محمدرضا بختیاری گفت: تحریمهای اقتصادی بر علیه ایران از زمان ریاست جمهوری باراک اوباما در ایالاتمتحده امریکا علیه ایران وضع شده است. از همان دوره کشورهایی که بهعنوان مشتریان ثابت نفت ایران در جهان شناخته میشوند، ازجمله هند، چین و کره جنوبی تلاش کردند در کنار خرید نفت از ایران با دریافت معافیتهای دیگری همکاریهای تجاریشان با کشورمان را با پایبندی به فهرست کالاهای تحریمی ادامه دهند. هند و چین از کشورهاییاند که بیشترین مراودات تجاری را در دوره قبل تحریمها با ایران ثبت کردند. هند در دور جدید تحریمها دوباره موفق به دریافت معافیت از تحریم برای خرید نفت ایران شد که احتمالاً مثل دوره قبل برای مدت شش ماه قابل تمدید است.
معاون امور بینالملل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در دوره قبل قراردادی بین دو کشور بسته شد که بر اساس آن ۴۵ درصد از پول حاصل از فروش نفت ایران با روپیه و ۵۵ درصد با یورو تسویه میشد. در قرارداد جدیدی که بین بانک مرکزی و بانک ملی هند بسته شده، یورو و روپیه هند سهم ۵۰ درصدی از پرداختها دارند و این پول قابلانتقال به ایران هم هست.
وی تصریح کرد: ایران میتواند با ۵۰ درصد پول حاصل از فروش نفت به هند که با روپیه تسویه میشود، کالاهایی مثل محصولات کشاورزی، دارو و مواد غذایی و ... که شامل تحریمهای امریکا نیست را خریداری کند. درواقع هر نوع کالایی که تحریمی نباشد، قابل معامله خواهد بود.
به گفته بختیاری، سفارت ما در هند مدتی پس از بازگشت سفیر قبلی و حضور ایشان در وزارت خارجه بهعنوان معاون اقتصادی خالی بود و بهصورت کاردار موقت اداره میشد؛ این در حالی است که در دو هفته گذشته آقای چگینی از ایران به سفارت هند اعزام شده و استوارنامه ایشان پذیرفتهشده و رسمیت هم پیداکرده است.
وی اظهار داشت: سفیر جدید فرد فعالی است و بهطورقطع سفارتخانه در دوره ایشان میتواند سریعتر و بهتر در مسیر افزایش حجم تجارت دو کشور فعالیت کند. سفارت ایران در دهلی و کنسولگریها در حیدرآباد و بمبئی به بازرگانان ایرانی که به آنها مراجعه میکنند کمک خواهند کرد و پاسخگوی سؤالها و نیازهای آنها هستند. سفارت ایران تلاش میکند هر جا که لازم است برای حمایت از بازرگانان حضور پیدا کند.
بختیاری گفت: برگزاری چهار همایش بینالمللی تجاری با کشورهای مختلف برای سال آینده میلادی در معاونت بینالملل اتاق تهران برنامه ریزی شده است و یکی از این کشورها هند است. مذاکرات اولیه با سفارت هند انجام شده و این برنامه مورد استقبال قرار گرفته اما هنوز عملیات اجرایی برای برگزاری همایش آغاز نشده است. تعلل برای برگزاری همایشها بیشتر به این دلیل بوده که میخواستیم آثار تحریم بر روابط تجاری ما با کشورهای دنیا خود را نشان دهد تا بتوانیم به ارزیابی بهتر و دقیقتری برای برگزاری همایشها برسیم.
وی اظهار داشت: به هر حال برگزاری این همایشها در دستور کار ماست و امیدواریم در سال آینده با هند که طرف تجاری مهم ایران است به نتیجه برسیم. هند ظرفیتهای خوبی برای سرمایهگذاری در ایران دارد و بهعنوان یکی از کشورهای رو به توسعه سریع شناخته میشود. رشد اقتصادی این کشور بیش از ۸.۵ درصد است و میتوان هند را مهمترین رقیب توسعهای چین در آسیا به شمار آورد.
بختیاری گفت:اتحادیه اروپا بر حفظ برجام تمرکز کرده است و البته حفظ برجام متضمن این است که مزایای اقتصادی آن شامل حال ایران شود. دولت و وزارت امور خارجه ایران هم بر امتیاز اقتصادی برجام تأکید میکند. در این رابطه تماسها و مذاکرات متعدد با کمیسیونهای مربوط در اتحادیه اروپا ازجمله کمیسیون تجاری و سیاست خارجی انجام شده است. اتحادیه اروپا برای اجراشدن مکانیسم تبادل مالی طرح ارائه کرده و کار میکند اما هنوز هیچ اطلاعات و جزییاتی دراینباره منتشر نشده است.
وی افزود: یک دلیل عمده عدم انتشار جزییات شاید نگرانی از عکسالعمل ایالاتمتحده امریکاست و اتحادیه اروپا قصد دارد پیش از اجرای مکانیسم مالی جزییاتی را دراینباره اعلام نکند. اگر مکانیسم SPV برقرار شود، امید به حفظ رابطه تجاری ایران و اروپا و رشد آن بیشتر خواهد شد اما هنوز اطلاعاتی درباره این کانال اعلام نشده است. نکته مهم اینکه شرکتهای کوچک و متوسط اروپایی هم به دنبال چگونگی اجرا و عملیات این کانال مالیاند تا بتوانند با شرکای تجاری ایرانیشان همکاری کنند.