برخی از متقاضیان مسکن مهر سال هاست منتظر تکمیل مسکن مهر و تحویل گرفتن واحدهای خود هستند. عمده این افراد که از قشر متوسط یا ضعیف جامعه هستند و توان خرید مسکن ندارند، مجبور به اجاره نشینی شده اند و عدم تکمیل واحدهای باقی مانده مسکن مهر، بار مضاعفی بر دوش آن ها گذاشته است. زیرا باید علاوه بر پرداخت اقساط مسکن مهر، اجاره بها نیز پرداخت کنند. آن هم در شرایطی که افزایش قیمت اجاره بها در شهرهای بزرگ در ماه های اخیر به حدی رسیده است که بعضی از مستاجران توان پرداخت اجاره بها را نداشته و مجبور به مهاجرت و حاشیه نشینی شده اند.
تکمیل واحدهای باقی مانده مسکن مهر یکی از موضوعاتی بود که رهبر انقلاب در اولین دیدار با اعضای هیات دولت حسن روحانی در ۵ شهریورماه ۱۳۹۳ صراحتا خواستار توجه جدی دولت به آن شده بودند. ایشان در آن دیدار فرمودند: «اگر احتمالاً با اصل طرح مسکن مهر و یا نحوه تزریق اعتبارهای بانکی به آن مخالفتی وجود دارد، اما این را هم بدانیم که اکنون چند میلیون نفر چشم انتظار تکمیل مسکن مهر هستند و باید این کار به طور جدی پیگیری شود و به اتمام برسد.»
تکمیل مسکن مهر چالش خودساخته دولت
وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی همواره منتقد طرح مسکن مهر بوده و آن را طرحی می داند که مشکلاتش گریبان پنج دولت را می گیرد! عباس آخوندی با وجود وعده های متعددی که برای تکمیل و تحویل واحدهای باقی مانده در این سال ها داده شد، نبود منابع مالی را دلیل عدم تکمیل واحدها عنوان کرده است. برای مثال در ۲۵ تیرماه امسال در جلسه با نمایندگان استان تهران در مجلس شورای اسلامی، مدعی شد دولت منابع لازم برای تکمیل مسکن مهر پردیس را ندارد و گفته بود: «مسکن مهر پردیس ظرفیت تبدیل به یک بحران برای پایتخت را دارد».
تکمیل مسکن مهر با پول مسکن مهر
درحالی مهمترین مشکل عدم تکمیل مسکن مهر نبود منابع مالی عنوان می شود که نیاز مالی واحدهای باقی مانده بسیار کمتر از منابع حاصل از بازگشت اقساط مسکن مهر در یکسال است. اخیرا، اصغری مهرآبادی قائم مقام وزیر راه و شهرسازی گفته بود: «پرونده مسکن مهر با یک هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان اعتبار بسته می‌شود». این در حالی است که مطابق آمار، سالانه نزدیک به ۴ هزار میلیارد تومان از تسهیلات مسکن مهر توسط مردم برگشت داده می شود و مجموع آن اکنون به بیش از ۱۸ هزار میلیارد رسیده است ولی تنها ۵ هزار میلیارد تومان آن به مسکن مهر تزریق شده است. لازم به ذکر است بانک عامل حوزه مسکن طبق تکلیف وزارت راه و شهرسازی، ۱۳ هزار میلیارد تومان باقی مانده را برای سرمایه گذاری های خود یا در طرح های دیگر وزرات خانه راه و شهرسازی هزینه می کند.
در همین راستا سعید غفوری، مدیرعامل شهر جدید پردیس چندی پیش در نشست خبری خود درخواست داده بود از محل اقساط بازگشتی مسکن مهر تسهیلاتی برای تکمیل واحدهای باقی مانده شهر پردیس اختصاص داده شود.
پول محرومان برای تهیه مسکن اقشار متوسط به بالا هزینه می‌شود
محمدعلی دهقان دهنوی، عضو هیئت مدیره بانک عامل مسکن در ۲۸ مردادماه در مصاحبه با خبرگزاری مهر درباره درخواست اختصاص منابع بازگشتی از اقساط مسکن مهر برای تکمیل واحدهای شهر پردیس گفته بود: «بر اساس مجوز هیئت دولت، استمهال ۱۰ ساله به این خط اعتباری داده شده است که اقساط وصولی سه سال نخست برای افزایش سقف تسهیلات مسکن مهر از ۲۵ به ۳۰ میلیون تومان و اقساط بازگشتی ۷ سال دوم در اختیار صندوق پس انداز مسکن یکم قرار می گیرد. بنابراین در حال حاضر بازگشت اقساط مسکن مهر صرف پرداخت تسهیلات صندوق پس انداز مسکن یکم می شود و امکان پذیر نیست تا تسهیلات تکمیل مسکن مهر پردیس را تأمین کنیم. چون منابعی باقی نمانده تا تسهیلات دیگری با آن پرداخت شود».ابوالقاسم رحیمی انارکی، مدیرعامل بانک عامل حوزه مسکن نیز در نشست خبری اخیر خود درباره موارد مصرف اقساط بازگشتی مسکن مهر گفت: «اقساط مسکن مهر ده‌ساله است که تا سه سال برای تکمیل همین پروژه استفاده می‌شود و این اقساط در هفت سال باقیمانده به صندوق یکم اختصاص می‌یابد. سالیانه سه هزار میلیارد تومان از اقساط مسکن مهر به صندوق یکم تزریق می‌شود».
مهدی غلامی، مدیر گروه مسکن مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه علم و صنعت در گفت وگو با خبرنگار مهر با اشاره به استفاده از منابع حاصل از اقساط بازگشتی مسکن مهر در طرح صندوق پس انداز مسکن یکم از سوی وزارت راه و شهرسازی دولت یازدهم، اظهار کرد: «مسئولین بانک مسکن و وزارت راه و شهرسازی در حالی از منابع بازگشتی از اقساط مسکن مهر برای تامین منابع صندوق پس انداز یکم استفاده می کنند که قیمت مسکن در ماه های اخیر تا حدی افزایش پیدا کرده است که وام مسکن یکم عملا کارکرد خاصی در خرید مسکن ندارد. در تهران مطابق گزارش بانک مرکزی میانگین قیمت یک متر مربع مسکن در مردادماه امسال با افزایش کم سابقه ۶۱.۲ درصدی نسبت به مردادماه ۹۶، به ۷.۴ میلیون تومان رسیده است یعنی در این شرایط، بالاترین سقف تسهیلات «مسکن یکم» یعنی ۱۶۰ میلیون تومان برای زوجین تهرانی تنها ۲۱.۶ متر مربع از یک واحد مسکونی را پوشش می دهد. از طرفی بیشتر خانواده ها امکان پس انداز یکساله مبلغ اولیه مورد نیاز برای سپرده گذاری و البته بازپرداخت اقساط این وام را ندارند و تنها بخشی از اقشار متوسط به بالا می توانند با استفاده از این تسهیلات صاحب خانه شوند».
غلامی افزود: «در این شرایط پیشنهاد می شود مسئولین وزارت راه و شهرسازی بجای استفاده از منابع حاصل از اقساط برگشتی مسکن مهر برای استفاده اقشار متوسط به بالا در قالب صندوق پس انداز یکم، بخشی از آن را در محل اصلی خود یعنی برای تامین مسکن محرومین و تکمیل واحد های باقی مانده مسکن مهر هزینه کنند».
