عراق از مهرماه در صدر جدول عمده مقاصد صادراتی ایران قرار گرفت و چین را پس از سال‌ها صدرنشینی، با رده دوم هدایت کرد. اما جدیدترین آمار منتشرشده از سوی گمرک ایران نشان می‌دهد چین بار دیگر به صدر جدول بازگشته و عراق در رده دوم قرار گرفته است.
البته کاهش صادرات به امارات از یکسو و جذابیت بازار عراق به منظور کاهش هزینه‌های صادراتی از سوی دیگر این فرصت را در اختیار عراق قرار داد تا جایگاه دوم را در اختیار گیرد. از شهریورماه، امارات از پله دوم عمده‌ترین مقاصد صادرات کالاهای ایرانی به پله سوم سقوط کرد و عراق به جای این کشور در رده دوم قرار گرفت و پس از آن در مهرماه عراق سرلیست مقاصد صادراتی شد.
در ۱۰ ماه منتهی به دی ماه امسال، ۲۴ میلیون و ۷۶۱ هزار تن کالا به ارزش ۷ میلیارد و ۵۲۴ میلیون دلار به چین صادر شده است. سهم وزنی چین از کل صادرات ۱۰ ماهه، بیش از ۲۶ درصد و سهم ارزش صادرات به این کشور نیز نزدیک به ۲۱ درصد است. صادرات به چین نسبت به مدت مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی نزدیک به ۱۲ درصد افت داشته؛ اما به لحاظ ارزشی بیش از ۵ درصد رشد را تجربه کرده است. صادرکنندگان به عراق نیز توانسته‌اند با فروش ۱۶ میلیون و ۷۵۰ هزار تن کالا، صادراتی به ارزش ۷ میلیارد و ۵۱۵ میلیون دلار را رقم بزنند و جایگاه دوم مقاصد صادراتی را به این کشور اختصاص دهند. سهم وزنی کالاهای صادر شده به عراق نزدیک به ۱۸ درصد و سهم ارزشی آن نزدیک به ۲۱ درصد است. مقایسه آمارهای صادراتی ۱۰ ماه امسال و ۱۰ ماه سال گذشته نشان می‌دهد وزن کالاهای صادراتی از ابتدای امسال تا انتهای دی ماه، بیش از ۵۳ درصد بیشتر از وزن کالاهای صادر شده در مدت مشابه سال قبل است. همچنین ارزش صادرات به عراق در ۱۰ ماه منتهی به دی امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل بارشد نزدیک به ۴۵ درصدی روبه‌رو بوده است.
امارات در جایگاه سوم مقاصد صادراتی قرار گرفته است. از ابتدای امسال تا پایان دی ماه ۱۲ میلیون و ۱۷۴ هزار تن کالای ایرانی به این کشور صادر شده و با توجه به این ارقام، سهم این کشور از کل وزن صادرات نزدیک به ۱۳ درصد است. از سوی دیگر این میزان صادرات، ارزشی معادل ۵ میلیارد و ۳۱۳ میلیون دلار دارد و سهم نزدیک به ۱۵ درصدی را از کل ارزش صادرات به خود اختصاص داده است. مقایسه آمارهای صادرات به این کشور در ۱۰ ماه منتهی به دی امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل، نشان می‌دهد به لحاظ وزنی شاهد افت نزدیک به ۱۸ درصدی بود و به لحاظ ارزشی رشد نزدیک به ۲ درصدی را تجربه کرده‌ایم.
افغانستان چهارمین مقصد کالاهای صادراتی است که خریدار ۴ میلیون و ۸۲۷ هزار تن کالای ایرانی به ارزش ۲ میلیارد و ۵۳۳ میلیون دلار از ابتدای امسال تا انتهای دی بوده است. حجم کالاهای صادرشده در این بازه زمانی نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۵ درصد از سهم وزنی کل صادرات را به خود اختصاص داده است و ارزش صادرات به افغانستان نیز سهم نزدیک به ۷ درصدی را از کل ارزش صادرات ۱۰ ماهه منتهی به دی را در اختیار دارد. صدور کالا به افغانستان در بازه زمانی مورد نظر نسبت به مدت مشابه سال قبل، به لحاظ وزنی رشد نزدیک به ۲ درصدی و به لحاظ ارزشی رشد بیش از ۱۲ درصدی را نشان می‌دهد.
ترکیه به‌عنوان پنجمین مقصد صادراتی ایران به‌شمار می‌آید. صادرکنندگان توانسته‌اند از ابتدای سال تا انتهای دی ماه، ۶ میلیون و ۲۰۴ هزار تن کالا را که ۲ میلیارد و ۲۶ میلیون دلار ارزش داشته، به این کشور بفروشند. سهم وزن کالاهای صادرشده به ترکیه از کل وزن صادرات، بیش از ۵/ ۶ درصد و سهم ارزش آنها بیش از ۵/ ۵ درصد است. صدور کالا به این کشور همسایه در این بازه زمانی نسبت به مدت مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی رشد بیش از ۵/ ۵۴درصدی و به لحاظ ارزشی رشد بیش از ۲۱ درصدی را در کارنامه تجارت خارجی کشور ثبت کرده است. در عین حال ۳۰ میلیون و ۱۶۰ هزار تن کالا به ارزش ۱۱ میلیارد و ۴۴۱ میلیون دلار از ابتدایی امسال تا انتهای دی ماه به سایر کشورها صادر شده که به لحاظ وزنی سهمی نزدیک به ۳۲ درصد و به لحاظ ارزشی سهمی بیش از ۳۱ درصد از کل صادرات ایران را در اختیار دارد. وزن کالاهای صادرشده به سایر کشورها بیش از ۱۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش یافته و ارزش آن نیز نزدیک به ۱۹ درصد افت کرده است.
بیشترین کالاها از کدام کشورها وارد می‌شود؟
چین در لیست کشورهای عمده طرف معامله ایران نیز در صدر جدول قرار گرفته است. این کشور از ابتدای امسال تا انتهای دی ماه ۲ میلیون و ۹۱۵ هزار تن کالا به ارزش ۸ میلیارد و ۹۰۵ میلیون دلار به ایران فروخته است. سهم وزنی واردات از چین از کل حجم کالاهای وارد شده بیش از ۱۱ درصد و ارزش این کالاها نزدیک به ۲۵ درصد از کل ارزش کالاهای وارداتی را شامل می‌شود. اما خرید کالا از چین در ۱۰ ماه منتهی به دی امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته هم به لحاظ وزنی افت داشته و هم به لحاظ ارزشی کاهش یافته است. کارنامه واردات کشور نشان می‌دهد کالاهای خریداری‌شده از چینی‌ها نزدیک به ۲۵ درصد در وزن و نزدیک به ۱۵ درصد در ارزش کاهش یافته است. امارات دومین کشور عمده طرف معامله با ایران است. این کشور با فروش ۳ میلیون و ۳۱۱ هزار تن کالا به ارزش ۵ میلیارد و ۴۵۶ میلیون دلار به ایران، توانسته سهم نزدیک به ۱۳ درصدی را در وزن و سهم بیش از ۱۵ درصدی را از ارزش کل صادرات به خود اختصاص دهد. واردات از این کشور کاهش بیش از ۳۸ درصدی را در وزن و کاهش بیش از ۳۲ درصدی را در ارزش به خود اختصاص داده است.
یک میلیون و ۶ هزار تن کالا که ارزشی معادل ۲ میلیارد و ۳۸ میلیون دلار دارد، در بازه زمانی مورد نظر از ترکیه به ایران وارد شده است. سهم وزن کالاهای وارد شده از این کشور نزدیک به ۴درصد و سهم ارزش آنها نزدیک به ۶ درصد از کل واردات است. اما فروش کالا از سوی ترکیه به ایران هم در بازه زمانی مورد بررسی نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۳۶ درصد در وزن و نزدیک به ۲۴ درصد در ارزش کاهش یافته است. همچنین آلمان با فروش ۵۹۷ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۱۸ میلیون دلار به ایران، در رده چهارم مقاصد عمده طرف معامله ایران قرار گرفته و توانسته سهم وزنی بیش از ۲ درصد و سهم ارزشی نزدیک به ۶ درصد از کل واردات را به خود اختصاص دهد. اما وزن کالاهای واردشده از آلمان از ابتدای امسال تا انتهای دی ماه نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۱۷ درصد در وزن و نزدیک به ۱۶ درصد در ارزش کاهش یافته است.
فروشندگان هندی نیز با فروش یک میلیون و ۴۶۵ هزار تن کالا از ابتدای امسال تا انتهای دی ماه توانسته‌اند سهمی نزدیک به ۶ درصد را از وزن کل واردات به خود اختصاص دهند. ارزش کالاهای فروخته‌شده از سوی این کشور به ایران، یک میلیارد و ۹۲۷ میلیون دلار بوده که سهم بیش از ۵ درصدی را از ارزش کل واردات شامل می‌شود. واردات از این کشور در بازه زمانی مورد بررسی نسبت به مدت مشابه سال گذشته نزدیک به ۴ درصد به لحاظ وزنی افت داشته؛ اما بیش از ۲ درصد در ارزش رشد کرده است. ۱۶ میلیون و ۷۱۲ هزار تن کالا به ارزش ۱۵ میلیارد و ۳۲۷ میلیون دلار از سایر کشورها به ایران وارد شده که سهم وزنی بیش از ۶۴ درصد و سهم ارزشی بیش از ۴۳ درصد از کل واردات را شامل می‌شود. اما واردات از سایر کشورها هم به لحاظ وزنی افت بیش از ۹ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کرده و هم به لحاظ ارزشی با کاهش بیش از ۱۷ درصدی مواجه بوده است.
