حسن روحانی دوشنبه ۲ بهمن ماه در گفت وگوی زنده تلویزیونی در خصوص احیای بافت های نابسامان شهری و ارتباط آن با مسکن مهر گفت: «مسکن مهر در خارج از شهر ساخته شده که امکانات ندارد و تلاش ها برای تکمیل همین مسکن مهر بود. اینکه قوطی را به نام مسکن بسازیم مسکن نمی شود این سرپناه است؛ ما خانه ھایی که در کوچه ھای باریک بودند و خدمات رسانی به آنها مشکل است تخریب می کنیم و شرایط و امکانات جدیدی می دهیم.»
پیش از این نیز از سوی برخی مقامات ارشد دولت اظهارات مشابهی در زمینه مسکن مهر زده می شد، اما این بار چنین اظهارنظری آن هم از زبان شخص نخست اجرایی کشور، رنجش خاطر ساکنان مسکن مهر را بدنبال داشته است.
بی مهری وزیر راه
کما اینکه عباس آخوندی بارها درباره مسکن مهر سخنانی از قبیل مزخرف، غیر کارشناسانه، ساخت و ساز در بیابان و ... نیز زده بود و حتی واژه مزخرف، وی را یک بار در مجلس نهم تا پای استیضاح هم کشاند اما هرگز بابت این عبارت از ساکنان این خانه ها عذرخواهی نکرد.
با این حال، هم وزیر راه و شهرسازی و هم رئیس جمهور در بازه های زمانی متعدد ـ به خصوص در ایام معرفی به عنوان عضو کابینه به مجلس و نیز زمان تبلیعات انتخابات ریاست جمهوری ـ بر تکمیل این طرح و انجام تعهدی که بر دوش دولت است، تأکید کرده اند.
گزارش ملی جهت‌دار وزارت راه و شهرسازی از مسکن مهر
مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با همکاری دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مسکن معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی گزارشی را با عنوان «تحلیل و ارزیابی اجمالی فرایند اجرای طرح مسکن مهر ـ گزارش ملی» در تابستان امسال منتشر کرد.
گزارش مرکز تحقیقات مسکن به جای ارائه وضعیت فعلی مسکن مهر، عمدتا به قضاوت در خصوص آن، بدون داشتن پشتوانه علمی و بعضا گزاره هایی که با یکدیگر در تناقض هستند، پرداخته است
در این گزارش آمده است: طرح مسکن مهر گسترده ترین برنامه ساخت و عرضه متمرکز مسکن مهر در تاریخ اخیر کشور است که از سال ۱۳۸۶ برای ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار واحد کلید خورد و از این تعداد به ۲ میلیون و ۲۱۰ هزار واحد تسهیلات بانکی پرداخت شد.
بر اساس اعلام این گزارش، تا پایان دولت های نهم و دهم یک میلیون واحد معادل ۴۵ درصد کل واحدهای تعهد شده تکمیل و افتتاح شد. اما در نهایت ۶۸۹ هزار واحد آن به متقاضیان تحویل داده شد. تا پایان سال ۱۳۹۲ نزدیک به نیمی از واحدهای مسکن مهر فاقد تأسیسات زیربنایی چهارگانه بود.
همچنین تا پایان دولت یازدهم (اردیبهشت ۹۶) مسکن مهر به طور کلی ۹۶.۳ درصد پیشرفت فیزیکی داشت و از مجموع حدود ۲ میلیون و ۲۱۰ هزار واحد تعهد شده، ساخت ۱ میلیون و ۹۳۶ هزار واحد به اتمام رسیده و از آن تعداد ۱ میلیون و ۸۳۰ هزار واحد افتتاح شده است. ضمن اینکه ۲۷۴ هزار واحد نیمه تمام باقی مانده است.
قضاوت های عوامانه بدون پشتوانه علمی
این گزارش به جای ارائه وضعیت فعلی مسکن مهر، عمدتا به قضاوت در خصوص آن، بدون داشتن پشتوانه علمی و بعضا گزاره هایی که با یکدیگر در تناقض هستند، پرداخته است. به عنوان مثال در این گزارش ذکر شده:
ـ برنامه ریزی تأمین مسکن بدون هماهنگی با طرح جامع مسکن بوده است.
ـ تعداد کل واحدهای مسکن مهر در غالب استان کشور بیش از نیاز برآورد شده است.
ـ واحدهای پروژه مسکن مهر به خانه دوم تبدیل شده است!
ـ مشکل مسکن اقشار کم درآمد همچنان به قوت خود باقی ماند.
ـ مسکن مهر پیشگاه تغییر سبک زندگی برای ۲ میلیون خانواده ایرانی بود!
ـ تورم و به دنبال آن رکود ایجاد شده در کشور را نباید بی ارتباط با این طرح تلقی کرد.
و بسیاری موارد دیگر که بارها و بارها در این گزارش بر آن تأکید شده است.در این گزارش موضوع تخصیص ۴۵ هزار میلیارد تومان از منابع بانک مرکزی به مسکن مهر و نقشی که این مصوبه دولت نهم در ایجاد تورم ۴۰ درصدی داشته، چند مرتبه مورد اشاره قرار گرفته است.
مسکن اجتماعی؛ طرح جایگرین مسکن مهر بدون برنامه عملیاتی
علی رغم همه اظهار نظرهای متعددی که علیه مسکن مهر در طول ۵ سال گذشته از عمر دولت های یازدهم و دوازدهم انجام شده اما این دولت ها هیچ گاه برنامه مشخصی در زمینه جایگزین مسکن مهر نداشته اند.
تنها طرح مسکن اجتماعی چندین بار مطرح شده که تا کنون برنامه عملی و اجرایی مشخصی در خصوص نحوه پیاده سازی آن ارائه نشده است.
تکرار بدگویی از مسکن مهر بی مزه شده است
افشین پروین پور، مدیرگروه مسکن مرکز مطالعات اقتصادی دانشگاه علم و صنعت در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره اظهارات رئیس جمهور نسبت به مسکن مهر و قوطی خواندن آنها گفت: این دولت تنها کاری که کرده این است که ار بقیه بدگویی کند دوره اول دولت خود را با انتقاد از مسکن مهر گذراندند اما حالا که دولت یازدهم به پایان رسیده، دیگر تکرار این سخنان بی مزه شده است اینها هیچ برنامه ای نه تنها در مسکن بلکه در هیچ بخش دیگری ندارند. به طور کلی برنامه شان این است که برنامه ای نداشته باشند.
وی درباره طرح جایگزین مسکن مهر که از آن با عنوان مسکن اجتماعی یاد می شود، اظهار داشت: تا به حال کوچکترین حرکتی در راستای این طرح انجام نشده است. اگرچه طرح آن هم غلط و غیر کارشناسی است اما هیچ اتفاقی در راستای همین طرح به زعم آنها، اشتباه، رقم نخورده است.
این کارشناس اقتصاد مسکن گفت: باید از آقای دکتر آخوندی سؤال شود که وزیر راه و شهرسازی هفته ای چند ساعت برای حوزه مسکن وقت می گذارد؟
دولت در تکمیل مسکن مهر عاجز بود بافت فرسوده که جای خود دارد
پروین پور در خصوص بخش دیگری از اظهارات رئیس جمهور که اعلام کرده قرار است به جای طرح مسکن مهر، بافت های فرسوده احیا شود یادآور شد: این دولت از اجرای مسکن مهر که طرح ساده ای بود و روی زمین بکر قرار بود پیاده سازی شود، عاجز مانده است؛ آن وقت آیا می تواند بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری را که احیای آنها اقدام بسیار پیچیده ای است، ساماندهی کند؟
به گفته این کارشناس بخش مسکن، بافت فرسوده در تمام دنیا به دلیل آنکه زمین آن مالک دارد و نحوه تعامل با ساکنان آن روند پیچیده ای است، از فرمول های خاصی تبعیت می کند اما در طرح مسکن مهر که نیمه کاره بوده و بعضا تا ۷۰ درصد پیشرفت داشت و صرفا می بایست به پیمانکاران پول اتمام کار را بدهند، این دولت نتوانست آن را انجام دهد.
وی تأکید کرد: این اظهاراتی که درباره بافت فرسوده زده می شود، یک طرح سر کاری دیگر است که با آن می خواهند مردم را به این موضوع مشغول کنند که بافت فرسوده زیرساخت دارد و ما می توانیم ساخت و ساز در این شرایط را با سرعت پیش ببریم.
مدیرگروه مسکن مرکز مطالعات دانشاه علم و صنعت اظهار داشت: بافت فرسوده به طور کلی از ابتدای برنامه چهارم توسعه تا کنون ۱۰ درصد پیشرفت نداشته که علت آن پیچیدگی های اجرای این طرح است اما این کارآیی را دارد که هر دو سه ماه یک بار رئیس جمهور، معاون اول و وزیر راه و شهرسازی درباره اجرایی کردن این طرح اظهار نظر کنند تا این دولت هم مانند دولت گذشته به پایان برسد.
استفاده از بازگشت اقساط مسکن مهر در وام مسکن یکم غیرقانونی است
وی درباره استفاده از اقساط بازپرداختی مالکان واحدهای مسکن مهر برای تجهیز منابع صندوق مسکن یکم گفت: این کار کاملا غیر قانونی است و اینها حق ندارند از محل بازپرداخت اقساط مسکن مهر، به مردم تسهیلات خرید مسکن بدهند. این در حالی است که دولت دوازدهم با استفاده از درآمد حاصل از بازگشت اقساط مسکن مهر با اخذ سود تسهیلات، به مردم وام خرید مسکن می دهد! اگر پول مسکن مهر، پول پرقدرت و تورم زا بود، پس چرا آن را وارد چرخه خرید مسکن مهر می کنید؟ این اقدام که کار بدتری است.
