قیمت نفت پس از شروع مثبتی که در نخستین روزهای کاری ۲۰۱۹ داشت، در آخرین روز کاری منتهی به هجدهم ژانویه به بالاترین سطح در دو ماه گذشته دست یافت و عملکرد هفتگی آن نیز حاکی از سومین هفته رشد متوالی بود. درعین حال آمارها نشان می‌دهد معاملات بازار نفت در سال جدید میلادی، یکی از قدرتمندترین شروع‌ها را از سال ۲۰۰۱ به این سو به ثبت رسانده است.
بر‌اساس این گزارش، هر بشکه نفت خام آمریکا در روز جمعه با بیش از ۳ درصد رشد روزانه روی قیمت ۸۰/ ۵۳ دلار بر بشکه ایستاد. این شاخص نفت خام همچنین در هفته گذشته بیش از ۴درصد رشد هفتگی را به ثبت رساند. به گزارش بلومبرگ، نفت خام آمریکا از شروع سال جدید میلادی تا آخرین روز کاری هفته گذشته با ۱۸ درصد رشد همراه بوده که به‌عنوان بهترین شروع کاری از سال ۲۰۰۱ به این سو شناسایی شده است.
بر اساس این گزارش، نفت طی ۱۸ سال گذشته هیچ سالی را تا این اندازه قدرتمند آغاز نکرده است. این شروع قدرتمند در حالی است که بازار نفت در برابر ترس از کند شدن رشد جهانی اقتصاد و کاهش تقاضای نفت خام، سال ۲۰۱۸ را با سقوط آزاد قیمت‌ها به پایان برد. با این حال کاهش تولید چشمگیر اوپک پیش از آغاز رسمی توافق کاهش تولید در ابتدای ژانویه و همچنین آشکار شدن نشانه‌های فروکش کردن جنگ تجاری میان چین و آمریکا، اعتماد به نفس را به بازار نفت بازگرداند تا آنجا که شاخص نفت خام آمریکا از ابتدای سال تا کنون بیش از ۱۸ درصد رشد داشته است. به گزارش بلومبرگ این بزرگ‌ترین رشد قیمتی طی ۱۳ معامله نخست در یک سال جدید از ژانویه ۲۰۰۱ به این سو است. این آمار توسط بلومبرگ از داده‌هایNew York Mercantile Exchange استخراج شده است.
تحلیلگران یکی از مهم‌ترین دلایل این میزان بزرگ از خوش‌بینی در بازار نفت که رشد قیمت‌ها را باعث شده است، در پیشرفت مذاکرات تجاری ایالات متحده آمریکا با چین جست‌وجو می‌کنند. پایبندی اوپک به کاهش تولید از دیگر عوامل خوش‌بینی بازار به بازگشت تعادل و بهبود قیمت‌ها است. بر اساس گزارش‌های منتشر شده، اوپک روز جمعه لیست سهمیه کاهش تولید نفت توسط اعضای اوپک و سایر تولیدکنندگان بزرگ نفت را منتشر کرد. این لیست سهمیه تولید هر کشور تا ماه ژوئن (آخرین ماه از توافق ۶ ماهه کاهش تولید) را مشخص کرده تا به این واسطه اعتماد بازار به عملکرد کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در زمینه کاهش تولید جذب شود. کشورهای عضو و غیرعضو اوپک اوایل دسامبر سال گذشته در نشست وین، با کاهش ۲/ ۱ میلیون بشکه از تولیداتشان در ۶ ماه نخست ۲۰۱۹ موافقت کردند.
کاهش تعداد دکل‌های حفاری در آمریکا نیز در حالی یکی از عوامل تاثیرگذار در رشد قیمت‌ها است که در هفته گذشته ۲۱ دکل حفاری نفتی فعال از ارائه خدمات بازماندند که بزرگ‌ترین افت تعداد دکل‌های حفاری نفتی این کشور در حدود سه سال گذشته بوده است. با این میزان کاهش تعداد دکل‌های حفاری فعال، تعداد کل دکل‌های فعال نفتی در هفته گذشته به ۸۵۲ عدد رسید که کمترین سطح از ماه مه گذشته است. همچنین این میزان افت تعداد دکل‌های حفاری فعال به افت شدید قیمت نفت در ماه‌های پایانی سال ۲۰۱۸ بازمی‌گردد که آثار آن در میادین نفتی آمریکا در حال ظهور است. اما خوش‌بینی بازار نفت به شرایط رشد قیمت شاخص نفت خام برنت را نیز به دنبال داشته است. هر بشکه نفت خام برنت روز جمعه با افزایش قیمت ۵۲/ ۱ دلار، به ۷۰/ ۶۲ دلار رسید و در طول یک هفته گذشته نیز به میزان ۳ درصد رشد از خود به جا گذاشت.
خوش‌بینی نفت به صلح تجاری
یکی از مهم‌ترین خبرهایی که روز گذشته رشد قیمت‌ها را در پی داشت، پیشنهاد چین برای واردات کالاهای آمریکایی به مدت ۶ سال بود. به گزارش سی‌ان‌بی‌سی، مقامات آگاه اعلام کرده‌اند چین در روند مذاکرات تجاری خود با آمریکا که همچنان ادامه دارد، پیشنهاد داده است در طول یک دوره ۶ ساله واردات خود از آمریکا را افزایش دهد. بلومبرگ هم در گزارشی نوشت مقامات چینی این پیشنهاد را در طول مذاکرات خود با آمریکا در اوایل ژانویه مطرح کرده‌اند. منابع آگاه به بلومبرگ گفته‌اند که چین میزانواردات سالانه خود از آمریکا را به بیش از یک هزار میلیارد دلار خواهد رساند. این پیشنهاد باعث کاهش نگرانی‌ها نسبت به آینده رشد جهانی اقتصاد در سال جدید میلادی شد، زیرا نشانه‌ای جدی از اثرگذاری مذاکرات این دو کشور بر سر جنگ تجاری بود.دولت ترامپ از مارس سال گذشته شروع به اعمال تعرفه بر واردات کالاهای چینی کرد تا هم از تولیدکنندگان داخلی حمایت کند و هم به چین نشان دهد از تراز تجاری منفی با این کشور ناراضی است. طبق گزارش‌های موجود، کسری تجاری آمریکا با چین در سال ۲۰۱۸ به ۳۲۳ میلیارد دلار رسید و حالا این دو کشور طی مذاکراتی که دارند در تلاشند تا این کسری تجاری سالانه را کاهش دهند.
جنگ تعرفه‌ای این دو کشور که غول‌های اقتصادی دنیا هستند، نگرانی از کند شدن رشد جهانی اقتصاد را به همراه داشت. یکی از مهم‌ترین آثار رکود اقتصادی در دنیا نیز، کاهش تقاضا برای نفت خام به خصوص از سمت کشورهای در حال توسعه است. با این حال در هفته دوم ژانویه، مقامات آمریکایی و چینی مذاکراتی سه روزه در پکن داشتند که به نظر می‌رسد موفقیت‌آمیز بوده و آثار آن به مرور در حال مشخص شدن است. این مذاکرات با سفر مذاکره‌کنندگان چینی به واشنگتن در تاریخ ۳۰ ژانویه؛ ادامه پیدا خواهد کرد.
انتشار اخبار مثبت پیرامون جنگ تجاری، رشد شاخص‌های سهام وال‌استریت و همچنین قیمت نفت را در پی داشت. در عین حال بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، تولیدات کارخانه‌های آمریکا به بیشترین سطح در ۱۰ ماه گذشته رسیده که می‌تواند چشم‌انداز یک سال دیگر از رشد تقاضای نفت را پیش روی بازار ترسیم کند.
تلاش اوپک برای اثبات کاهش تولید
توافق کاهش تولید ۲/ ۱ میلیون بشکه‌ای در حالی تلاشی از سمت کشورهای عضو و غیرعضو اوپک برای جلوگیری از بازگشت مازاد عرضه و ریزش بیشتر قیمت‌ها بود که ابتدا با واکنش منفی بازار روبه‌رو شد. اما با انتشار آمارهایی از تولید اعضای اوپک، مشخص شد این گروه یک ماه زودتر از فرارسیدن موعد آغاز توافق کاهش تولید (در ابتدای ژانویه ۲۰۱۹) شروع به کاهش تولید کرده است. این شرایط باعث شد تولید اوپک در دسامبر سال گذشته، به کمترین سطح در دو سال گذشته برسد. در کنار پایبندی به توافق کاهش تولید، وزرای عضو اوپک، از جمله خالدالفالح، وزیر نفت عربستان سعودی اعلام کرده‌اند که اگر بازار به کاهش تولید بیشتر نیاز داشته باشد، اوپک حاضر به اجرای آن است. عربستان ماه‌گذشته حدود نیم میلیون بشکه از تولیدات روزانه خود را نسبت به سطح نوامبر کاسته و مجموع تولیدات اوپک در دسامبر نیز حدود ۷۵۰ هزار بشکه کاهش داشته است.
این میزان کاهش تولید زودهنگام از سمت اوپک در حالی نشانه‌ای از سطح بالای پایبندی آنها به کاهش تولید است که مقامات این سازمان برای جلب اطمینان بیشتر بازار، اقدام به انتشار لیستی از میزان سهمیه هر کشور در توافق کاهش تولید کرده است. به گزارش سی‌ان‌بی‌سی، اوپک این لیست را برای ۲۱ کشور عضو و غیرعضو اوپک که ائتلاف کاهش تولید را تشکیل می‌دهند، منتشر کرده است. ایران، لیبی و ونزوئلا از کاهش تولید مستثنی هستند. بر اساس این گزارش، ۶ هفته پس از موافقت برای کاهش تولید روزانه ۲/ ۱ میلیون بشکه‌ای، سرانجام مشخص خواهد شد که هر کدام از کشورهای حاضر در توافق تولیدات خود را تا چه میزان کاهش خواهند داد. انتشار این لیست می‌تواند باعث شفاف شدن سطح کاهش تولید هر کشور برای فعالان بازار و مقایسه آن با آنچه اتفاق می‌افتد شود. انتشار این لیست اگرچه می‌تواند در رابطه با کشورهای عضو اوپک به اثبات عملکرد مثبت آنها منجر شود اما در رابطه با کشوری مانند روسیه می‌تواند ناامید‌کننده باشد.
پس از آنکه الفالح هفته گذشته نسبت به عملکرد روسیه در روند کاهش تولید ابراز نارضایتی کرد، تازه‌ترین آمارهای منتشر شده از میزان تولید روزانه روسیه نشان می‌دهد که این کشور نه تنها تولیداتش را در دسامبر مانند عربستان کاهش نداده بلکه به رکوردی تازه در افزایش تولید هم دست یافته است. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد که تولید روزانه نفت خام در روسیه در ماه گذشته به حدود ۵/ ۱۱ میلیون بشکه افزایش یافته است که می‌تواند نارضایتی عربستان از عملکرد همراه خود در جریان کاهش تولید را موجه جلوه دهد. بر اساس گزارش بلومبرگ، روسیه پس از گلایه‌های مطرح شده از سمت الفالح، قصد دارد به روند کاهش تولید نفت خود شتاب دهد. در ماه گذشته تنها شرکت روسنفت کاهش تولید داشته و بقیه تولیدکنندگان نفت در روسیه تولیداتشان را افزایش داده‌اند.
در همین راستا الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه روز گذشته در جمع خبرنگاران اعلام کرد با وجود محدودیت‌های فنی که روسیه برای کاهش تولید با آن مواجه است، تلاش خواهد کرد هرچه سریع‌تر به سقف توافق شده برای کاهش تولید دست یابد. طبق توافق نشست وین و لیستی که اوپک آن را منتشر کرده است، روسیه برای کاهش تولید ۲۳۰ هزار بشکه‌ای در روز در سه ماه نخست ۲۰۱۹ نسبت به اکتبر و حفظ سطح تولید در سه ماه دوم تعهد داده است. با این میزان کاهش تولید، تولیدات روزانه روسیه برای ۶ ماه به‌طور میانگین باید حدود ۱۹۱/ ۱۱ میلیون بشکه در روز باشد. به گفته نواک، سرمای شدید در روسیه، به ویژه در منطقه سیبری که بزرگ‌ترین منطقه تولیدکننده نفت این کشور است، یکی از موانع فنی کاهش سریع تولید روسیه است. میزان کاهش تولید ۱۰ کشور عضو اوپک و ۱۴ کشور غیرعضو این سازمان در جدول قابل مشاهده است.
