دو قلو هستند و آیدا و آیدین نام دارند. دیگری یوسف است که گوشه خانه افتاده و قدرت حرکت ندارد و آخرین فرزندش پسری به نام اورهان است که از بین بقیه بچهها بیشتر از همه به خودش شبیه است.
سمفونی در چهار موومان یا بخش نوشته شده است و به تدریج داستان را با وقایعی که برای تک تک بچهها میافتد، جلو میبرد. با مخالفت پدر در ازدواج آیدا، با سوزاندن شعرهای آیدین که علاقهاش به ادبیات و کتاب است و نمیخواهد کار پدر را ادامه دهد و از دست پدر فراری میشود و با خود خواهیها و حسادت شدید اورهان. نتیجه این در هم پیچیدگی چیزی نیست جز فاجعهای که در انتظار این خانواده قرار دارد و بذر آن از صفحات اول کتاب پاشیده شده است.
سمفونی مردگان که تا به حال بارها تجدید چاپ شده و جایزه بنیاد ادبی سورکامپ فرانسه را از آن خودش کرده، به زبانهای زنده دنیا ترجمه شده و در دسترس علاقمندان قرار دارد. این کتاب همچنین در قالب کتاب صوتی نیز منتشر شده و برای افرادی که از شنیدن داستان لذت میبرند، قابل دانلود است. با گوش دادن به کتاب صوتی سمفونی مردگان این شاهکار عباس معروفی میتوانید سرگذشت تراژیک آیدین و خانوادهاش را دنبال کنید.