بیکارِ بی‌پولی که میلیونر شد

 علی قهاری،کارآفرین اهل خرم دره استان زنجان و فارغ التحصیل کاردانی الکترونیک و کارشناسی مدیریت بازرگانی است. وی از سال 87 کار خود را با سرمایه ای بالغ بر 3 میلیون تومان آغاز کرد، اما شرکتش را از سال 90 ثبت کرد. او قبل از آنکه وارد کار تولیدی شود، کارهای زیادی را تجربه کرده است.

وی که سالانه نزدیک به 70 تن قارچ تولید می کند می گوید: انجمن کشوری قارچ هزینه  تولید هر کیلو قارچ را 6 هزار  تومان برآورد کرده است اما من بدون محاسبه استهلاک دستگاه و مکان و بدون محاسبه اجرت خودم، هزینه تولید هر کیلو قارچ را 6500 هزار تومان برآورد کردم. قیمت قارچ ظرفیت افزایش تا 10 هزار تومان را دارد.

وی با تأکید بر اینکه سود خالص پرورش قارچ برایم سالانه بین 50تا 60 میلیون تومان است افزود: با پیشنهاد خواهرم وارد این حوزه شدم و با پرورش قارچ آشنا شدم. به دنبال کار تولیدی بودم که امکانات زیادی نداشته باشد که در بررسی ها به پرورش قارچ رسیدم. این کار بین کارهای تولیدی کم ریسک ترین است.

این کارآفرین گفت: در یک مقطعی بازاریاب نداشتم و قارچ هایم را خودم می فروختم. محصولاتم را به کیش می فرستادم.

وی درباره تناوب در سود خالص خود می گوید: در برخی مقاطع تمام فصل های سال تولید داریم و در برخی مقاطع خط تولید غیر فعال است. در تولید قارچ همواره واسطه ها و دلالان سود می برند. کارگاه های خانگی نیازی به کارگر ندارند، خودشان می توانند محصول خود را بسته بندی و در فروشگاه ها توزیع کنند.کارخانه های بزرگ هم که کلاً نوع فعالیتشان متفاوت است و میزان سوددهی تولیدشان بالاست. در این میان تنها کارخانه هایی که نه بزرگ هستند و نه خانگی، همواره در تولید دچار ضرر هستند چرا که باید هزینه کارگر بپردازند.

قهاری گفت: ویزیتورها هنگام کار کردن با کارخانه های نسبتاً بزرگ سود می برند چرا که منتظر محصول از یک کارخانه نمی شوند. به طور مثال اگر همیشه محصول خود را از "کارخانه من" تأمین کنند در صورتی که مشاهده کنند من محصول ندارم منتظر نمی مانند و سریعاً از کارخانه دیگری محصول تأمین می کنند و در این میان تولید کنندگانی هستند که محصولشان با پایین ترین قیمت به فروش می رسد. یکی دیگر از دلایلی که تولیدکنندگان در اکثر مواقع متضرر هستند این است که تعداد کارخانه هایی که بدون مجوز فعالیت می کنند زیاد است. همین موضوع باعث عدم توازن در عرضه و تقاضای محصول می شود. در یک مقطع قارچ به دلیل عرضه بالا کاهش قیمت و در مقطع دیگر به دلیل عرضه کم افزایش قیمت پیدا می کند.

قهاری با بیان اینکه اگر خانواده ام نبودند نمی توانستم با پیچیدگی کار تولید کنار بیایم و احتمال اینکه بعد از چند ماه کار را رها کنم وجود داشت گفت:پدرم بخشی از سرمایه در گردش را در اختیارم گذاشته است.

وی با بیان اینکه مدتی برقکار ساختمان بودم گفت: در این زمینه کارهای بسیاری را انجام دادم. در زمینه پرورش قارچ یک بار با شکست مواجه شدم اما نا امید نشدم و دوباره شروع کردم و در حال حاضر شغلم به ثبات و سود دهی رسیده است. علاقه در کار مهمترین شاخص است، به خاطر علاقه ای که داشتم محکم سرکارم ایستادم . زمانی که چندین روز و چندین ماه وقت صرف کنی و نتیجه تلاشت را در یک محصول ببینی، لذتی وصف ناشدنی است. من حتی بسته بندی قارچ ها را خودم انجام می دهم. تا کنون 6 نفر به صورت مستقیم و  10 هم بازاریاب دارم.

وی در ادامه به نبود صنایع تبدیلی قارچ در استان ها  اشاره کرد و گفت: در مرحله اول باید نظارت درستی در استان ها باشد و مشخص شود که افرادی که در این زمینه فعالیت می کنند برای کدام بخش و به چه میزان باید تولید کنند. علاوه بر این موضوع، اکنون مشاهده می کنیم که صنایع تبدیلی که می تواند علاوه بر ایجاد شغل در کشور سود آور باشد در استان ها وجود ندارد. دولت می تواند با حمایت از تولید کنندگان در این بخش و پرداخت تسهیلات دراز مدت با نرخ سود کم به تولید کنندگان کمک کند تا آنها بتوانند صنایع تبدیلی پودر قارچ، قارچ خشک شده،مربای قارچ و ترشی قارچ را تولید کنند که علاوه بر اشتغال زایی سود آور است.

 عدم آگاهی مردم از انواع قارچ های موجود در بازار باعث شد تشنجی در بازار ایجاد شود. قیمت قارچ افت کرد و بسیاری از تولید کنندگان متضرر شدند.اما تأثیری در سامانه  کارا نداشته است.

*مشکلات کارآفرینان و سامانه کارا

قهاری با اشاره به اینکه پس از رونمایی از سامانه کارا برای توسعه اشتغال طرح توجیهی ارائه کردم گفت: امسال در سامانه کارا ثبت نام کردم و طرح توجیهی برای اشتغالزایی 20نفری را ارائه کردم و درخواست تسهیلات 1 میلیارد تومانی را داشتم که این طرح در کمیته فنی استان مصوب و به بانک فرستاده شد و در حال حاضر مشغول تکمیل پرونده هستیم اما بانک ها سخت گیری های زیادی دارند.

 وی بیان کرد: به یکی از بانک های عامل مراجعه کرده ام. یکی از ایرادهای بانک نسبت به طرح توجیهی این بوده است که فقط یک شرکت را قبول دارند،که آن شرکت 4برابر هزینه ای را دریافت می کند که می توانستم برای شرکت دیگر هزینه کنم. من طرح توجیهی را از نظام مهندسی کشاورزی دریافت کردم و در حال حاضر آماده است اما بانک عامل اعلام می کند که این شرکت را قبول ندارد و دو شرکت را خود بانک معرفی می کند که هزینه های بسیاری را دریافت می کنند.امیدواریم مسئولان حمایت از تولیدکنندگان را بیشتر کنند. در شرایط دشوار اقتصادی یک کارآفرین به تنهایی نمی تواند فعالیت کند. 

قهاری با بیان اینکه طرح توسعه ای که در سامانه کارا ثبت نام کردم قابلیت صادرات دارد گفت: در صورتی که دولت و مسئولان حمایت کنند و تولید کنندگان فعال شوند می توانند با صادرات ارز آوری خوبی برای کشور داشته باشند. اگر این تسهیلات به بنده پرداخت شود هدف گذاری توسعه صادرات قارچ و فرآورده های قارچی را دارم که طرح نو و جدیدی است. گلایه ما از این است که وقتی کمیته های فنی این طرح را بررسی کرده اند سخت گیری بانک بی مورد است. بانک هم 1 میلیارد تومان را یکجا به ما پرداخت نمی کند. قرار است متناسب با پیشرفت پروژه پرداخت شود، در طول این مدت هم بازرسان مختلف بر روند تولید نظارت دارند که این موضوع نشانده دهنده این است که انحراف منابع در چنین طرح هایی بسیار اندک است.

 وی گفت: اگر دولت از تولید کنندگان حمایت کند هزینه تولید کاهش می یابد و مصرف کننده هم رغبت بیشتری به خرید دارد. در این صورت هم تولید کننده نفع می برد و هم مصرف کننده با شرایط بهتری خریداری می کند.

 مصوبه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تحت عنوان «برنامه ی اشتغال فراگیر در سال 1396» تیرماه امسال با هدف افزایش جمعیت شاغل کشور به میزان970 هزار نفر از سوی اسحاق جهانگیری رئیس ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی ابلاغ شد.

بر اساس برنامه اشتغال فراگیر، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف شد با همکاری دستگاه‌های ذیربط، نسبت به تهیه بسته سیاستی و حمایتی هر یک از «رسته فعالیت‌های منتخب مشتمل بر وظایف و ماموریت‌های دستگاه‌های اجرایی» در سطح ملی و استانی اقدام کند.

برنامه ملی اشتغال روستایی از سال گذشته با دریافت مجوز از رهبر انقلاب با اختصاص 1.5 میلیارد دلار از منابع صندوق توسعه ملی با تلفیق منابع چهار موسسه عامل مذکور با هدف رونق اشتغال در مناطق روستایی، عشایری و مرزی آغاز شد.

در همین راستا دی ماه 96 سامانه «کارا» به منظور ثبت طرح های توجیهی اشتغال زا توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی  رونمایی شد. بر این اساس متقاضیان راه اندازی کسب و کار که کارافرینان و سرمایه گذاران (اعم از خرد و کلان) هستند می توانستند طرح توجیهی خود را ثبت کنند. طرح های ثبت شده در کمتر از یکماه مورد بررسی قرار می گیرند و به متقاضیان سه ماه فرصت داده می شود تا مدارک مورد نیاز برای دریافت تسهیلات را تکمیل کنند.متقاضیان می توانند از طریق سامانه Kara.mcls.gov.ir طرح های خود را ثبت کنند.