پس از تلاش فراوان اتحادیه نانوایان تهران و سراسر کشور در دو سال گذشته بخشنامه افزایش 15 درصدی قیمت نان هفته گذشته توسط ستاد تنظیم بازار صادر شد، اما امروز رئیس اتاق اصناف ایران خبر داد که این افزایش قیمت به دلیل بررسی مجدد به دنبال دستور وزیر صنعت، معدن و تجارت متوقف شده است.
افزایش قیمت نان و برنج به علت اینکه قوت اصلی مردم به شمار می‌رود، در افزایش هزینه‌های خانوار بسیار تأثیرگذار است، بنابراین افزایش قیمت این کالای اساسی باید به صورت کاملا کارشناسی انجام شود، تا کمترین آسیب به دهک‌های پایین جامعه وارد شود.
در کنار هزینه قابل توجهی که نان در سبد خانوار دارد، کیفیت آن هم برای خانوارها بسیار حائز اهمیت است، اما سالهاست که کیفیت خوب نان و کاهش دورریز آن به یک رویا تبدیل شده و اگرچه دولت و متولیان مربوطه هر از گاهی قیمت نان را افزایش می‌دهند، اما از کیفیت آن همواره غافل بوده‌اند و نظارتی برای کیفیت آرد تولیدی و کیفیت نان تحویلی به مردم نمی‌شود.
* کیفیت آرد خوب نیست
مرتضی محمدی که از 11 سالگی نانوا است و 30 سال است که در این حرفه مشغول به کار است، می‌گوید خبر افزایش قیمت نان را از رادیو و تلویزیون شنیده است.
وی افزود: اگرچه 3 سال است که قیمت نان افزایش نیافته، اما با افزایش قیمت نان به دلیل آنکه منجر به افزایش هزینه‌ها از جمله آب، برق، گاز، بیمه و دستمزد کارگر می‌شود، مخالف است.
یکی از گلایه‌های مرتضی کیفیت بد آرد است و در این باره بیان می‌کند که مردم مقصر کیفیت بد نان را نانواها می‌دانند، در حالی که اگر ما آرد خوب تحویل بگیریم، قطعا نان با کیفیت به مردم تحویل می‌دهیم.
محمدی بیان داشت که به علت کیفیت بد آرد مجبور هستیم، میزان نمک مورد استفاده در خمیر نان را افزایش دهیم، تا خمیر خود را نگه دارد، اما همین موضوع باعث گلایه مردم می‌شود که نان شور است.
وی افزود: بارها به علت کیفیت بد آرد دریافتی آرد را به کارخانه تحویل داده‌ایم و آرد دیگری تحویل گرفته‌ایم، اما باز هم در کیفیت آرد هیچ تغییری به وجود نمی‌آید.
محمدی بیان داشت: کارخانه‌های آرد می‌گویند تا زمانی که می‌توانستیم گندم وارداتی را با گندم داخلی برای تهیه آرد با هم مخلوط کنیم، کیفیت آرد بهتر بود، اما از زمانی که دولت به علت تولید گندم داخل، جلوی واردات گندم را گرفته است، مجبور هستیم که آرد را از گندم داخلی تولید کنیم و از گندم داخلی هم آرد با کیفیتی بالایی به دست نمی‌آید.
وی به افزایش قیمت نان به عنوان یک معضل هم برای نانوا و هم برای یک مشتری اشاره کرد و اظهار داشت: نرخ رسمی نان بربری ساده تا پیش از افزایش قیمت 650 تومان و با کنجد 800 تومان بود و از سال 93 تاکنون این قیمت تغییری نکرده بود، اما گفته می‌شود، هم‌اکنون قیمت نان بربری ساده از 650 تومان به 750 تومان افزایش یافته است.
محمدی گفت: سهمیه آرد دولتی واحد نانوایی هر 10 روز 100 کیسه است، ولی برای پاسخگویی به نیاز مشتریان باید هر ماه آرد آزاد خریداری شود که هر کیسه 40 کیلویی آرد آزاد 48 هزار تومان و هر کیسه آرد دولتی هم 36 هزار تومان است.
این نانوا اظهار داشت: در حالی که اغلب نانوایی‌ها برای تأمین نیاز مشتریانشان و همچنین تأمین هزینه‌های واحد نانوایشان مجبور به خرید آرد به قیمت آزاد هستند، اما نان را به مشتری به قیمت مصوب و قیمت دولتی عرضه می‌کنند و به مجبور هستند که به سود بسیار کم قناعت کنند.
محمدی که دارنده یک نانوایی بربری است، گفت: روزانه تعداد زیادی مشتری به ما مراجعه می‌کنند که متاسفانه توان خرید نان را ندارند و اگر بخواهیم به این افراد نان مجانی بدهیم، باید روزانه 150 قرص نان به این افراد تحویل دهیم.
وی افزود: در کنار این افراد نیازمند، افرادی هم هستند که دارای تمکن مالی هستند و ماهانه مبلغی را در اختیار نانوایی‌ها قرار می‌دهند، تا نان به صورت صلواتی در بین افراد نیازمند توزیع شود.
در این نانوایی نرخ‌نامه‌ای موجود نیست و خبرنگار فارس وقتی دلیل عدم وجود نرخ نامه را سوال می‌کند پاسخ می‌دهند که منتظر نرخنامه جدید هستیم و به همین دلیل نرخنامه قبلی را برداشتیم؟!
* گرانی نان شرایط زندگی را برای دهک‌های پایین سخت‌تر می‌کند
محمد مردانی هم که برای خرید نان تافتون به یکی از نانوایی‌های محله منیریه آمده است، با ابراز نارضایتی از افزایش 60 تومانی قیمت نان گفت: افزایش قیمت‌ها به خصوص قیمت نان واقعا با درآمدها و حقوق پایین بسیار سخت است و قطعا این افزایش قیمت هم شرایط زندگی برای مردم را سخت‌تر می‌کند.
نانوایی تافتون در یکی از محله‌های تهران
وی افزود: واقعا با حقوق یک تا یک و نیم میلیون تومانی نمی‌توان مخارج خانواده‌ها را تأمین کرد.
* سهمیه آرد دولتی برای نانوایی‌ها کافی نیست
عیسی نظری که کارگر نانوایی نان لواش است، دستمزد روزانه خود را 70 هزار تومان عنوان کرد و گفت: از صبح ساعت 5.5 تا 10 شب در این نانوایی مشغول هستم و دخل و خرج‌ام با هم تطابق ندارد.
وی که به شدت از کیفیت آرد ناراضی است، افزود: وقتی کیفیت آرد بد است، نمی‌توانیم نان خوب به مردم عرضه کنیم.
نظری قیمت خرید هر کیسه 40 کیلویی آرد دولتی را 34 هزار و 500 تومان عنوان کرد و اظهار داشت: سهمیه دولتی هر نانوایی ماهانه 300 کیسه است، اما از آنجا که پخت ما بیشتر است، مجبور هستیم که آرد را با قیمت آزاد تهیه کنیم.
* در کنار افزایش قیمت به کیفیت هم توجه شود
زهرا امامی مشتری نانوایی لواش است او که مثل سایر مشتریان از کیفیت نان گلایه دارد، اظهار می‌کند: نانواها تلاش زیادی برای عرضه نان با کیفیت خوب به مشتری می‌کنند، اما کیفیت آرد آنها بد است و نمی‌توانند کیفیت نان را بیش از این ارتقا دهند.
این خانم خانه‌دار هم که از افزایش قیمت نان گلایه‌مند است، اظهار داشت: ای کاش وقتی قیمت نان را افزایش می‌دهند، به کیفیت آن هم رسیدگی کنند.
وی با بیان اینکه دیگر به گرانی‌ها عادت کرده ایم گفت: پیش از گرانی نان بربری کنجد دار را با قیمت هزار تومان می‌خریدم، ولی الان نمی‌دانم قیمت چقدر شده است.
نانوایی لواش در یکی از محله‌های شهر تهران
وی قیمت قیمت قدیم نان لواش را 210 تومان عنوان کرد و گفت: ظاهرا هنوز نرخ نامه جدید به این نانوایی داده نشده و به همین دلیل این نانوایی فعلا نان را به قیمت قبلی می‌فروشد.
وی افزود: کیفیت نان لواش و سنگک نسبت به بربری بهتر است و به همین دلیل دوریز نان بربری بسیار بالاست.
امامی اظهار داشت: با همین قیمت‌ها کیفیت نان در برخی مناطق بهتر است، مثلا در محله‌ای در شهرک غرب که دخترم ساکن آنجاست، کیفیت نان بسیار خوب و عالی است .
* درآمد 100 میلیون تومانی نانوایی‌های رانت‌خوار
محمدرضا ابوطالبی که از کودکی به کار نانوایی اشتغال دارد و هم‌اکنون صاحب یک مغازه نانوایی است، اظهار داشت: برای جلوگیری از رانت‌خواری، قیمت آرد باید آزاد و یا تک نرخی شود.
وی افزود: تا وقتی که کالایی هم با قیمت دولتی و هم با قیمت آزاد عرضه می‌شود، فساد وجود دارد، به طوری که هم‌اکنون افرادی در اتحادیه نانوایان هستند که مغازه نانوایی افتتاح می‌کنند تا فقط بتوانند از سهمیه آرد دولتی استفاده کنند و سپس آن را در بازار آزاد بفروشند.
ابوطالبی بیان داشت: افرادی را در اتحادیه نانوایان سراغ دارم که 10 الی 20 مغازه نانوایی دارند و این افراد ماهانه 100 تا 200 میلیون تومان از محل فروش آرد دولتی به قیمت آزاد به دست می‌آورند.
وی گفت: این افراد در محله‌ای که اصلا مشتری وجود ندارد، مغازه‌ای را باز می‌کنند و روزانه یکی دو کیسه آرد خود را مصرف می‌کنند و بقیه سهمیه خود را به قیمت آزاد می‌فروشند.
ابوطالبی اظهار داشت: با آزاد شدن آرد نانوایی‌ها برای جذب مشتری با یکدیگر رقابت می‌کنند و قطعا نان هم با کیفیت بهتری به مشتری عرضه می‌شود.
وی افزود: سهمیه‌ای 300 کیسه‌ای آرد دولتی به هیچ عنوان برای یک نانوا کافی نیست به همین دلیل من مجبور هستم که آرد را به قیمت آزاد بخرم و از جیب خودم به مشتری یارانه بدهم، زیرا اگرچه آرد را آزاد خریداری می‌کنم، اما نان را با قیمت دولتی و مصوب به مشتری عرضه می‌کنم.
وی گفت: هر کیلو آرد را به قیمت 900 تومان خریداری می‌کند و گاهی هم برای اینکه کیفیت نان تولیدی افزایش یابد، آرد مخصوص نانوایی‌های صنعتی را با قیمت هر کیلو 2 هزار تومان خریداری می‌کنم.
وی بیان داشت: اصلا از افزایش قیمت نان راضی نیستم، زیرا این امر منجر به افزایش هزینه‌ها می‌شود و سودی برای نانوا ندارد.
* افزایش قیمت نان هزینه‌ها را هم افزایش می‌دهد
ماشاءالله حسینی که سالهاست نان سنگک می‌پزد، در گفت‌وگو با خبرنگار فارس مانند سایر نانوایان از کیفیت بد آرد گلایه‌مند بوده و اظهار داشت: اگرچه 3 سال است که قیمت نان اضافه نشده، اما با افزایش قیمت نان موافق نیستیم، زیرا این افزایش منجر به بالارفتن هزینه‌ها می‌شود.
پخت نان سنگک
وی که قبل از ابلاغ نرخنامه قیمت نان خود را افزایش داده است، می‌گوید: وزن چانه را هم بالا برده‌ام و 50 گرم به وزن چانه اضافه کرده‌ام؟!
یکی از مشتریان این نانوایی سنگک که نان تقریبا سوخته در دست دارد، می‌گوید نان را به قیمت هزار تومان از این نانوایی خریداری کردم، در حالی که قبلا 800 تومان می‌خریدم.
خریدار نان سنگک که از کیفیت نانی که خریده ناراضی است
وی با بیان اینکه کیفیت نان اکثر نانوایی‌ها پایین است، گفت: مشتری چاره‌ای جز خرید ندارد.
وی افزود: کنجد باید به سفارش مشتری باشد، ولی نانواها اکثرا همه نان را با کنجد می پزند که به قیمت 1000 تومان لفروشند و اگر نان ساده بخواهد باید سفارش نان ساده بدون کنجد بدهد، تا برایش بپزند و به قیمت 800 تومان حساب کنند.
