سفر تابستانی به شمال خوش آبوهوا آنقدر برای عراقیها جذاب بوده است که کار و کاسبی خانه مسافرها داغ شده است و حتی رستورانهای شمالی منوی ویژه غذاهای عراقی ایجاد کردهاند.
گرمای کمسابقه هوا در تابستان امسال در رسانههای جهان خبرسازی میکند اما این پدیده در عراق متفاوت بود و قطع برق همسایه غربی ایران را کلافه کرد. حالا آنها برای فرار از این موج گرما به ایران پناه آوردهاند. سفر عراقیها به ایران آنقدر افزایش داشته است که هواپیمایی العراقیه مجبور شده است بخشی از مسیرهای پروازی خود را تغییر دهد تا تقاضای بالای سفر به ایران را پوشش دهد. هادی شیرازی، دبیر جامعه تورگردانان ایران با اعلام این موضوع میگوید که در حال حاضر عراقیها بیشترین تقاضای سفر به ایران را دارند.
موج سفر عراقیها به ایران
ریزش ارزش ریال و تابستان داغ و بدون برق، موج سفر عراقیها به ایران را به دنبال داشته است. در حال حاضر هر دینار عراقی ٩٠ برابر ریال ایران ارزش دارد و همین موضوع سفر آنها را به ایران ارزانتر کرده است؛ البته عراقیها گردشگران چندان دست و دلبازی هم نیستند و پیش از این هزینه بسیار کمی برای سفرهایشان در ایران انجام میدادند. با این حال ماجرا به نفع شهروندان ایرانی شده است که خانههایشان را به گردشگران اجاره میدهند.
گردشگران عراقی ولخرج نیستند
هادی شیرازی، دبیر جامعه تورگردانان ایران، درباره سفر عراقیها به ایران حرفهای جالبی دارد. او در اینباره میگوید: «همه ما میدانیم که صنعت توریسم یکی از مهمترین صنعتهای درآمدزا در دنیا است. اگر چه این صنعت در ایران کمی رو به انزوا رفته اما حتی سفر یک گردشگر به ایران هم برای ما خوشحالکننده است. درباره سفر عراقیها به کشورمان هم باید بگویم که در حال حاضر عراقیها در صدر جدول مسافرانی هستند که به ایران میآیند. او ادامه میدهد: سفر به ایران برای عراقیها بسیار ارزان درمیآید و البته خودشان هم کلی صرفهجویی میکنند؛ به عنوان مثال اگر یک اروپایی یا آمریکایی به ایران بیاید ٢٠٠٠ دلار هزینه میکند اما یک عراقی بیشتر از ٣٠٠ دلار در سفر به ایران خرج نمیکند.
عراقیها هتل نمیروند
از سال ٩٣ تا پایان سال ٩٦ نزدیک به ٥میلیون عراقی به ایران سفر کردهاند. عراقیها در صدر جدول گردشگران ورودی به ایران قرار دارند؛ اما نکته عجیبی که درباره گردشگران عراقی وجود دارد این است که گفته میشود آنها جزو ساماننیافتهترین گردشگرانی هستند که به ایران سفر میکنند.
ماجرا از این قرار است که گردشگران عراقی صرفهجو هستند و تمایلی به استفاده از خدمات لوکس گردشگری ندارند. آنها نه با تورها که تا جایی که میتوانند به صورت فامیلی و خانوادگی سفر میروند تا هزینههای کمتری کنند. جالب اینجاست که عراقیها در بیشتر مواقع با هماهنگی واسطهها یا دلالها به ایران سفر میکنند تا همهچیز برایشان ارزانتر تمام شود.
در واقع اغلب عراقیها به جای اینکه با تورهای ایرانی سفر کنند و در هتلها یا مسافرخانهها ساکن شوند، با هماهنگی دلالها به خانه مسافرها میروند. همین سفر ارزان عراقیها به ایران بیشتر از اینکه برای هتلها و تورها درآمد ایجاد کند، برای شهروندان محلی درآمد ایجاد میکند.
آنها محلهای اقامت مخصوص به خود را دارند و شخصا با رانندگان اتوبوسها برای سفر به ایران و حتی گشتوگذار هماهنگی میکنند و یا با بیمارستانهای خاصی در ارتباط هستند که اگر برای درمان به ایران آمدند، مستقیم و بدون واسطه به آنجا مراجعه کنند.
گرچه سازمان میراث فرهنگی و هتلداران چندان با این موضوع موافق نیستند، اما واقعیت این است که سفر ارزان در همه جای جهان امکانپذیر است.
مدیران سازمان میراث فرهنگی و حتی مسئولان جامعه تورگردان ایران هم با وزیر گردشگری عراق وارد مذاکره شدهاند تا با کمک دفاتر خدمات مسافرتی طرح ساماندهی گردشگران عراقی تدوین و اجرا شود، اما همانطور که گفته شد، عراقیها زیر بار سفر گرانقیمت به ایران نمیروند.
سالهاست ایران به کشوری برای گردشگران عراقی تبدیل شده است. در سالهایی که به دلایل مختلف سفر گردشگران به ایران کاهش چشمگیری پیدا کرده بود، مسافران عراقی با سفرهای خود به شهرهای زیارتی و تفریحی نشان دادهاند که ایران جاذبههای گردشگری زیادی برایشان دارد و علاقه زیادی به سفر به کشور همسایه دارند. تابستان امسال هم تعداد زیادی از مسافران عراقی به ایران آمدند و در شهرهای مشهد و قم و شمال کشور اقامت کردند. در این گزارش به دلایل علاقه عراقیها برای سفر به ایران و تاثیر حضور آنها روی صنعت گردشگری کشورمان میپردازیم.
کالاهای ایرانی برای عراقیها جذاب است
جالب است بدانید که بازار ایران برای عراقیها جذاب است و آنها به جای اینکه کالاهای ایرانی را با درصدی سود و تعرفه در کشورشان بخرند برای خرید ارزانتر به ایران میآیند. از این میان مردم شهرهای وان، سلیمانیه، زهک، نیمروز، بصره و میلک بیشتر از سایر هموطنان خود مشتاق سفر به ایران هستند.
اغلب آنها هر سال به ایران سفر میکنند تا مایحتاج روزانه خود را برای یک سال از ایران تهیه کنند. عراقیها هر آنچه میخواهند بخرند را در ایران از بازارچههای مرزی تامین میکنند که از لباس و لوازم خانگی تا انواع و اقسام کالاهای ضروری برای زندگی را دربرمیگیرد. عراقیها اعتقاد دارند سفر به ایران و خرید از این کشور برای آنها ارزان و مقرون بهصرفه است، به همین دلیل ترجیح میدهند مایحتاج خود را از ایران تهیه کنند.
افزایش نرخ ارز در ایران و کاهش ارزش پول ما هم یکی از مهمترین عواملی است که باعث شده عراقیها از سفر به ایران استقبال کنند. در حال حاضر، حقوق یک کارگر ساده در عراق ۵۰۰ دلار است، در حالیکه هر دینار عراقی ٩٠ ریال ایران است و همین موضوع سفر عراقیها را به ایران برایشان بهصرفه کرده است. اقامت دو هفتهای هر عراقی در ایران اگر بخواهد سفری مقرون بهصرفه داشته باشد بیشتر از ٢٠٠ دلار نمیشود، بنابراین با یک حساب سرانگشتی متوجه میشویم که چقدر سفر به ایران برای عراقیها بهصرفه است و حتی برایشان سفری مرفه و دوستداشتنی هم بهشمار میآید؛ چون هم میتوانند به مشهد بروند و امام رضا(ع) را زیارت کنند هم برای فرار از گرمای کشنده کشورشان در شمال ایران اقامت کنند.
جالب اینجاست که عراقیها حتی مایحتاجی مثل گوشت، مرغ و برنج را از طریق مرزنشینانی که از ایران خرید میکنند، میخرند چون هم از کیفیت اجناس ایرانی راضی هستند، هم از قیمت آن. البته گمرک ایران نسبت به اتباع خارجی چندان هم سختگیرانه رفتار نمیکند و همین موضوع باعث شده هزینه زندگی در عراق بهطرز قابل توجهی کاهش پیدا کند.
قبلا زیارت، حالا زیارت و سیاحت!
گردشگران عراقی که پیش از این تنها برای زیارت وارد ایران میشدند، حالا سیاحت را هم به برنامه سفر خود به ایران اضافه کردهاند و ایران برای جذب مسافران عراقی جاذبههای زیادی دارد؛ از شهرهای خوشآب و هوا گرفته تا اماکن مذهبی که حسابی برای اهالی کشور همسایه ما قداست و ارزش دارد. در سالهای اخیر و با توجه به افزایش گرمای عراق در فصل تابستان، شاهد سفرهای زیادی از طرف شهروندان عراقی به ایران هستیم. در ماههای گرم و داغ عراق، اغلب شهروندان این کشور به ایران میآیند و در شهرهای شمالی ساکن میشوند. آب و هوای مطبوع شمال ایران در تابستان باعث شده عراقیها عطای ماندن در خانهشان را به لقای آن ببخشند و به شهرهای شمالی ایران بیایند تا از هوای نامطبوع کشورشان فرار کرده باشند. دیگر دلیل مهم عراقیها برای سفر به ایران زیارت بارگاه امام رضا (ع) در مشهد است. در واقع مشهد هم بهعنوان یکی از شهرهای مورد علاقه عراقیها در سفر به ایران، مسافران زیادی را در دل خود جای میدهد. اغلب گردشگران عراقی بعد از زیارت امام رضا(ع)، برای زیارت بارگاه حضرت معصومه(س) هم سری به شهر قم میزنند و از آنجا برای استفاده از شهرهای سرسبز و خوشآب و هوای شمال به سواحل دریای خزر میروند. نکته جالب اینجاست که در سالهای اخیر آنقدر سفر عراقیها به ایران زیاد شده که برخی از رستورانداران در منوهای خود غذاهای عراقی را هم گنجاندهاند و در یکی، دو شهر شمالی حتی رستورانهایی مخصوص برای گردشگران همسایه در نظر گرفته شده است.