داده‌های آماری جدید نشان می‌دهد که مهم‌ترین عامل در افزایش صادرات ایران به اتحادیه اروپا، افزایش صادرات سوخت‌های معدنی و روان‌کننده‌ها است. تاثیرگذارترین کشورها در رشد صادراتی ایران به اتحادیه اروپا نیز دو کشور اسپانیا و ایتالیا بوده‌اند. در ۹ ماه سال‌جاری میلادی ارزش تجارت ایران و اتحادیه اروپا از ۱۵میلیارد یورو گذشت که نسبت به مدت مشابه در سال قبل میلادی ۴/ ۴ درصد افزایش یافته است.
فروش کالاهای ایرانی به اتحادیه اروپا افزایش یافت. آخرین آمارهای منتشر شده از تجارت ایران با کشورهای عضو اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که ارزشتجارت ایران و اتحادیه اروپا در ۹ ماهه سال ۲۰۱۸ معادل ۴/ ۱۵ میلیارد یورو بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۴/ ۴ درصد افزایش یافته است. از این میزان، صادرات کالایی ایران به این اتحادیه در ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ حدود ۵/ ۸ میلیارد یورو بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل میلادی ۸/ ۱۷ درصد افزایش یافته است.
همچنین طی ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ ایران حدود ۹/ ۶ میلیارد یورو کالا از اتحادیه اروپا وارد کرده است که کاهش ۵/ ۸ درصدی واردات ایران از این اتحادیه در این بازه زمانی به ثبت رسیده است. به این ترتیب تراز تجاری با منطقه یورو به نفع ایران و معادل ۶/ ۱ میلیارد یورو است. براساس گزارشی که معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران منتشر کرده، مهم‌ترین عامل در افزایش صادرات ایران به اتحادیه اروپا در مدت زمان مذکور، افزایش صادرات سوخت‌های معدنی و روان‌کننده با مشارکت ۱۶ واحد درصد است. از سویی عوامل مسلط در کاهش واردات ایران از اتحادیه اروپا طی ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ نیز عبارتند از «کاهش واردات سایر مصنوعات صنعتی با مشارکت ۳/ ۲ واحد درصدی» و «کاهش واردات ماشین‌آلات و تجهیزات حمل‌ونقل با مشارکت ۲/ ۲ واحد درصدی.»
تاثیرگذارترین کشورها در رشد صادرات ایران به اتحادیه اروپا در مدت مورد بررسی نسبت به مدت مشابه سال قبل، دو کشوراسپانیا و ایتالیا بوده‌اند. بر این اساس، صادرات ایران به ایتالیا در ۹ ماه سال ۲۰۱۸میلادی، ۳/ ۱۸ درصد رشد کرده است و به ۶/ ۲ میلیارد یورو رسیده است. صادرات ایران به اسپانیا در مدت مذکور ۹۴ درصد رشد کرده است و به ۹/ ۱ میلیارد یورو رسیده است.
اما در مجموع ۴ کشور اتحادیه اروپا، مشتریان عمده کالاهای ایرانی هستند. ایتالیا در بازه زمانی نام برده ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو کالا از ایران خریداری کرده است. صادرکنندگان ایرانی همچنین توانسته‌اند در ۹ ماه نخست ۲۰۱۸، صادراتی به ارزش یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون یورو به اسپانیا داشته باشند. فرانسوی‌ها نیز یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون یورو کالای ایرانی را در این مدت زمان خریداری کرده‌اند. صادرات به یونان نیز معادل یک میلیارد و ۱۰۰ میلیون یورو بوده است. از میان مقاصد صادراتی ایران در اتحادیه اروپا، دو کشور کرواسی و مجارستان توانسته‌اند بیشترین افزایش ارزشی خرید از ایران را در میان کشورهای این اتحادیه نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن خود کنند. بر این اساس کرواسی افزایش ۱۴۲ برابری و مجارستان افزایش ۳۶ برابری ارزش خرید از ایران را در ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ نسبت به مدت مشابه سال قبل در کارنامه تجارت خارجی ایران با اتحادیه اروپا ثبت کرده‌اند. اما بیشترینکاهش صادرات ایران به کشورهای اتحادیه اروپا در بازه زمانی مذکور متعلق به دو کشور هلند و بلغارستان است. صادرات به هلند در ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش ۵۶ درصدی داشته و صادرات به بلغارستان با کاهش ۴۶ درصدی مواجه شده است.
همان‌طور که اشاره شد طی ۹ ماه نخست ۲۰۱۸، ایران حدود ۹/ ۶ میلیارد یورو کالا از اتحادیه اروپا وارد کرده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، کاهش ۵/ ۸ درصدی واردات ایران از این اتحادیه در این بازه زمانی به ثبت رسیده است. براساس این گزارش، مهم‌ترین عامل کاهش واردات ایران از اتحادیه اروپا طی ۹ ماه ۲۰۱۸، کاهش واردات از فرانسه بوده است.
مبادی عمده وارداتی ایران از اتحادیه اروپا آلمان، ایتالیا، فرانسه و هلند هستند که در مدت نام برده، آلمانی‌ها توانسته‌اند ۲ میلیارد یورو کالا به ایران بفروشند و در لیست عمده‌ترین مبادی وارداتی ایران قرار بگیرند. ایتالیایی‌ها یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورو کالا به ایران فروخته‌اند. همچنین واردکنندگان ایرانی توانسته‌اند در ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ کالاهایی به ارزش ۷۳۵ میلیون یورو از فرانسهخریداری کنند. هلند نیز در همین مدت زمان، صادراتی به ارزش ۶۰۴ میلیون یورو به ایران داشته است. در میان مبادی وارداتی ایران در اتحادیه اروپا، بیشترین افزایش صادرات نسبت به مدت مشابه سال قبل متعلق به لتونی بوده که توانسته نسبت به مدت مشابه سال قبل، رشد ۸/ ۲ برابری را در صادرات به ایران تجربه کند. همچنین واردات از اسپانیا نیز با رشد ۷۰ درصدی روبه‌رو بوده است. از سویی بیشترین کاهش واردات از کشورهای صادرکننده کالا به ایران در اتحادیه اروپا، متعلق به کشور مالت با کاهش ۸۶ درصدی صادرات در ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ نسبت به مدت مشابه سال قبل و قبرس با کاهش ۶۲ درصدی صادرات به ایران در همین بازه زمانی است.
کالاهای عمده وارداتی و صادراتی
براساس آنچه در گزارش پیش‌رو آمده است، کالاهای صادراتی ایران به اتحادیه اروپا طی ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ شامل ۵ گروه است. از این ۵ گروه، ۸۸ درصد صادرات متعلق به سوخت‌های معدنی و روان‌کننده‌ها است. همچنین موادغذایی، نوشیدنی و دخانیات ۳ درصد صادرات را به خود اختصاص داده اند؛ کالاهای صنعتی طبقه‌بندی شده بر حسب مواد، سهم ۴ درصدی از صادرات به اتحادیه اروپا را در اختیار دارند. مواد شیمیایی و سایر محصولات مرتبط نیز ۳ درصد سهم صادراتی را از آن خود کرده‌اند. علاوه بر این، سایر کالاها ۲ درصد صادرات ایران به این اتحادیه را طی ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ در اختیار گرفته است. در ترکیب کالاهای صادراتی ایران به اتحادیه اروپا طی ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۷ از سهم مواد غذایی، مواد خام و مواد شیمیایی کاسته شده و به سهم کالاهای صنعتی طبقه‌بندی شده بر حسب مواد و سوخت‌های معدنی افزوده شده است.
همچنین در این گزارش به ۷ گروه کالایی وارداتی ایران از اتحادیه اروپا طی ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ اشاره شده است که بیشترین سهم در سبد واردات ایران براساس این گروه‌بندی متعلق به ماشین‌آلات و تجهیزات حمل‌ونقل بوده که ۵۱ درصد واردات از اتحادیه اروپا را به خود اختصاص داده است. مواد شیمیایی و سایر محصولات مرتبط در این سبد، ۱۸ درصد است و سهمیه کالاهای صنعتی طبقه‌بندی شده بر حسب مواد، ۱۰ درصد رقم خورده است. مواد غذایی، نوشیدنی و دخانیات، ۹ درصد واردات ایران را به خود اختصاص داده‌اند و محصولات صنعتی همگون توانسته‌اند ۷ درصد سبد واردات را از آن خود کنند. مواد خام غیرخوراکی به جز سوخت نیز ۲ درصد و سوخت‌های معدنی و روان‌کننده‌ها هم یک درصد از این سبد را شامل می‌شود. در ترکیب کالاهای وارداتی ایران از اتحادیه اروپا طی ۹ ماه نخست ۲۰۱۸ نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۷ به سهم سوخت‌های معدنی و روان‌کننده‌ها، مواد شیمیایی، کالاهای صنعتی و تجهیزات حمل‌ونقل افزوده شده و از سهم مواد غذایی و آشامیدنی، موادخام خوراکی و صنایع همگون کاسته شده است.
