در روز 11 نوامبر، و در حالی که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا به هانوی ویتنام سفر کرده بود، کامیون های حامل گندم هند داشتند به شهر زرنج در مرز بین ایران و افغانستان می رسیدند. این محموله اولین محموله 15 هزار تنی گندم اعطایی هند بود که از طریق بندر چابهار ایران عازم استان نیمروز افغانستان بود.
این محموله ها که از بندر کاندلای هند در استان گجرات بارگیری می شود در طی ماه های آینده نیز ادامه خواهد داشت و مسیری را که بیش از یک دهه پیش برای دسترسی به افغانستان بدون عبور از خاک پاکستان طراحی شده طی خواهد نمود.
این مسیر ترانزیتی (هند-چابهار-افغانستان) به موجب موافقتنامه سه جانبه ای برقرار شده که در می 2016 بین نخست وزیر هند و روسای جمهور ایران و هند به امضا رسید.
ریچارد روسو، پژوهشگر ارشد مطالعات سیاسی آمریکا و هند در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی واشنگتن گفت: «بندر چابهار برای هند از اهمیت فراوانی برخوردار است. این کشور خود را متعهد به برقراری ثبات و بازسازی افغانستان می داند. در این مسیر داشتن دسترسی مستقیم و نسبتا ارزان به افغانستان از اهمیت اساسی برخوردار است.»
وی افزود: «امروزه بخش عمده دسترسی (هند به افغانستان) غیرمستقیم یا پرهزینه است، از جمله مسیر جدید هوایی که برای ارسال کالا ایجاد شده است. ارسال محموله گندم هند به افغانستان از طریق بندر چابهار ایران یک گام مهم در این چهارچوب است.»
جالب اینجاست که به رغم تلاش های دولت ترامپ برای منزوی ساختن ایران و متهم نمودن این کشور به عدم تبعیت از مفاد برجام، نشانه های غیرعادی ای از حمایت بازیگران مهم هیئت حاکمه آمریکا از پروژه بندر چابهار و تسهیل دسترسی هند به افغانستان از طریق این بندر دیده می شود.
جان نیکولسون، ژنرال بلندپایه ارتش آمریکا و فرمانده عملیات های رزمی آمریکا در افغانستان در جریان جلسه استماع کمیته خدمات نظامی سنای آمریکا در ماه فوریه نظر مساعدی را در خصوص پروژه چابهار ابراز داشته بود. وی این پروژه را یک جایگزین پایدار و اقتصادی برای ارسال کالا به افغانستان توصیف کرده بود.
نیکولسون در ادامه اضافه کرده بود: «با توجه به کمک توسعه ای بیش از 2 میلیارد دلاری هند به افغانستان از سال 2002 تاکنون و تعهد یک میلیارد دلاری این کشور در سال 2016، سرمایه گذاری های قابل توجه هند در زیرساخت ها، و بخش های مهندسی، آموزشی و بشردوستانه افغانستان به توسعه سرمایه انسانی و ثبات افغانستان در بلند مدت کمک خواهد کرد.»
روسو خاطر نشان کرد که رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا نیز در جریان سفر ماه اکتبر خود به هند در پاسخ به سوال رسانه های هندی در مورد موضع آمریکا در خصوص پروژه چابهار «به وضوح اعلام کرد که منافع تجاری هند در ایران، در زمینه هایی که منجر به حمایت مستقیم از رفتارهای بدخواهانه ایران نشود، موضوع نگرانی آمریکا نخواهد بود.»
این تحلیلگر روابط آمریکا و هند افزود: «آمریکا از هند خواسته تا افزایش حمایت ها از افغانستان را در دستور کار خود قرار دهد و من فکر می کنم هند از این فرصت استفاده خواهد کرد تا استدلال کند که ایران یک حلقه ارتباطی حیاتی برای دسترسی به افغانستان است. در این زمینه با توجه به اینکه هند برای محقق کردن درخواست دولت ترامپ تلاش می کند، آمریکا نیز ممکن است تمایل بیشتری برای حمایت تاکتیکی از تحولات چابهار از خود نشان دهد.»
