یکی از عظیم‌ترین پروژه‌های اجرا شده در حوزه عمرانی کشور،ساخت 4.2 میلیون واحد مسکونی در قالب ابر پروژه مسکن مهر است. پروژه مسکن مهر اما تنها به دلیل ویژگی‌های خود در کشور مطرح نیست، جالب است بدانید که این طرح بیش از هر طرح عمرانی دیگری از سوی دولت بعد از خود مورد نقد قرار گرفته است.
اخبار اقتصادی- بسیاری از وزرای دولت های یازدهم و دوازدهم، صرفه نظر از تخصص خود در حوزه مسکن راجع به طرح مسکن مهر صحبت کرده‌اند که طلایه دار این لیست نیز عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی به حساب می‌آید. اخیرا سید محمود علوی وزیر اطلاعات درباره طرح مسکن مهر، تصریح کرد: «فقط و فقط ۲ میلیون اسکلت ساختمانی به عنوان مسکن مهر و امثالهم به این دولت رسید بدون اینکه هیچ زیرساختی برای این واحدهای مسکونی فراهم شده باشد. واحدهای مسکونی ناتمام بدون تاسیساتی نظیر برق، آب، گاز، راه، فاضلاب، خیابان‌کشی و سایر در مکان‌های مشخص واقع شده بود.»
توجه به لیست منتقدان مسکن مهر مشخص کننده این امر است که عمده افراد منتقد دارای سمت دولتی هستند. در ادامه این گزارش، نگاهی به دیدگاه های چند کارشناس حوزه مسکن کشور درباره این طرح می اندازیم.
*الگوی مسکن مهر در سایر پروژه‌های ساخت مسکن تکرار شود
تخصصی‌ترین واحد صنفی موجود در حوزه ساخت مسکن، کانون سراسری انبوه‌سازان است. ایرج رهبر رئیس انجمن انبوه‌سازان استان تهران، در بیان نقاط مثبت طرح مسکن مهر و همچنین مقایسه این طرح با تنها پروژه در دست اجرا مسکن در دولت تدبیر و امید، گفت: «مقایسه طرح اقدام ملی با طرح مسکن مهر، مشخص کننده موفقیت واحدهای مسکن مهر و سیاست آن است. در حقیقت اگر مسئولان دولتی می‌خواهند مردم را در تکمیل آورده ساخت مسکن یاری کنند باید از سیاست‌های به کار رفته در مسکن مهر الگوبرداری کنند.»
*بررسی آماری از موفقیت طرح مسکن مهر خبر می‌دهد
اظهار نظرهای تخصصی راجع به طرح مسکن مهر به کانون سراسری انبوه‌سازان ختم نمی‌شود. محمد حمیدزاده کارشناس مسکن درباره طرح مسکن مهر گفت:«علم آمار به واسطه منحنی نرمال خود به ما می‌گوید که در هر جامعه آماری ممکن است 2.5 درصد از آن جامعه کیفیتی کمتر از حد نرمال و 4.2 درصد نیز کیفیتی بیش از حد نرمال دارند. در پروژه مسکن مهر 4.2 میلیون واحد مسکونی ساخته شده و وجود 105 هزار واحد مسکونی با کیفیت کمتر از نرمال از لحاظ آماری قابل قبول است. در حالی که واحدهای مسکونی با کیفیت کمتر از حد نرمال به مراتب کمتر از این آمار بود و به همین دلیل مسکن مهر پروژه موفقی تلقی می‌شود.»
حمید زاده ادامه داد:« دولت یازدهم از همان ابتدا به دنبال طرحی می‌گشت تا بتواند تمامی مشکلات را ناشی از آن عنوان کند که این قرعه به نام مسکن مهر افتاد. این درحالیست که نباید فراموش کنیم 4.2 میلیون خانوار به واسطه طرح مسکن مهر صاحب‌خانه شدند. تصور کنید این طرح ساخته نمی‌شد و مضاف بر تقاضای انباشته فعلی با تقاضای 4.2 میلیون نیز مواجه بودیم. قطعا تصور شرایط بازار مسکن که در شرایط فعلی هم نا به سامان است با وجود تقاضای اضافی دشوار خواهد بود.»
*گزاره مسکن مهر بدون متقاضی جفای به این طرح است
یکی از انتقادات وارد شده نسبت به طرح مسکن مهر ، بدون متقاضی بودن واحدهای مسکونی ساخته شده در این طرح است که مکرر توسط مسئولان دولتی تکرار شده است. در همین ارتباط، اقبال شاکری، عضو هیئت علمی دانشکده عمران دانشگاه صنعتی امیرکبیر و نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، در پاسخ به این انتقاد عنوان کرد: «سوال اساسی این است که چگونه واحدهای مسکونی در طرح مسکن مهر بدون متقاضی هستند، اما در طرح اقدام ملی مسکن دارای متقاضی می‌شوند؟ در حقیقت اگر این واحدهای در طرح اقدام ملی مسکن دارای متقاضی هستند، چرا در گذشته به مردم واگذار نشده‌اند.»
این نماینده مجلس با اشاره به سیاست‌ورزی‌های صورت گرفته در ارتباط با پروژه مسکن مهر، تصریح کرد: «گزاره بدون متقاضی بودن مسکن مهر جفای به این طرح بود و به نظر می‌رسد، اگر وزیر سابق راه و شهرسازی، شیرازه مسکن مهر را در دولت قبل به هم نمی‌زد، هیچ واحد مسکونی از این طرح بدون متقاضی باقی نمی‌ماند.»
بررسی اظهارات فوق نشان می دهد بسیاری از انتقادات مقامات دولتی از پروژه مسکن مهر که زمینه صاحب‌خانه شدن 4.2 میلیون خانوار را مهیا ساخت، کارشناسی نیست.
