بررسی لایحه الحاق ایران به موافقت‌نامه پاریس یکی از موضوعات مهمی است که در روزهای اخیر در محافل علمی و رسانه‌ای مطرح شده است و بررسی آن در دستور کار این هفته کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی قرار دارد. این موافقت‌نامه با توجه به ابعاد اقتصادی و علمی و سیاسی آن، منتقدان و موافقان بسیاری دارد. سند تعهدات ایران و عدم توانایی کشور در تامین مالی اجرای تعهدات و نامشخص بودن منابع تامین آن اصلی‌ترین نقدی است که از سوی منتقدان دانشگاهی مطرح میشود. در همین راستا خبرنگار اقتصادی ما در گفت‌وگو با حسن سبحانی عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران و نماینده سابق مجلس ابعاد سیاسی و اقتصادی این موافقت‌نامه را مورد بررسی قرار داد.
*تغییرات آب و هوایی به دلیل اقدامات غربیها بوده است
سبحانی درباره منطق موافقت‌نامه‌های بین المللی در حوزه محیط زیست گفت: در قرن 19 که انقلاب صنعتی تولیدات را به تولید انبوه رساند و بشر در جستجوی رشدهای بیش از یک رقمی بود هیچ دعوایی برای حفظ محیط زیست و مسائل آب و هوایی نداشت و در ادامه آن محیط زیست جهان گرفتاریهای خاص خودش را پیدا کرد تا اینکه آنها به توسعه رسیدند و بعدها که محیط پاک را برای خودشان خواستند از مسائلی مثل اقتصاد محیط زیست و رشد بهینه و اینکه در کشورهای صنعتی فلان فعالیتهای آلوده‌ساز یا شبیه به آنها وجود نداشته باشد صحبت کردند و حداکثر حکم کردند که این صنایع و کشورهای در حال توسعه و گرفتار منتقل بشود.
وی ادامه داد: بدون شک تغییراتی که در آب و هوا رخ داده است اگر علم ثابت کند که رخ داده است این محصول دخل و تصرف عمدتاً غربیها در مسائل آب و هوایی جهان بوده است. دلیلی ندارد که همه کشورها به تساوی در تأمین وسائل مربوط به درمان این قضیه مشارکت بکنند.
وی افزود: اگر موضوع این است که کشورهای پیشرفته به کشورهای توسعه نیافته کمک خواهند کرد که از طریق کمکهای مالی و فنی به اصطلاح در آلوده تر نشدن این شرایط کمک کنند، در آن صورت اعتقاد من این است که ایران دعوی برای پیشتاز بودن پیشگام بودن در پیوستن به این مقوله نباید داشته باشد.
سبحانی خاطر نشان کرد: البته طبق اصل 50 قانون اساسی حفظ محیط زیستی جزء توصیه‌های دینی و قانون اساسی ما است و از پیوستن به آن از لحاظ ایدئولوژیک ابائی نداریم. منتها در دنیایی که رقابتهای ناسالم و مسائل سیاسی حاکم است احساس من این است که ایران میتواند صبر بکند و در جای خودش بعد از آن که مطمئن شد که دیگران در تأمین یا در جبران کاستی‌های اقتصادی که از این محل متوجه اقتصاد ایران میشود واقعاً صادق هستند دست به این کار بزند. در واقع، این قدام برای من حداقل مثل عبور از چراغ زرد راهنمایی است یعنی حرکت خیلی بااحتیاطی است.
*با توجه به شرایط کنونی اقتصاد ایران، اجرای این تعهدات در توان کشور نیست
سبحانی در ادامه درباره تعهدات ایران در موافقت‌نامه پاریس نیز گفت: تعهداتی که در موافقت‌نامه پاریس داده شده برای اقتصاد ایران یک عدد خارق العاده ای نیست ولی سنگینی می‌کند و معلوم نیست این موضوع اولویت اقتصاد ایران باشد که مثلاً فرض کنید تا آن سال، سالی یک و نیم میلیارد دلار به این اختصاص بدهیم. یعنی برای یک اقتصاد نفتی مثل ما که درآمدهای نفت دارد نمی شود گفت که این عدد کمرشکن است ولی در این که این میزان پول به این فعالیت اختصاص داده بشود در اولویت آن تردید است.
وی خاطرنشان کرد: اگر از حالا تا سال 2030 قرار باشد ایران هر سال به عنوان مثال یک و نیم میلیارد دلار در اجرای چنین تعهداتی هزینه بکند با توجه به شرایطی که بر اقتصاد ایران حاکم است این جزء اولویتهای ما نیست.
این نماینده سابق مجلس درباره راهکار داخلی برای کاهش اثرات گازهای گلخانه‌ای گفت: من حقیقتش به رشد اقتصاد داخلی در مقایسه با میزان آلودگیها اولویت بیشتری می‌دهم یعنی مسئله کشور ما رشد اقتصادی، تولید و افزایش درآمد سرانه مردم است تا از این چرخه فقر نجات پیدا کنند
سبحانی تصریح کرد: این موضوع آن قدر فایده دارد که ما بخشی از هزینه‌های آلوده‌سازی محیط را، آنجایی که اشتقاق‌ناپذیر است به عهده بگیریم. نمی‌شود کشوری هم دنبال افزایش تولید باشد تا از فقر نجات پیدا کند و هم تمام ضوابط و استانداردهای زیست محیطی را مطابق با آنچه که در اروپا یا جاهای دیگر رعایت میشود بخواهد رعایت بکند. لذا برای من رشد اقتصادی نسبت به رعایت محیط زیست آن جاهایی که اجتناب‌ناپذیر است اولویت دارد.
