از عمده دلایل رشد قیمت سهام در روز گذشته می‌توان به بازگشایی مثبت بازار جهانی و سیگنال‌های مساعد از روند مذاکرات صلح تجاری چین و آمریکا، رشد تقاضا در معاملات بورس کالا و همچنین پیش‌بینی مثبت تحلیلگران از بازدهی بورس در سال ۹۸ اشاره کرد. بنابراین با حمایت عوامل بنیادی انتظار می‌رود در صورت عدم‌بروز رخدادی غیرمنتظره، موج چهارم رشد سهام در سال ۹۷ را شاهد باشیم. این روند افزایشی در شرایطی آغاز شد که بسیاری از فعالان نگران فشار فروش‌های پایان سال سهامداران بودند. امری که نشان‌دهنده انتظارات مثبت به‌ویژه از جانب عوامل بنیادی به روند بازار سهام است که روند کنونی را از نوسان‌گیری‌های کوتاه‌مدت متمایز می‌کند. به‌ویژه آنکه به‌تدریج اثر عرضه‌‌های آخر اسفند نیز به‌طور کلی حذف و زمینه برای تصمیم‌گیری براساس عوامل واقعی به جای جریان نقدینگی تسهیل می‌شود. همچنین، عبور شاخص سهام از مرزهای ذهنی که پیش‌تر مانعی در برابر صعود مداوم می‌شد، می‌تواند تداوم رونق بورس را فارغ از نوسان‌های کوتاه‌مدت نوید دهد.
شاخص سهام طی معاملات روز گذشته با جهش ۲۹۰۱ واحدی و پشت سر گذاشتن سه کانال قله‌ای جدید در کارنامه زمستانی این بازار ثبت کرد و در بالاترین سطح از سوم آذرماه ایستاد. ارزش معاملات خرد سهام نیز با مشارکت قابل توجه معامله‌گران حقیقی بازار در سطوح مناسبی قرار گرفت که از ورود پول‌های جدید به بازار حکایت می‌کرد. شرایطی که سبب شد تا بیش از نیمی از نمادهای حاضر در این بازار، با ثبت قیمت‌های مثبت به معاملات روزانه خود پایان دهند. در این میان علاوه بر دلایلی چون تداوم افزایش تقاضا برای محصولات عرضه شده در بورس کالا، روند مناسب قیمت‌ها در بازار جهانی و قرار گرفتن سهام در سطوح حساس قیمت و چشم‌انداز مثبت فعالان بازار در آینه پیش‌بینی تحلیلگران از سودآوری بخش عمده بنگاه‌های بورسی در سال آتی، تداوم موج صعودی شاخص کل بورس تهران را به دنبال داشت. هر چند در ادامه ممکن است مسیر این نماگر تا حدودی تغییر کند اما در صورت عدم بروز رخدادی غیرمنتظره، می‌تواند ارمغان‌دهنده موج چهارم بورس تهران در سال ۹۷ باشد. دیروز شاخص سهام با ثبترشد ۸/ ۱ درصدی (بیشترین میزان رشد شاخص از ۴ اسفندماه) از قله قبلی این نماگر در زمستان فراتر رفت و در سطح ۱۶۷ هزار و ۳۷۱ واحد ایستاد. نماگر بورس تهران طی این مدت سه بار تلاش کرد تا از مرز روانی ۱۶۷ هزار واحد عبور کند و در ارتفاعی بالاتر بایستد، که هر بار به دلایلی عمدتا روانی ناکام ماند. اما در معاملات دیروز سهامداران با جسارت بیشتری در معاملات و به‌ویژه سمت تقاضا مشارکت کردند. به این ترتیب ارزش معاملات خرد سهام به بیشترین مقدار در ۱۲ روز معاملاتی اخیر دست یافت و به ۶۵۸ میلیارد تومان رسید.
دلایل جهش شاخص سهام
در روزهای صعودی بورس تهران، دلیل مشخصی را نمی‌توان بیان کرد، بلکه مجموعه‌ای از عوامل و گاهی بهانه‌ها، شرایط کلی بازار را برای ثبت یک روز صعودی فراهم می‌کنند. برخی از این عوامل به نشانه‌های مربوط به موج قبلی صعود شاخص سهام همچون روند مناسب قیمت‌ها در بازارهای کالایی و تداوم تقاضا برای محصولات عرضه شده از سوی شرکت‌های بورسی در بورس کالا بازمی‌گردد که دیروز تحرک جدی گروه‌های کالایی بورس تهران را به دنبال داشت. در عین حال به نظر می‌رسد برخی بورس‌بازان پس از اصلاح قیمتی اخیر بازار سهام و رسیدن قیمت‌ها به سطوح جذاب، فرصت را برای ورود دوباره به گردونه معاملات غنیمت شمرده‌اند. در این میان انعکاس پیش‌بینی تحلیلگران درخصوص سودآوری بخش عمده بنگاه‌های بورسی در سال آتی در رفتار معامله‌گران بازار سهام نیز به خوبی هویداست. به این ترتیب صرف نظر از رفتار بازار سهام در روزهای آتی، آنچه کاملا مشخص است، محرک بنیادی رشد سهام است. در عین حال انتظارات تورمی نسبتا بالای متصور برای سال آینده به‌عنوان یک عامل سیستماتیک، نویددهنده روندی صعودی برای تمامی بازارها در سال آینده است. کارشناسان معتقدند بازارهای سفته‌بازی نظیر ارز، سکه و مسکن بخش مهمی از انتظارات تورمی را به سرعت در خود منعکس کرده و از این رو احتمالا در سال آینده نسبت به تورم نیز رشد کمتری خواهند داشت. این در حالی است که به علت ریسک‌های غیراقتصادی، بورس تهران کم‌واکنشی محسوسی داشته و همین مساله نشان‌دهنده پتانسیل صعود بیش از پیش این بازار است. به این ترتیب با کاهش فشار فروش پایان سال در روزهای آینده، انتظار آغاز موج چهارم رشد بورس در سال ۹۷ محتمل است. هرچند ممکن است یک رخداد غیرمترقبه همچون اتفاقات سیاسی، مانع از وقوع این امر شود و جهش فعلی بازار را به رشدی موقت بدل کند.
سیگنال مثبت بورس کالا
همانطور که عنوان شد یکی دیگر از دلایل جهش حدود ۳ هزار واحدی شاخص سهام طی معاملات روز گذشته شکسته شدن رکورد قیمتی محصولات فولادی در بورس کالا بود. روز گذشته بورس کالا میزبان دو محصول تولیدی فولاد مبارکه اصفهان بود. به این ترتیب ۷۷ هزار و ۷۷۰ تن ورق گرم B فولاد مبارکه که با قیمت پایه ۴ میلیون و ۵۴۳ هزار تومان وارد گردونه معاملات شده بود که در پایان به دلیل برتری حجم تقاضا در برابر عرضه، با رشد ۲/ ۷ درصدی، در سطح ۴ میلیون و ۸۷۳ هزار تومان مورد دادوستد قرار گرفت. میانگین موزون قیمت پایانی ۲۴ هزار و ۴۲۰ تن ورق گرم C این شرکت نیز با رشد بیش از ۱۲ درصدی نسبت به قیمت پایه، به ۴ میلیون و ۷۰۹ هزار تومان رسید. شکاف قابل ملاحظه قیمت آزاد ارز با نرخ‌های نیمایی در کنار روند صعودی قیمت جهانی فولاد را می‌توان به‌عنوان دو بازوی اصلی رشد قیمت محصولات فولادی عنوان کرد. این رویداد با ارسال سیگنال بنیادی قوی به بازار سهام، سبب شد تا تقاضا برای سهام گروه‌های مرتبط بورس تهران به ویژه «فولاد» افزایش یابد.
قطب‌نمای تحلیلی بازار
یکی دیگر از عواملی که روز یکشنبه، محرک رشد تقاضا در بازار سهام بود، پیش‌بینی تحلیلگران از روند سودآوری اغلب شرکت‌های بورسی در سال آتی بود. «دنیای اقتصاد» روز یکشنبه در گزارشی تحت عنوان «دیده‌بانی بورس از بازارهای ۹۸» برآورد ۴۱ گروه تحلیلی فعال از سود ۷۸ شرکت بورسی برای سال جاری و سال آینده را منتشر کرد. این دهمین دوره از گزارش‌های پیش‌بینی سود مورد اجماع از سوی گروه‌های تحلیلی در بازار سهام بود که با کوشش مدیریت سرمایه کیان گردآوری و از سوی «دنیای اقتصاد» منتشر شد. انتشار این گزارش در بازاری که از فقر تحلیل رنج می‌برد را می‌توان حرکتی ثمربخش در راستای کارآیی‌بخشی و تعمیق هر چه بیشتر معاملات بورس تهران قلمداد کرد. براساس داده‌های این گزارش، پیش‌بینی سود خالص بازار سهام برای سال ۹۸ در مقایسه با همین متغیر طی سال جاری ۳۱ درصد رشد دارد. از دیگر تغییرات مهم در گزارش مزبور، تعدیل مثبت بازدهی شاخص کل بورس تهران از ۲۱ درصد به ۳۷ درصد در سال آینده است که در مقایسه با انتظار تورم ۳۳ درصدی و همچنین رشد ۲۰ درصدی شاخص قیمت مسکن، جذابیت سهام را در قبال رقبا در معرض دید می‌گذارد.
روی خوش بازار جهانی
روز گذشته بازارهای جهانی نیز با رشد قیمت‌ها بازگشایی شدند. جایی که خبرها حکایت از اجماع دو قدرت بزرگ اقتصادی دنیا یعنی چین و آمریکا در موضوعات مورد مناقشه دارد. رئیس پولی چین در این رابطه اعلام کرد: «دو طرف گفت‌وگوهایی پیرامون ارزش یوآن داشته‌اند، همچون نیاز به پایبندی به تعهدات پیشین که توسط کشورهای گروه ۲۰ به تصویب رسید. طبق این تعهدات قرار شد کشورها، برای کاهش ارزش پول ملی خود رقابت نکنند و در موضوعات پولی ارتباطات نزدیکی داشته باشند.» به این ترتیب دیروز با وجود برخی نگرانی‌ها از اقتصاد جهانی که با انتشار گزارش اشتغال آمریکا در پایان هفته گذشته به وجود آمده بود، قیمت کامودیتی‌ها در بازار جهانی با رشد اندکی همراه شد. در کنار رشد بهای فلزات پایه، نفت نیز روز گذشته در مدار صعود قرار گرفت. اظهارات وزیر نفت عربستان درخصوص عدم تغییر سیاست کاهشی اوپک پلاس تا ماه ژوئن منجر به افزایش قیمت نفت در بازگشایی بازارهای جهانی شد.
