پس از آنکه بوئینگ و ایرباس قراردادهای فروش هواپیما به ایران را منوط به دریافت مجوز از آمریکا کرد و کاخ سفید صدور این مجوزها را رد کرد، ایران به سمت خرید هواپیماهای مسافربری سوپرجت سوخو 100 رفت.
این هواپیما که برای حمل و نقل مسافر به صورت منطقه‌ای و تا حدودی میانبر محسوب می‌شوند نخستین بار در سال 2008 پرواز خود را انجام دادند.
حداکثر سرعت این هواپیماها 870 کیلومتر در ساعت و ظرفیت حمل مسافر آن نیز 108 نفر است.
در حال حاضر موتور این هواپیماها یک موتور جت ساخته شده به صورت مشترک توسط فرانسه و روسیه است.
با توجه به اتفاقی که در قرارداد ایران با بوئینگ و ایرباس افتاد سوپرجت سوخو 100 محتمل‌ترین گزینه برای جایگزین کردن هواپیماهای کهنه ناوگان هواپیمایی ایران به حساب می‌آید اما مذاکرات در این زمینه تاکنون پیشرفتی نداشت چرا که از یک طرف بیش از 10 درصد قطعات این هواپیما آمریکایی است و به طور کلی باید برای صادرات محصولات نهایی که بیش از 10 درصد قطعات آن آمریکایی باشد باید از آمریکا مجوز گرفت و از طرفی چشم اندازی نسبت به صدور مجوز صادرات این هواپیما به ایران وجود ندارد.
علیرغم اینکه امیدی به همکاری آمریکا در ارائه معافیت تحریمی در این زمینه وجود ندارد تهران همچنان امیدوار است که شرکت سازنده با جایگزین کردن قطعات غیرآمریکایی و کاهش قطعات آمریکایی مورد استفاده در این هواپیما به زیر 10 درصد دیگر نیازی به دریافت مجوز برای صادرات آنها به ایران را نداشته باشد.
مهدی سنایی سفیر ایران در روسیه می‌گوید: هم اکنون در حال مذاکره با شرکت سازنده برای کاهش قطعات آمریکایی این هواپیماها هستیم. طرف ایرانی منتظر حل شدن این مشکل است تا بتواند سفارش خود را ارائه دهد.
به نظر می‌رسد امید ایرانی‌ها به حقیقت پیوسته است. شرکت سازنده سوپرجت سوخو 100 تابستان امسال به سمت جایگزین کردن قطعات آمریکایی این هواپیما رفته و حتی برای پیشران آن یک موتور جت کاملا روسی در نظر گرفته است و نام هواپیمای جدید را سوپرجت سوخو 100 R گذاشته است.
الکساندر روبستوف مدیرعامل شرکت سوخوی روسیه گفت: فرق این مدل جدید این است که در طول تولید آن استفاده از قطعات خارجی 10 تا 15 درصد کاهش یافته است.
سوپرجت سوخو 100 R زمینه ورود روسیه به بازار کشورهایی را که از سوی آمریکا تحریم شده‌اند را فراهم می‌کند و به نظر می‌رسد ایران نخستین کشور از این دست باشد.
بنا به گفته علی عابدزاده رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، ایران به 500 هواپیمای مسافربری برای نوسازی ناوگان خود نیاز دارد.
هنوز مشخص نیست ایران می‌خواهد چه تعدادی از هواپیمای فرسوده خود را با سوپرجت سوخو 100 جایگزین کند اما اقدام اخیر روس‌ها در کاهش استفاده از قطعات خارجی در این هواپیما نشان می‌دهد که روس‌ها می‌خواهند به نخستین تامین کننده هواپیماهای مسافربری ایران تبدیل شوند.
آماده کردن سوپرجت سوخو 100 برای خرید ایران یکی از سری اقدامات استراتژیک روس‌ها برای وارد کردن ایران به چرخه اقتصادی خود در پس تحریم‌های آمریکا علیه این کشور است.
ماه گذشته تهران و مسکو یک توافق تجاری امضا کردند که در قالب آن ایران معادل روزانه 100 هزار بشکه نفت به روسیه صادر کرده و در قبال آن از این کشور تجهیزات و فناوری دریافت خواهد کرد.
مکزیک هم یکی از مشتریان این هواپیمای روس است.
