وزارت کار مجاز است فقط در ۳ مورد نسبت به صدور روادید با حق کار مشخص، برای اتباع بیگانه موافقت و پروانه کار صادر کند که در ماده ۱۲۱ قانون کار به صراحت اشاره شده است؛ نخست این که در میان اتباع ایرانی آماده به کار، افراد داوطلب واجد تحصیلات و تخصص مشابه وجود نداشته باشد، دوم اینکه تبعه بیگانه دارای اطلاعات و تخصص کافی برای اشتغال به کار مورد نظر باشد و شرط بعد اینکه از تخصص تبعه بیگانه برای آموزش و جایگزینی بعدی افراد ایرانی استفاده شود.
بر همین اساس، طبق آمار ارائه منتشر شده توسط مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار، در سال گذشته با رعایت سه شرط بالا، برای ۶۶۲۰ ارتباع خارجی «روادید کار با حق کار مشخص» صادر شده که این میزان نسبت به سال ۹۴ تعداد ۷۷۱ نفر افزایش داشته است. در سال گذشته نیز روادید کار ۸۸۸ نفر از اتباع بیگانه در کشور ابطال شده است.
همچنین در بخش صدور «پروانه کار» نیز، در سال گذشته برای ۵ هزار و ۴۶۹ تبعه خارجی پروانه کار صادر شد که ۱۷۹ نفر بیش از سال ۹۴ است. علاوه بر این در سال ۹۵ پروانه کار ۶۰۶۱ نفر تمدید و پروانه ۲۵۷ نفر نیز تجدید شد. بنابراین در سال گذشته در مجموع پروانه کار برای ۱۱ هزار و ۷۸۷ اتباع خارجی صادر، تمدید یا تجدید شده است.
علاوه بر این طبق ماده ۲۲ قانون کار، وزارت کار و امور اجتماعی می تواند نسبت به صدور ، تمدید و تجدید پروانه تبعه بیگانه‌ای که حداقل ۱۰ سال در ایران اقامت مداوم داشتند یا دارای همسر ایرانی هستند پروانه کار صادر، تمدید یا تجدید کند.
طبق ماده ۱۲۲ قانون کار، در سال ۹۵ برای ۲ هزار و ۳۶۷ تبعه بیگانه که حداقل ۱۰ سال مداوم در ایران اقامت داشتند یا دارای همسر ایرانی بودند پروانه کار صادر شده است؛ با این حال می‌توان گفت طبق آمار سال ۹۵ تعداد ۱۴ هزار و ۱۵۴ نفر از اتباع خارجی مجوز اشتغال دریافت کردند. البته طبق قانون، پروانه کار حداکثر برای مدت یک سال صادر، تمدید یا تجدید می شود.
بر اساس این آمار، در سال ۹۵ برای ۲۳۲ هزار و ۴۴۱ تبعه خارجی کارت کار موقت صادر و تمدید شد که صدور این میزان کارت نسبت به سال ۹۴ به میزان ۱۳۱ هزار و ۴۳۵ نفر کاهش داشت.
اما در سال گذشته، دولت از محل صدور «پروانه کار» و «کارت کار موقت» ۵۴ میلیارد و ۴۳۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان درآمد کسب کرد که حدود ۳ میلیارد و ۴۴۱ میلیون تومان از محل صدور پروانه کار و حدود ۵۰ میلیارد و ۹۹۷ میلیون نیز از محل صدور کارت کار موقت تامین شد.
شناسایی ۴۹ هزار و ۸۵۰ شاغل غیرمجاز خارجی
در عین حال کارفرمایانی که نسبت به اشتغال غیرمجاز اتباع خارجی اقدام کنند مشمول جریمه خواهند شد که بر این اساس در سال گذشته جریمه ابلاغی بابت این تخلفات حدود ۳۷ میلیارد و ۵۷۰ میلیون تومان بود که ۱۱ میلیارد و ۶۷۳ میلیون تومان آن وصول شده است.
آمار بازرسی کار انجام شده از وضعیت اشتغال اتباع خارجی نیز نشان می‌دهد، در سال گذشته ۷۹ هزار و ۲۳۱ مورد بازرسی انجام شد و ۴۹ هزار و ۸۵۲ شاغل خارجی غیرمجاز شناسایی شدند که توسط ۹ هزار ۳۵۵ کارفرما به کار گرفته شده بودند. این کارفرمایان متخلف به مراجع قضایی معرفی شدند.
