محمدآقا قوام، نماینده اسبق ایران در صندوق بین المللی پول در برنامه گفت و گوی اقتصادی رادیو گفتگو اظهار کرد: بیشترین انتقادی که جامعه اقتصادی و بانکی در حوزه مالی داشته است اجرا نشدن کامل بانکداری بدون ربا در کشور است، این قانون در سال ۶۲ برای خروج از اصول ربوی پهلوی چیده شد که با اجرای ناقص و عدم بروزرسانی همراه شد.
وی افزود: معتقدم که سیستم بانکی مانند گردش خونی در بدن است و اگر در این گردش خون مانعی ایجاد شود انواع بیماری‌ها فایق می‌آید.
قوام ادامه داد: در نهایت اگر قانون بانکداری بدون ربا و اسلامی بطور درست اجرا شود مابقی معضلات بانکی رفع خواهد شد. موضوع دیگری که مطرح است برای اصلاح ساختار بانکی، به رسمیت شناختن بانک مرکزی و استقلال این نهاد است.
وی تصریح کرد: قانون بانکداری بدون ربا هسته و اصل بانکداری را از ربوی به غیر ربوی تبدیل کرد.
نماینده اسبق ایران در صندوق بین المللی پول در دهه ۱۹۰۰ و سال ۲۰۰۸ بحران‌های مالی به قدری افزایش پیدا کرد تا آسیای جنوب شرقی و حتی فروش نفت ایران هم اثر گذاشت که نتیجه سیستم ربوی بودن بانک‌ها در کشور‌های آمریکایی و اروپایی است.
کارمزد بانکی ۴ هزار میلیارد دلار درآمد عاید نظام بانکی می‌کند
سید کمال سیدعلی، معاون اسبق ارزی بانک مرکزی و مدیرعامل اسبق صندوق ضمانت صادرات ایران ادامه داد: اصلاح نظام بانکی شعار اکثر روسای جمهور برای اخذ رای در انتخابات بوده است، اما باید نگرش‌های مختلف برای این اصلاحات را هم در نظر گرفت، هر شخص و مسئولی بسته به نیاز حوزه خودش احساس اصلاح ساختار را مهم می‌داند.
وی افزود: به طور مثال یک نماینده مجلس برای حل معضلات و طرح‌های نیمه تمام شهر خودش به نظام بانکی نگاه می‌کند. سپرده گذار بالا‌ترین سود را می‌خواهد و وام گیرنده هم کم‌ترین سود را می‌طلبد.
سید علی تاکید کرد: مصوبات و قوانین برای همه بانک‌ها یکسان است در صورتی که بانک‌های خصوصی و تخصصی هستند که برخی قوانین را بر نمی‌تابد. نگاه بانک مرکزی باید مستقل و تخصصی به بانک‌ها باشد.
وی افزود: تعداد بانک‌های ما می تواند بیشتر باشد، اما به نظارت صحیح بانک مرکزی بستگی دارد، زمانی می‌توانیم نظامی را اصلاح کنیم که ریز بینی و دقت بالایی در عملکرد دستگاه‌ها داشته باشیم.
سید علی اظهار کرد: سیستم بانکی ما در دهه ۸۰ بیشترین سهم را در خاورمیانه داشت و از کشور‌هایی نظیر عربستان، کویت و امارات، بانکداری قوی تری داشتیم. این امر منجر شده بود تا ما ۵۰ شعبه در خارج از کشور داشته باشیم.
وی گفت: اگر در سال ۱۰۰ میلیارد دلار صادرات و واردات صورت بگیرد و این تجارت از طریق سیستم بانکی رد و بدل می‌شد چیزی حدود ۳ تا ۴ میلیارد دلار عاید سیستم بانکی می‌شد. متاسفانه در حال حاضر سیستم بانکی ما از درآمد‌های ارزی بانکی محروم شد است.
معاون اسبق ارزی بانک مرکزی تصریح کرد: باید از کلمه ورشکستگی نترسید و اگر بانکی توانایی مدیریت و گردش سرمایه را نداشت به سرعت اعلام ورشکستگی کند این امر در تمام دنیا معمول است. بانک مرکزی باید دائم به بانک‌های کم تحرک و رو به کاهش سرمایه هشدار ورشکستگی بدهد.
وی ادامه داد: با چند نرخی شدن ارز در کشور باید منتظر فساد بود، چون خود همین موضوع فساد را ترویج می‌دهد. شرایط در برخی از برهه‌ها بقدری سخت می‌شود که تصمیم سیستم بانکی را وزارتخانه‌ها می گیرند نه بانک مرکزی. کنترل ریالی منجر به بهتر شدن شرایط بازار ارزی شد، مراقبت از تراکنش‌های مالی یکی از اقدامات خوب بانک مرکزی بود.
محمد حسینی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم در ارتباط تلفنی بیان کرد: پیروی از قانون پولی و بانکی چهل سال گذشته منجر شده تا با معضلات زیادی رو برو شویم.
وی در پایان گفت: امروز اقتصاد نیاز دارد تا از بحران نقدینگی خارج شود و این موضوع به عملکرد بانک مرکزی به طور مستقل بستگی دارد.
