طی ماه‌های اخیر قیمت آجیل و خشکبار به دنبال نوسان نرخ ارز به حدی بالا رفت که بسیاری از خانوار‌ها چاره‌ای جز حذف آن به عنوان اقلامی لوکس از سبد مصرفی خود نداشتند.
اگرچه بسیاری از مسئولان نوسان نرخ ارز، محاسبه قیمت بر مبنای نرخ جهانی و همچنین صادرات محور بودن آجیل و خشکبار را دلیل اصلی گرانی‌های اخیر مطرح می‌کنند، اما در مقابل برخی کارشناسان نسبت به این موضوع اعتراض دارند و معتقدند از آن جا که اکثر اقلام آجیل و خشکبار تولید داخل است، نباید بر مبنای قیمت دلار در بازار داخل عرضه شود.
آخرین بررسی‌ها از سطح بازار نشان می‌دهد که هم اکنون نرخ هر کیلو پسته ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار، بادام هندی ۱۸۰ تا ۲۴۰ هزار، گردو ۱۲۰ تا ۱۶۰ هزار، تخمه کدو ۳۰ تا ۴۵ هزار، تخمه ژاپنی ۳۸ تا ۵۰ هزار، بادام ۱۲۰ تا ۱۶۰ هزار، فندق ۱۱۰ تا ۱۴۰ هزار و آجیل چهار مغز ۱۸۰ تا ۲۴۰ هزار تومان است.
بسیاری از فروشندگان می‌گویند: علی رغم رکود حاکم بر بازار و کاهش قدرت خرید خانوار، پیش بینی می‌شود که قیمت اقلام آجیل و خشکبارتحت تاثیر نوسان نرخ ارز در ایام پایانی سال با افزایش مجدد در بازار روبرو شود که این امر مصرف کنندگان و فعالان صنف را با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد.
یکی از مغازه داران می‌گوید: با افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل امکان خرید از سوی بسیاری از آحاد جامعه وجود ندارد.
با توجه به آنکه زمان زیادی تا ایام پایانی سال باقی نمانده است، انتظار می‌رود که دولت تمهیداتی برای ایام پایانی سال بیندیشد تا سودجویی دلالان و عوامل واسطه بر آشفتگی بازار بیش از پیش دامن نزند.
حباب کاذب قیمت بر بازار پسته و تخمه آفتابگردان حاکم است
مصطفی احمدی رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار تهران از رکود حاکم بر بازار آجیل و خشکبار خبر داد و گفت: بعد از شب یلدا، تقاضایی برای خرید اقلام آجیل و خشکبار وجود ندارد اما انتظار می‌رود در روز‌های آتی رونق به بازار بازگردد.
وی نوسان قیمت آجیل و خشکبار را تابع عرضه و تقاضا دانست و افزود: با توجه به آنکه تقاضای چندانی در بازار شب عید برای خرید آجیل و خشکبار متصور نیستیم، از این رو افزایش قیمت منتفی است.
بیشتر بخوانید:کاهش ۱۵ درصدی قیمت آجیل و خشکبار در بازار/افزایش قیمت آجیل در بازار شب عید منتفی است
احمدی با اشاره به اینکه نمی‌توان نرخ مصوبی برای اقلام آجیل و خشکبار در بازار اعلام کرد، بیان کرد: با توجه به شرایط کنونی بازار نمی‌توان نرخ مصوبی را اعلام کرد چرا که این امر می‌تواند در قیمت‌های بازار تاثیر بگذارد.
این مقام مسئول ادامه داد: اگر اتفاق خاصی در شرایط اقتصادی رخ ندهد، قیمت آجیل و خشکبار در بازار شب عید افزایشی نخواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه اصناف در حال تدارک اقلام آجیل و خشکبار برای شب عید هستند، بیان کرد: اگرچه طبق سنت دیرینه، افراد در ایام پایانی سال اقدام به خرید آجیل و خشکبار خواهند کرد، اما به سبب شرایط اقتصادی حاکم بر کشور به نظر می‌رسد که تقاضا به مراتب از سال گذشته کمتر باشد.
احمدی از حباب کاذب قیمت برخی اقلام آجیل و خشکبار خبر داد و گفت: با وجود آنکه اکثر اقلام آجیل و خشکبار به قیمت تمام شده درآمده و با ۱۰ درصد سود خرده فروشی در بازار عرضه می‌شود، اما بر اقلامی نظیر پسته و تخمه آفتابگردان همچنان حباب کاذب قیمت حاکم است که انتظار می‌رود در ایام پایانی سال به نرخ واقعی خود برسند.
رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار از نصب اپلیکیشن بر روی تلفن همراه خبر داد و گفت: بازرسی نظارت اصناف، اپلیکیشنی را طراحی کرده است که مردم در لحظه می‌توانند شکایت خود را مطرح کنند، امیدواریم تا پایان سال بازرسی اتاق اصناف این اپلیکیشن را راه اندازی کند.
وی در پایان تصریح کرد: از خانوار‌ها تقاضا داریم که اقلام آجیل و خشکبار مورد نیاز خود را از آجیل فروشی‌های دارای پروانه خریداری کنند تا در صورت بروز تخلف بتوان به شکایت افراد رسیدگی کرد.
افق روشنی پیش روی صادرات نیست
محمد ارزانی ممقانی رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار با اشاره به اینکه بازار آجیل و خشکبار تعریفی ندارد، اظهار کرد: با توجه به نوسان نرخ ارز، بازار آجیل و خشکبار ثبات ندارد به طوریکه صادرکننده، خریدار و فروشنده نسبت به آینده بازار نگرانی‌هایی دارند.
وی با اشاره به اینکه رکود فعلی و نوسان نرخ آجیل و خشکبار تاکنون در بازار سابقه نداشته است، افزود: با وجود آنکه در سنوات گذشته در دو ماه پایانی سال، اوج خرید و فروش آجیل و خشکبار در بازار بود، اما امسال فعالان صنف در سردرگمی به سر می‌برند و نمی‌دانند که قرار است چه اتفاقی در آینده بیفتد؟
ارزانی ممقانی ادامه داد: با توجه به آنکه بسیاری از واحد‌های صنفی خرید خود را در اوج افزایش نرخ ارز انجام داده اند، هم اکنون با اُفت نرخ ارز اجناس خود را با زیان می‌فروشند چرا که اقلام روی دستشان مانده است.
به گفته این مقام مسئول، با توجه به آنکه بسیاری از اقلام بیش از ۳۰ درصد اُفت داشته است، از این رو نمی‌توان برآورد دقیقی راجع به شرایط بازار در ایام پایانی سال داشت.
وی از کاهش چشمگیر صادرات آجیل و خشکبار خبر داد و گفت: با توجه به تعهد ارزی صادرکنندگان به سامانه نیما، صادرات به میزان قابل توجهی کاهش یافته است که نسبت به آینده صادرات نمی‌توان چشم انداز روشنی داشت.
کاهش قیمت آجیل و خشکبار تابع نرخ ارز است
مسعود اسدی عضو شورای مرکزی خانه کشاورز با اشاره به دلایل گرانی آجیل و خشکباردر بازار اظهار کرد: با توجه به آنکه عمده اقلام آجیل و خشکبار صادراتی است؛ بنابراین نوسان نرخ ارز و محاسبه این اقلام بر مبنای قیمت بازار‌های جهانی در تحولات بازار داخل تاثیر گذار بوده است.
وی افزود: اگرچه با نوسان نرخ ارز و افزایش قیمت آجیل و خشکبار هزینه تولیدکنندگان با احتساب سود منطقی تامین شد، اما هم اکنون بخش اعظم آحاد جامعه از دسترسی به خشکبار محروم هستند.
اسدی ادامه داد: امسال تولید اقلام آجیل و خشکبار به ویژه پسته نسبت به مدت مشابه سال قبل به سبب سرمازدگی بهاره اُفت چشمگیری داشته است که آمار دقیق تولید را باید وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی امر اعلام کند و ما نمی‌توانیم اظهار نظری در این باره داشته باشیم.
به گفته این مقام مسئول، تا زمانیکه قیمت ارز کاهش پیدا نکند، هیچ افق روشنی پیش روی کاهش قیمت اقلام آجیل و خشکبار نیست.
وی با اشاره به اینکه نوسان قیمت آجیل و خشکبار در ایام پایانی سال به عوامل متعددی باز می‌گردد، بیان کرد: با توجه به تنگنا‌های کنونی اقتصاد و کاهش قدرت خرید بعید است که دلالان برای کسب سود بیشتر با احتکار و کمبود تصنعی در بازار بخواهند قیمت‌ها را افزایش دهند چرا که میزان خرید خشکبار به یک سوم تا یک چهارم سال قبل در کشور کاهش یافته است.
عضو شورای مرکزی خانه کشاورز در پایان تصریح کرد: علی رغم فراوانی آجیل و خشکبار در مغازه ها، مشتری در بازار وجود ندارد که با این وجود نمی‌توان پیش بینی خاصی راجع به ایام پایانی سال داشت.
ضعف در نظارت ها عامل اصلی گرانی آجیل و خشکبار
عباس پاپی زاده عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی از کاهش ۵۰ تا ۶۰ درصدی تولید آجیل و خشکبار نسبت به سال گذشته در بازار خبر داد و گفت: با توجه به سرمازدگی بهاره، تولید بسیاری از اقلام آجیل و خشکبار همچون پسته نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش چشمگیری داشته که این امر در نوسان قیمت تاثیرگذار بوده است.
وی افزود: با توجه به آنکه عمده اقلام آجیل و خشکبار صادراتی است، از این رو نوسان نرخ ارز بر افزایش قیمت محصولات خشکبار تاثیر گذار بوده است، چرا که این اقلام بر مبنای نرخ دلار در بازار داخلی محاسبه می‌شوند.
به گفته پاپی زاده، با توجه به آنکه عمده اقلام آجیل و خشکبار داخلی است، از این رو محاسبه نرخ این محصولات بر مبنای بازار‌های جهانی در داخل امری اشتباه است.
عضو کمیسیون کشاورزی در پایان با اشاره به دیگر دلایل افزایش قیمت آجیل و خشکبار در بازار تصریح کرد: بازار آجیل و خشکبار همانند دیگر بخش‌های کشاورزی همچون بازار گوشت قرمز به سبب کمبود نظارت دستگاه‌های ذی ربط و سودجویی دلالان با افزایش غیر منطقی قیمت‌ها روبروست و تا زمانیکه نظارت جدی بر خرده فروشی‌ها حاکم نباشد، نوسان قیمت استمرار خواهد داشت.
