بانکداری الکترونیک یا برخط یا اینترنتی، عبارت است از فراهم آوردن امکاناتی برای کارکنان در جهت افزایش سرعت و کارایی آنها در ارائه خدمات بانکی در محل شعبه و همچنین فرآیندهای بین شعبه‌ای و بین بانکی در سراسر دنیا و ارائه امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری به مشتریان که با استفاده از آنها بتوانند بدون نیاز به حضور فیزیکی در بانک، در هر ساعت از شبانه روز (۲۴ ساعته) از طریق کانال‌های ارتباطی ایمن و با اطمینان عملیات بانکی دلخواه خود را انجام دهند.
به عبارت دیگر بانکداری الکترونیکی استفاده از فناوری‌های پیشرفته نرم‌افزاری و سخت‌افزاری مبتنی بر شبکه و مخابرات برای تبادل منابع و اطلاعات مالی به صورت الکترونیکی است و نیازی به حضور فیزیکی مشتری در شعبه نیست. به مشتریان اجازه می‌دهد تا معاملات اقتصادی را در یک وبسایت امن به طرقی مثل کارهای خرده بانکی یا بانک مجازی، موسسه مالی و اعتباری یا شرکت‌های ساخت و ساز انجام دهند.
بانکداری الکترونیک را می توان استفاده از تکنولوژی پیشرفته شبکه‌ها و مخابرات شبکه‌ها و مخابرات جهت انتقال منبع (پول) در سیستم بانکداری معرفی نمود.
بسیاری از وسایل ارتباطی والکترونیکی از جمله موبایل، تلفن ثابت، کامپیوترهای شخصی، لب تاپ‌ها،دستگاههای خود پردازو پایانه‌های فروش در تکمیل پروسه بانکداری به این سبک از جمله اطلاع رسانی،ارتباطات وتراکنش داده‌ها نقش مهمی را ایفا می‌کنند
انواع مختلف بانکداری الکترونیکی
1.بانکداری مبتنی بر تلفن همراه
2. تلفن بانک
3. اینترنت بانک
4. بانکداری مبتنی بر دستگاه های خودپرداز
5.بانکداری مبتنی بر پایانه های فروش
6. بانکداری مبتنی برشعبه های الکترونیکی
جایگاه مشتریان در بانکداری الکترونیک
در صورت عدم استقبال مشتریان از سیستمهای بانکداری الکترونیک، ارائه اینگونه خدمات با شکست روبرو خواهد شد.
در ارتباط با جلب اعتماد مشتری، مطلبی که میبایستی بیان گردد عدم وجود پشتوانه ای مناسب جهت حمایت از مشتریان در صورت بد عمل کردن سیستمای الکترونیکی می باشد.برای جلب اعتماد مردم تا آنجایی که امکان دارد می بایستی مواد حقوقی مورد نیاز به صورت شفاف،جایگاه مشتریان و بانکها را در صورت بروز هر گونه مشکلی مشخص نماید.
نگاهی به سامانه بانکداری اینترنتی «بام» در بانک ملی
پس از گذشت 8سال از راه اندازی سامانه بانکداری اینترنتی بانک ملی ایران (سبا)، بانک ملی ایران با هدف ارائه کامل ترین مجموعه خدمات بانکداری الکترونیک به مشتریان و استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌های حوزه فناوری اطلاعات و یکپارچه نمودن خدمات قابل ارائه به آنها، سامانه بانکداری اینترنتی جدید خود با عنوان «بام» را راه اندازی کرد.
این سامانه براساس ویژگی « هر مشتری یک سامانه» به نحوی طراحی گردیده است که کاربر علاوه بر دریافت طراحی و پیام های ویژه خود می تواند بر اساس کاربردهای مورد نیازش چیدمان صفحه پیشخوان خود را با نظر خود انجام دهد. حذف ابزارهای رمزساز جانبی (token) که در سامانه سبا به کار می رفت و افزایش امنیت سامانه از دیگر ویژگی های سامانه می باشد.
در این سامانه تلاش گردیده با ایجاد برنامک هایی با عناوین بودجه ریزی، دفترچه تماس ، یادداشت گذاری بر روی صورتحساب سامانه ای کامل شامل خدماتی فراتر از خدمات بانکداری به مشتری ارائه گردد و به دلیل تنوع ابزارهای الکترونیکی مورد استفاده در سطح جامعه از قبیل تلفن همراه، تبلت، لپ تاپ و رایانه های شخصی، صفحات این سامانه به صورت واکنش گرا طراحی گردیده و بدون نیاز به تنظیماتی از سوی کاربر با دستگاه مورد استفاده کاربر هماهنگ می گردد.
همچنین با توجه به تنوع بالای عناوین مختلف تراکنش های بانکی اعم از پایا ـ ساتنا و ..، بخش های انتقال وجه این سامانه نیز کاملاً به صورت هوشمند طراحی گردیده است تا بدون نیاز به تعیین نوع تراکنش از سوی مشتری با دریافت مبلغ و حساب مقصد، نوع تراکنش تشخیص داده شده و پیام لازم به کاربر نمایش داده شود. لازم به ذکر است به دلیل اینکه مراحل امنیتی و کنترل این سامانه از طریق ارسال پیامک به شماره تلفن همراه اعلام شده از سوی مشتری انجام می گیرد، لذا معرفی شماره همراه مربوطه به صورت کتبی به شعبه از الزامات ثبت نام مشتریان میباشد در عین حال مشتریانی که عضو سامانه های پیامکی بانک ملی ایران هستند، بدون نیاز به مراجعه به شعبه می توانند عضویت خود را در سامانه ثبت و فعال نمایند.
سایر مشتریان نیز در مرحله اول باید ضمن مراجعه به یکی از شعب بانک ملی ایران در سراسر کشور اقدام به تکمیل فرم مربوطه نموده و سپس مراحل ثبت نام اینترنتی را تکمیل نمایند.
از دیگر امکانات و خدمات ارائه شده در این سامانه می توان به مواردی نظیر خلاصه حساب ها، صورتحساب، محاسبه اقساط تسهیلات، محاسبه سود سپرده‌ها، داشبورد، مدیریت مالی شخصی، تاریخچه انتقال پول، مشخصات کاربر، پرداخت قبض، انتقال پول کارت به کارت و حساب به حساب، تعیین مبلغ و تاریخ چک، استعلام وضعیت چک، واحدهای بانک، دفترچه تلفن، بازخوردها، گزارش تسهیلات و نرخ ارز اشاره کرد.
گفتنی است در این سامانه امکان اضافه شدن برنامک های ویژه اختصاصی سازمان ها و یا شرکت ها حسب هماهنگی با واحدهای مربوطه بانک ملی ایران وجود دارد.
