در سال جاری با وجود افزایش قابل توجه ظرفیت تولید بنزین در داخل کشور، مصرف این کالای استراتژیک به طرز عجیبی بالا رفته است که بررسیها نشان میدهد دلیلی جز رونق گرفتن قاچاق ندارد.
براساس گزارش شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، مصرف بنزین کل کشور در روز 31 تیر ماه با ثبت رکوردی بیسابقه به 121 میلیون و 800 هزار لیتر رسید. هر چند پس از بالا رفتن حساسیتها نسبت به رشد بیرویه مصرف بنزین، وزارت نفت در دو ماه اخیر آمار مصرف را سانسور کرده، اما با توجه به اظهارات مطرح شده در دیدار اخیر هیئت دولت با رهبر انقلاب، مصرف بنزین کشور به 105 میلیون لیتر رسیده است. قطعاً دلیل افزایش مصرف بنزین، اضافه شدن خودروهای جدید نیست.
اگر مصرف بنزین در سال جاری مطابق با روال پنج سال اخیر یعنی کمتر از 5 درصد رشد پیدا کرده بود، باید به حدود 85 میلیون لیتر میرسید، اما همانطور که گفته شد به 105 میلیون لیتر هم رسیده است که قطعاً این فاصله 20 میلیون لیتری، ناشی از قاچاق بنزین است؛ یعنی روزانه 20 میلیارد تومان ضرر اقتصاد ایران از قاچاق بنزین و حذف کارت سوخت به عنوان مهمترین مانع قاچاق سوخت است.
در صورت محاسبه قیمت بنزین به نرخ فوب خلیج فارس با دلار آزاد 12000 تومانی هر لیتر بنزین حدود 5000 تومان برآورد میشود. اگر به جای قاچاق 20 میلیون لیتری بنزین، این حجم فرآورده توسط دولت صادر میشد روزانه درآمدی حدوداً 100 میلیارد تومانی نصیب کشور میشد که متأسفانه در شرایط فعلی با عدم النفع 100 میلیارد تومانی به علت قاچاق بنزین روبهرو هستیم.
با گذشت بیش از یک دهه از اجرای طرح سهمیهبندی سوخت، توقف اجرای این پروژه به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت مصرف و عدم استفاده کامل از ظرفیتهای کارت هوشمند عامل مهم در جهش مصرف (قاچاق) بنزین محسوب میشود.
آمارهای استخراج شده از اجرای طرح سهمیهبندی سوخت در سال 1385 و استمرار اجرای این طرح مدیریت سوخت نشان میدهد با اجرای سهمیهبندی و عرضه کارتی بنزین، متوسط مصرف این فرآورده استراتژیک نفتی بالغ بر 10 درصد کاهش یافت. در شرایط فعلی نیز استفاده بهینه از ظرفیتهای کارتهای هوشمند سوخت میتواند نقشی تأثیرگذار در مدیریت مصرف فرآوردههای نفتی و بویژه بنزین در کشور داشته باشد. اجرای این طرح در کنار افزایش استفاده از سی-ان.جی در طول هشت سال بالغ بر 70 میلیارد دلار صرفهجویی در اقتصاد ملی ایجاد کرده است.