به گفته فعالان، نبود «ریال» در بازار، مهم‌ترین عاملی است که زمینه‌ساز حرکت دلار در مسیر کاهشی شده است. فعالان نبود ریال در بازار و کاهش تقاضا را به عوامل مختلفی نسبت داده‌اند که می‌توان آنها را در ۴ دسته «تغییر انتظارات کوتاه‌مدت»، «کاهش نرخ حواله درهم»، «هراس معامله‌گران از عرضه ارز در آستانه شروع دور جدید تحریمها» و «دستگیری دلالان طی هفته‌های اخیر» قرار داد.
در اولین روز هفته، دلار و سکه کاهش بیشتری را تجربه کردند و قیمت دینارعراق نیز با افت کانالی مواجه شد. روز شنبه، دلار در ادامه روند کاهشی ۲۵۰ تومان دیگر از ارزش خود را از دست داد و روی عدد ۱۳ هزار و ۶۰۰ تومان قرار گرفت. این سومین افت پیاپی دلار بود و موجب شد که انتظارات برای کاهش بیشتر این ارز در بازار فعال‌تر شود. دلار هفته گذشته نیز ۸/ ۳ درصد از ارزش خود را از دست داده بود. اصطلاحی که این روزها در میان معامله‌گران بازار به وفور شنیده می‌شود، این است که «ریال» در بازار وجود ندارد. این اصطلاح در میان معامله‌گران نشان‌دهنده آن است که تقاضایی برای خرید دلار در بازار وجود ندارد و ریالی وارد بازار نمی‌شود که با آن اقدام به خرید دلار شود. با این حال، سوال مهم‌تری که باید از معامله‌گران ارزی پرسیده شود، این است که چرا تقاضا برای دلار کاهش پیدا کرده است؟ به این پرسش پاسخ‌های متفاوتی داده شده است؛ ولی عموما بر تغییر کوتاه‌مدت جهت انتظارات تاکید می‌شود. اما چرا انتظارات در میان معامله‌گران تغییر کرده است؟ عده‌ای باور دارند، موج کاهش قیمت در دومین هفته مهرماه، موجب شده است که افراد عادی از بازار خارج شوند؛ در کنار این، برخی معامله‌گران باور دارند، در آستانه آغاز دور دوم تحریم‌های آمریکا، بازارساز با حساسیت بیشتری بر معاملات اشراف دارد و با عرضه ارز در مقابل نوسان‌گیران ایستادگی خواهد کرد. دستگیری دلالان و نوسان‌گیران در یکی، دو هفته گذشته دیگر متغیری است که از نظر برخی معامله‌گران در تغییر کوتاه‌مدت جهت انتظارات اثر داشته است؛ هر چند که در میان‌مدت این عده نبود معامله‌گران در بازار را عاملی می‌دانند که به افزایشی شدن قیمت‌ها کمک خواهد کرد. یکی دیگر از متغیرهای کاهشی روزهای اخیر، افت نرخ حواله درهم بوده است. روز شنبه نرخ حواله درهم در کانال ۳ هزار و ۶۰۰ تومانی نوسان می‌کرد.
در روزی که دلار سومین افت متوالی را تجربه کرد، دینار عراق نیز کاهش قیمت را به ثبت رساند. روز شنبه هزار دینار عراق در کف بازار قیمتی در حدود ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان داشت؛ این در حالی بود که پنج‌شنبه گذشته قیمت دینار عراق در کانال ۱۳ هزار تومانی قرار داشت. به گفته فعالان، تمهیدات بانک مرکزی و عرضه این ارز در برخی صرافی‌ها عاملی اصلی کاهش قیمت آن بوده است. همچنین روز گذشته، بانک مرکزی خبر داد، زائران اربعین حسینی می‌توانند مبلغ ۱۰۰ هزار دینار عراق را از طریق ساز و کار طراحی شده در بانک ملی ایران خریداری و اسکناس دینار را در سه شهر عراق و سه نقطه مرزی (مجموعا ۵۰ نقطه) تحویل بگیرند.هم زمان با افت قیمت دلار و دینار عراق، روز گذشته تقاضای خاصی برای سکه تمام بهار آزادی نیز در بازار آزاد وجود نداشت. در این روز، سکه تمام بهار آزادی ۹۰ هزار تومان افت قیمت را تجربه کرد و روی مرز ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی ایستاد. به گفته برخی فعالان، پس از ساعت ۴ بعدازظهر قیمت این فلز گرانبها حتی تا محدوده ۴ میلیون و ۱۶۰ هزار تومان نیز عقب‌نشینی کرد. سکه روزهای چهارشنبه و پنج‌شنبه نیز افت قیمت را تجربه کرده بود.
دلار نیمایی ارزان شد؟
روز گذشته در سامانه نیما، نرخ فروش دلار پتروشیمی‌ها۷ هزار و ۷۳۸ تومان ثبت شد. این در حالی بود که میانگین ماهانه قیمت این ارز در سامانه نیما ۹ هزار و ۴۹۵ تومان بود. متوسط قیمتی ماهانه دلار در این سامانه نیز ۱۰ هزار و ۶۰۰ تومان درج شده بود. اگر قیمت دلارپتروشیمی‌ها در حدود ۷ هزار و ۷۰۰ تومان باشد، بالای ۷۰ درصد با بازار آزاد فاصله دارد و می‌تواند زمینه را برای آربیتراژ ارز از نیما به بازار آزاد فراهم کند.این در حالی بود که در سامانه نیما، میزان نوسانات یورو کمی کمتر بود. روز گذشته نرخ یورو در سامانه نیما، ۹ هزار و ۵۱۳تومان بود. میانگین قیمت هفتگی نیز در همین کانال ۹ هزار تومانی قرار داشت. متوسط قیمتی ماهانه یورو حدود ۱۰ هزار و ۸۰۰ تومان بود.به گزارش «ایسنا» همچنین روز گذشته، بانک‌ها دلار را ۱۰ هزار و ۷۰۰ تومان و یورو را تا ۱۲ هزار و ۴۰۰ تومان از مردم خریداری می‌کردند.بانک‌ها فروشنده ارز نیستند و تنها ارز مسافرتی می‌فروشند. یورو ارزی است که بانک‌ها برایمسافران ارائه می‌کنند و معمولا حدود ۲۰۰ تومان بالاتر از نرخی است که یورو را از مشتری می‌خرند.
