شرایطی که سبب شد تا شاخص کل با افت بیش از ۱۴۰۶ واحدی، با عقب‌نشینی دو کانالی مواجه شود. در ادامه سیگنال‌های مثبت ارسالی از بورس کالا و بازار جهانی، مسیر قیمت‌ها را تغییر داد. تغییر مسیری که نتیجه آن رشد ۵۱۹واحدی (معادل ۳/ ۰ درصد) و قرار گرفتن این نماگر در میانه کانال ۱۸۸ هزار واحدی بود. در این میان افزایش چشمگیر ارزش معاملات و رسیدن به سطوح ۹۰۰ میلیارد تومانی که نشانی از ورود پول‌های تازه‌نفس به بورس دارد، اثر قابل‌توجهی بر تغییر مسیر شاخص سهام داشت. به این ترتیب بازدهی شاخص کل سهام از ابتدای سال تاکنون از ۵/ ۵ درصد فراتر رفت.
دو نیمه متفاوت بورس تهران
شاخص کل از روزهای پایانی بهمن‌ماه سال گذشته گام در مسیری صعودی نهاد و ماحصل آن تا پایان معاملات دیروز ثبت رشد ۸/ ۲۰ درصدی در کارنامه بورس تهران بود. این شرایط از میانه اسفند شکلی جدی‌تر به خود گرفت و تبدیل به رشدهایی متوالی در این نماگر شد. به‌طوری که دماسنج اصلی سهام در ۱۸ روز معاملاتی اخیر تنها یک روز منفی را با افت ناچیز تجربه کرده و در مابقی روزها به‌طور پیوسته صعودی بوده است. شاخص هم‌وزن نیز که نشان از اثرگذاری یکسان نمادها دارد، طی این مدت به رکوردهای جدیدی دست یافت. شرایطی که حکایت از رشد فراگیر و دسته‌جمعی قیمت سهام داشت. همین فرآیند سبب شد تا شناسایی سود از سوی معامله‌گران در ابتدای معاملات روز گذشته عرضه‌ها را تشدید کند. موضوعی که چندان دور از انتظار نبود. این شرایط ریزش ۷۵/ ۰ درصدی نماگر بورس تهران در ساعات ابتدایی معاملات را به دنبال داشت. در ادامه گروه‌های کالایی با دریافت سیگنال‌های مساعد بنیادی با رشد یکباره تقاضا مواجه شدند. به این ترتیب، شاخص کل با تغییر مسیر قیمت در سهم‌های بزرگ از کف روزانه فاصله گرفت و پس از جبران افت آغازین خود، قدم در محدوده مثبت گذاشت.
سیگنال مساعد از جانب بورس کالا
معاملات دیروز نماد ملی مس ایران یکی از رویدادهای تاثیرگذار بر تغییر فضای عمومی بازار و مسیر شاخص کل بورس تهران بود. یکی از عوامل بازگشت قیمت سهام شرکت ملی مس ایران، علاوه بر رشد بهای مس در بازار جهانی، سیگنال‌های مثبت دریافتی از معاملات محصولات این شرکت در بورس کالا بود. موضوعی که دقایقی پیش از آغاز معاملات در بورس کالا، رشد شدید و یکباره تقاضا در این نماد معاملاتی را به دنبال داشت. در حالی که جبهه نسبتا قوی فروشندگان در ابتدای معاملات، قیمت اغلب سهم‌ها را تحت فشار قرار داده بود، دقایقی قبل از ساعت یازده(ساعت آغاز معاملات بورس کالا) شاهد رشد شدید و یکباره تقاضا در نماد ملی مس ایران و افزایش قیمت در این نماد بودیم. به این ترتیب، قرار گرفتن این نماد در رتبه بالای فهرست نمادهای حامی شاخص توجه بیشتری را به نمادهای کالایی معطوف ساخت و موج مثبتی را در گروه‌های بزرگ و تاثیرگذار بر نماگر به دنبال داشت. عرضه ۳ هزار تن مس کاتد شرکت ملی مس ایران با قیمت هرتن۶۲ میلیون و ۲۴۶ هزار تومان، تنها یکی از عرضه‌های ملی مس در بورس کالا بود. ۱۲۰ تن سولفور مولیبدن و ۲۰ هزار تن مس کم‌عیار از دیگر عرضه‌های دیروز «فملی» در این بازار بود. از طرف دیگر، ورق گرم B و C فولاد مبارکه اصفهان در کنار ورق سرد B این شرکت طی روز گذشته در بورس کالا عرضه شد که عامل واکنش مثبت سهامداران به نمادهای این دو شرکت و سرایت جو مثبت در بورس تهران ارزیابی می‌شود. حفظ سطوح نسبتا بالای قیمت‌های جهانی، رشد نرخ دلار در سامانه نیما و اختلاف بین قیمت رسمی و قیمت آزاد ارز را می‌توان از دلایل عمده تقاضای پرحجم برای این محصولات در بورس کالا و متعاقب آن، تقویت ارزش سهام شرکت‌های مزبور دانست.
باد موافق از بازار جهانی
روز گذشته بازارهای جهانی نیز با رشد قیمت‌ها هفته کاری خود را آغاز کردند. دیروز در لحظه تنظیم این گزارش(ساعت ۱۵)، بهای هر تن فلز مس در اوج روزانه معاملات این فلز، ۱۲/ ۱ درصد رشد داشت و به ۶۴۶۹ دلار رسید. روی نیز در این روز با رشد حداکثر ۶۴/ ۰ درصدی همراه شد و ۷/ ۲۹۳۷ دلار به ازای هر تن مورد دادوستد قرار گرفت. همچنین طی معاملات روز دوشنبه بازار جهانی شاهد ثبت رشد ۸/ ۰ درصدی آلومینیوم و سرب بود. در بورس دالیان نیز دیروز قیمت سنگ آهن یک جهش ۷۵/ ۳ درصدی دیگر را تجربه کرد و محرک جهش قیمت ۳ درصدی قیمت میلگرد فولاد شانگهای شد. در این خصوص شنیده می‌شود بخش زیادی از چالش‌های جنگ تجاری میان دو قدرت بزرگ اقتصادی یعنی چین و آمریکا برطرف شده است. دولت چین نیز در هفته گذشته رسما محدودیت تولید زمستانه را برداشت تا شاهد جهش تقاضای سنگ آهن چین باشیم. به این ترتیب، تداوم رشد قیمت کامودیتی‌ها بورس تهران را نیز بی‌نصیب نگذاشت و بهانه‌ای دیگر شد تا سهام بزرگ کالایی در مسیر صعود قیمت قرار گیرند.
تبعیت پالایشی‌ها از رشد نفت
روز گذشته بهای نفت در بازار جهانی به بیشترین رقم خود در ۵ ماه اخیر دست یافت. به این ترتیب بهای هر بشکه نفت برنت در ساعت تنظیم گزارش (روز دوشنبه ساعت ۱۴) با رشد ۳۳ سنتی (معادل ۴۷/ ۰ درصد)، ۶۷/ ۷۰ دلار مورد دادوستد قرار گرفت که بیشترین میزان از ۷ نوامبر ۲۰۱۸ به شمار می‌رود. نفت خام وست تگزاس آمریکا نیز شرایط مشابهی را تجربه کرد و با افزایش ۲۸ سنتی (معادل ۴۴/ ۰ درصد) بها در هر بشکه، ۳۶/ ۶۳ قیمت خورد که بیشترین بهای نفت WTI از دوم نوامبر ۲۰۱۸ بود. به گزارش رویترز، حمایت سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) از کاهش عرضه و تحریم‌های آمریکا علیه کشورهای ایران و ونزوئلا از عوامل عمده افزایش بهای جهانی نفت بوده است. کشورهای عضو اوپک همراه با برخی تولیدکنندگان غیراوپک در نشست آذر ماه سال گذشته توافق کردند که عرضه نفت به بازار را به میزان یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه کاهش دهند اما ایران از این کاهش مستثنی شد. در لیبی نیز ژنرال هفتر بعد از تصرف نواحی شرق و جنوب این کشور، دستور حرکت به سمت نواحی غربی و طرابلسپایتخت این کشور را صادر کرده که می‌تواند منجر به درگیری و بالاگرفتن جنگ و افت صادرات نفت این کشور به میزان ۱/ ۱ میلیون بشکه شود. با استمرار رشد بهای نفت زمینه برای رشد قیمت سهام گروه‌های وابسته در بورس تهران فراهم شد. به این ترتیب پس از لیدرهای گروه فلزات، سهام گروه پالایشی با جهش یکباره قیمت مواجه شدند. به‌طوری که نمادهای بزرگ این گروه شامل «شپنا»، «شتران» و «شبندر» در صدر فهرست نمادهای موثر در رشد شاخص قرار گرفتند.
معاملات از دریچه صنایع
هر چند روز گذشته شاخص کل بورس تهران سرانجام با رشد همراه شد اما نگاهی بر عملکرد صنایع ۳۹ گانه بورسی طی معاملات روز گذشته نیز نشان از رشد شاخص ۱۴ گروه سهامی در مقابل کاهش این نماگر در ۲۳ صنعت بورسی دارد. در این میان نمادهای زیرمجموعه گروه قند وشکر با ثبت رشد ۲/ ۴ درصدی، پربازده‌ترین صنعت روز دوشنبه لقب گرفت. پس از آن نیز گروه وسایل ارتباطی با تک نماد «لپارس» با افزایش ۶/ ۳ درصدی، در رده دوم بازدهی روزانه صنایع بورسی ایستاد. در این میان، پالایشی‌ها با رشد حدود ۳/ ۳ درصدی همراه شدند. فلزی‌ها شاهد رشد ۲۵/ ۰ درصدی شاخص صنعت خود بودند. پتروشیمی‌ها نیز رشد ۲۴/ ۰ درصدی را در کارنامه روزانه این بازار ثبت کردند. با این حال نمادهای زیرمجموعه گروه کانه‌های فلزی با افت ۵/ ۰ درصدی به معاملات روزانه خود پایان دادند. بیشترین ارزش معاملات روزانه نیز پس از گروه خودرو و ساخت قطعات، در اختیار پتروپالایشی‌ها قرار گرفت.
تداوم غلبه حقیقی‌ها در سمت خرید
روز گذشته برای سومین روز متوالی خالص تغییر مالکیت سهام به سمت معامله‌گران حقیقی بازار رقم خورد. به این ترتیب دیروز حدود ۶۷ میلیون سهم به ارزش ۷/ ۲ میلیارد تومان از سبد سهام معامله‌گران حقوقی بازار به پرتفوی حقیقی‌ها افزوده شد. بیشترین خالص خرید سهامداران خرد نیز در این روز در نمادهای زیرمجموعه دو گروه فرآورده‌های نفتی و محصولات شیمیایی ثبت شد. به این ترتیب دیروز پالایشی‌ها شاهد جابه‌جایی حدود ۴/ ۲۱ میلیارد تومان نقدینگی در مسیر حقوقی به حقیقی بودند. پس از آن نیز پتروشیمی‌ها با بیشترین خالص خرید معامله‌گران خرد به میزان ۳/ ۱۰ میلیارد تومان همراه شدند. در صدر خرید معامله‌گران حقیقی، بار دیگر تمایل به جمع‌آوری سهام گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان قرار داشت. «پترول» روز گذشته شاهد جابه‌جایی ۸۱ میلیون سهم به ارزش حدود ۱۵ میلیارد تومان در مسیر حقوقی به حقیقی بود. پس از آن نیز نماد معاملاتی شرکت پالایش نفت تهرانقرار داشت که با خالص تغییر مالکیت ۱۶ میلیون سهم به ارزش ۷/ ۱۰ میلیارد تومان به سمت معامله‌گران خرد بازار همراه شد. در آن سوی بازار اما گروه فلزات اساسی مورد توجه سهامداران عمده قرار گرفتند و خالص خرید ۷/ ۲۴ میلیارد تومانی را ثبت کردند. در میان شرکت‌ها نیز نماد معاملاتی شرکت مس شهید باهنر شاهد جابه‌جایی ۷/ ۱۵ میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی بود. پس از «فباهنر» نیز نماد معاملاتی بانک ملت مورد حمایت معامله‌گران حقوقی بازار قرار گرفت. به‌طوری که خالص خرید این گروه از معامله‌گران در «وبملت» بالغ بر ۵/ ۳۲ میلیون سهم به ارزش حدود ۲/ ۱۰ میلیارد تومان بود. نماد معاملاتی تازه وارد «تنوین» از دیگر نمادهای مورد توجه حقوقی‌ها طی معاملات روز دوشنبه بود. در این نماد دیروز حدود ۲۱ میلیون سهم به ارزش ۶/ ۵ میلیارد تومان در مسیر حقیقی به حقوقی جابه‌جا شد.
