زمانی دولت و بانک مرکزی تصمیم گرفتند که رسماً وارد بازار ارز شوند که قیمت دلار در بازار به مرز 5 هزار تومان رسیده بود.البته این ورود همزمان شد با درخواست از نیروی انتظامی برای استقرار در بازار ارز و دستگیری اخلال گران این بازار!
در همان ساعات نخست که نیروی انتظامی در بازار ارز مستقر شد قیمت دلار سیر نزولی را آغاز کرد و بساط دلال های این بازار و معاملات دلار فردایی که یکی از عوامل اصلی گرانی دلار بود، برچیده شد.بعد از آن هم بانک مرکزی به صرافی های مجاز روزانه میزان مشخصی ارز با قیمت متعادل‌تری نسبت به قبل می فروخت و این صراف ها را هم البته ملزم به فروش ارزهای دریافتی به مردم می کرد.
* صرافی های سناکار کنار کشیدند/ صف های خرید ارز برگشت؟
این روال کج دار و مریض در این روزها ادامه داشت هرچند صدای خیلی از فعالان بازار و حتی صرافی ها را در آورده بود ولی بنظر می رسد نمی تواند ادامه دار باشد چراکه یکبار دیگر صف های خرید دلار به خیابان فردوسی بازگشت.
دیروز مقابل تعدادی از صرافی های به اصطلاح سنا کار که دلار دولتی خرید و فروش می کنند، صف های خرید دلار دولتی تشکیل شده بود. و در عین حال برخی از همین صرافی های سنا کار کاسبی شان را تعطیل کرده و با نصب اطلاعیه ای اعلام کردند که خرید و فروش دلار در این صرافی ها انجام نمی شود.
یکی از این صرافی ها در اطلاعیه ای به مشتریان خود اعلام کرد: با توجه به نرخ گذاری بانک مرکزی و عدم فروش دلار به صرافی در حال حاضر فروش دلار(اسکناس) مقدور نمی باشد.
مشاهدات خبرنگاران از بازار ارز طی روزهای اخیر نشان میدهد که بسیاری از صرافی ها از همان روزی که بازار حالت امنیتی به خود گرفت دست از کار کشیدند و تقریبا نیمه تعطیل شده اند ولی این وضعیت از صبح دیروز و همزمان با انتشار سخنرانی رئیس کل بانک مرکزی در دفاع از سیاست های ارزی اخیر این بانک شدت گرفت و فراگیر شد.
بسیاری از صراف‌ها از صبح دوشنبه تمایلی به فروش ارز خصوصا دلار نداشتند و همین مسئله باعث تشکیل صف در معدود صرافی‌هایی شد که دلار و یورو می‌فروختند.
* راز عدم خرید و فروش دلار در صرافی ها در قیمت های خاص چیست؟
فعالان بازار علت اصلی عدم خرید و فروش دلار در صرافی ها را اینطور توضیح می دهند که از هفته قبل که قیمت ها کاهشی بود و اکثر مردم فروشنده دلار بودند صرافی ها خرید نمیکردند و فقط فروش داشتند تا اینکه قیمت‌ها تا جایی پایین آمد که عده زیادی برای این قیمت ها در کمین نشسته بودند.
این افراد می گویند: چون اختلاف قیمتی بین تهران و شهر های مرزی زیاد بود فرصت را مناسب دیدند و وارد صحنه شدند و صرافی هایی که هفته قبل خرید نداشتند حالت عکس به خود گرفته و این هفته فروش نداشتند و فقط خریدار بودند (البته تعدادی صرافی با انصاف هم هستند که ارز را هنوز به قیمت دولتی توزیع میکنند).
یکی از فعالان بازار ارز در همین ارتباط تاکید می کند که این واقعیت جامعه ما هست که همه بدنبال منافع خود هستند چه مردم چه دلال و چه صرافی که در بعضی قیمت ها فقط خریدار و در بعضی قیمت ها فقط فروشنده هست.
* اختلاف قیمت دلار داخل و شهرهای مرزی هنوز بالاست/ نرخ ارز دستوری کم نمی شود
وی می گوید: بانک مرکزی حتما باید تمهیدات لازم را برای کاهش قیمت حواله درهم و اختلاف قیمت در داخل و خارج از کشور انجام دهد تا قیمت ها کاهش داشته باشد.
این فعال بازار از معتقد است که اختلاف قیمتی بین شهر های کشورهای همسایه با داخل کشور به افزایش تقاضا در داخل دامن میزند و عده ای از مردم هم که این صف های مقابل صرافی را میبینند گمان میبرند که حتما فرصت مناسبی برای خرید هست.
وی می گوید: اگر اختلاف قیمت در داخل و خارج از کشور متعادل نشود و حساب های افرادی که در انتقال و قاچاق ارز دست دارند کنترل بیشتری صورت نگیرد پایین آوردن دستوری نرخ ارزتوسط بانک مرکزی اثر گذار نخواهد بود.
* فروش ارز دولتی دیگر برای صرافی ها سود ندارد؟
یکی دیگر از دلایل کنار کشیدن صرافی ها از خرید و فروش ارز ضوابطی است که بانک مرکزی برای فروش ارز تعیین می کند.
برخی می‌گویند بانک‌های توزیع کننده از هفته گذشته هنگام فروش ارز به صراف‌ها تأکید میکنند دلار حداکثر با 10 تومان سود باید فروخته شود و اگر حاشیه سود بیشتری از صراف گزارش شود، عرضه به آن صراف متوقف خواهدشد. ادامه این شرایط ظاهرا برای صراف‌ها توجیه نداشته و به همین خاطر از دیروز تصمیم گرفتند از تحویل یا فروش ارز خودداری کنند.
اگر این ادعا درست باشد می‌توان نتیجه گرفت قیمت خرید و فروش ارز روی تابلوهای صرافی‌ها و قیمت‌هایی که در سامانه سنا وارد می‌شود، نمی‌تواند واقعیت بازار ارز را نشان دهد.
تعداد دیگری از صرافی همچنین می گویند: بانک روزانه میزان مشخصی ارز به صرافی های سنا کار می دهد و می گوید با در همان روز این ارزها فروخته و گزارش فروش ارسال شود.
یکی از صراف ها می گوید: بانک مرکزی صبح به صرافی های منتخب یک نرخ برای ارز تزریقی اعلام می کند ولی در طول روز آن نرخ را کاهش میدهد به همین خاطر صراف ها نمی توانند از بانک هم ارز بخرند چراکه می دانند ضرر می کنند.
یکی از این افراد که در بازار ارز حضور دارد از حالت نیمه تعطیل صرافی ها خبر می دهد و می گوید: در بازار معامله ای انجام نمی شود. درسایر شهرها نیز خرید و فروشی برای دلار و سایر ارزها انجام نمی شود. به همین دلیل صراف ها ترجیح می دهند مغازه هایشان را تعطیل کنند و به خانه هایشان بروند.
* پاتوق جدید دلال های دلار/ خرید و فروش دلار آزاد بیخ گوش بانک‌ها
بعد از استقرار نیروی انتظامی در خیابان منوچهری، دلال هایی که در هفته های اخیر تا ساعات پایانی شب مقابل پاساژ افشار مشغول خرید و فروش دلار بودند این روزها حتی جرأت نزدیک شدن به پاتوق هر روزه شان را هم ندارند.
ماموران نیروی انتظامی با چند دستگاه ون، مقابل پاتوق دلار فروش های فردوسی حضور پررنگی دارند که طبق گفته فعالان بازار این حضور ظاهراً دائمی خواهد بود. تعدادی از صراف ها می گویند: هیچکس نباید با دلار نقدی در فردوسی رفت و امد کند چراکه در طرح جدید نیروی انتظامی و بانک مرکزی، دلال های ارز خیلی سریع شناسایی شده و دستگیر می شوند.
ولی این موضوع باعث نشده تا دلال ها دل از خیابان فردوسی بکنند، چراکه مشاهدات میدانی از بازار ارز نشان می دهد که ورود نیروی انتظامی به بازار تنها باعث نقل مکان دلال ها شد. این افراد را این روزها براحتی می توان در همان خیابان فردوسی و کمی بالاتر از پاساژ افشار و دقیقاً مقابل صرافی های بانکی مشاهده کرد.
البته دلال ها در حالی در خیابان فردوسی بار دیگر مشغول خرید و فروش دلار هستند که در روزهای اخیر و بعد از جمع شدن معاملات دلار فردایی و البته تشدید گشت های نا محسوس ودستگیری اخلال گران ارزی کمتر دلالی جرات می کرد بدون فاکتور معتبر در خیابان فردوسی رفت و امد کند.
یکی از مهمترین رویدادهایی که باعث افزایش قیمت دلار در بازار ارز می شد، معاملات کاغذی دلار بود. دلال هایی که مقابل پاساژ افشار و سبزه میدان تجمع می کردند علاوه بر معاملات نقدی و روزانه معاملات کاغذی و فردایی را هم انجام می دادند که طبق آن هر روز قیمت پایه برای معاملات فردای دلار تعیین می کردند.
دلالان فردایی بازار ارز در ساعت های انتهایی روز برای تعیین قیمت ها در روز آینده دست به کار شده و سعی می کنند با قیمت بالاتری نسبت به معاملات نقدی، ارز بخرندو این همان نوسان قیمت ارز است.
با این حال و باتوجه به اتفاقات اخیر در بازار ارز باز هم باید منتظر تدابیر دولت و بانک مرکزی برای بازگشت آرامش طولانی مدت در این بخش باشیم. نه اینکه صرفاً آرامش چند روزه آنهم با ضوابط خاص!
