بررسی ها نشان می دهد عراق ، همسایه غربی ایران به بزرگترین مرکز خرید کالاهای ایرانی تبدیل شده است و چین ، شریک استراتژیک ایران پس از این کشور قرار گرفته است .
بر این اساس بیش از ۲۱.۷ درصد از صادرات غیر نفتی ایران در این دوره زمانی که ابتدای فروردین تا پایان مهر را در بر می گیرد به عراق مربوط می شود . ایران در سال جاری با افزایش قابل توجه صادرات به عراق ، ۵ میلیارد و ۷۳۰ میلیون دلار کالا به این کشور فروخته است. درمیان اقلام صادر شده ، مواد غذایی تا کالاهای صنعتی نظیر خودرو به چشم می خورد . برآوردها نشان از آن دارد که میزان صادرات کالا به عراق رشدی برابر با ۵۴.۸ درصد را نشان می دهد . عراق هر چند بزرگترین خریدار کالای ایرانی است اما در فهرست صادر کنندگذن کالا به ایران حضور ندارد چرا که کالای چندانی برای صادرات به ایران در دسترس این کشور نیست . مشکلات داخلی ، جنگ با داعش و ... مانع از شکل گیری صنعت و تولید در این کشور شده است.
شریک استراتژیک شرقی
چین، شریک استراتژیک ایران هر چند ۱۰.۴ درصد بیش از دوره مشابه سال قبل از ایران کالا خریده است اما میزان صادراتش به ایران دستخوش کاهشی در حدود ۳.۹ درصد شده است .
بر اساس این گزارش چین امسال ۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار کالای غیرنفتی از ایران خریداری کرده است . البته میعانات گازی و محصولات پتروشیمی ایران در طبقه کالاهای غیر نفتی قرار می گیرند .
در این دوره زمانی ایران ۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار کالا از چین خرید که هر چند در قیاس با صادرات به این کشور ، بیشتر است اما نسبت به سال گذشته کاهش نشان می دهد . چین دومین خریدار کالاهای ایرانی در جهان و اولین فروشنده کالا به ایران در سال جاری بوده است .
افغانستان
در فهرست مهمترین خریداران کالا از ایران افغانستان، این همسایه شرقی رده چهارم را از آن خود کرده است .
میزان صادرات به افغانستان ۲۳.۴ درصد افزایش داشته و از ابتدای فروردین تا پایان مهر ماه ایران یک میلیارد و ۸۷۰ میلیون دلار کالا به این کشور صادر کرده است.
هر چند این کشور در فهرست عمده ترین خریداران کالا از ایران است اما وسعت بازار آن برای ایران بیش از این رقم هاست. به عبارت دیگر ایران می تواند ، بازار بزرگتری را در این کشور از آن خود کند . نزدیکی جغرافیایی . فرهنگی ، حضور انبوهی از افغان‌ها در ایران طی سال های طولانی و ... همگی سرمایه گذاری برای صدور کالا به این کشور را تسهیل کرده است از این رو به نظر می رسد لازم است اقداماتی عاجل برای افزایش ضریب نفوذ ایران در افغانستان اندیشیده شود .
هندوستان
هندوستان ، هر چند یکی از عمده ترین خریداران نفت ایران تلقی می شود اما در فهرست عمده ترین خریداران کالای غیر نفتی ایران نیز قرار دارد . ایران در این دوره زمانی یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار کالا به هندوستان فروخته است . هند در فهرست فروشندگان کالا به ایران رتبه چهارم را از آن خود کرده است . در این مقطع زمانی میزان واردات ایران از هند یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار کالا به ایران فروخته است .
میزان صادرات به هند در این مقطع زمانی کاهشی ۷.۴ درصدی و میزان واردات کالا از هند به ایران افزایشی برابر با ۰.۰۷ درصد را شاهد بود .
کره جنوبی
این کشور هر چند رتبه سوم را در فهرست فروشندگان کالا به ایران دارد اما در زمره عمده ترین خریداران کالا از ایران نیست.روابط اقتصادی ایران و کره در سال های اخیر افزایشی قابل توجه را تجربه کرده است.
کره جنوبی یکی از عمده ترین خریداران نفت ایران محسوب می شود . کره در این مقطع زمانی یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار کالا به ایران فروخته است . این میزان صادرات به ایران کاهشی بیست درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می دهد .
آلمان، شریک اروپایی
آلمان در فهرست عمده ترین صادر کنندگان کالا به ایران قرار دارد . این کشور از ابتدای فروردین تا پایان مهر ماه یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار کالا به ایران فروخته است . در جریان تحریم اخیر آمریکا علیه ایران، آلمان در قامت یک شریک استراتژیک ظاهر شد و تضمینی در حدود یک میلیارد یورو برای عبور از تحریم در نظر گرفت .
به طور کلی نگاهی به آمار صادرات و واردات نشان می دهد میزان صادرات ایران افزایشی در حدود سیزده درصد و میزان واردات کاهشی در حدود یازده درصد را شاهد بوده است.
