بازار ارز روزهای عجیبی را سپری میکند؛ خود دلارفروشان هم شاید تکلیف خود را نمیدانند؛ اگرچه تلاش میکنند از این آب گلآلود ماهی بگیرند.
بازار ارز حال و روز خوبی ندارد؛ اگرچه دولت معتقد است بازار را کاملا تحت کنترل دارد؛ قیمت نوسان خاص خود را دارد و از نظارت کافی بر روی بازار ارز و مکانیزم عرضه ارز در بازار خبری نیست. هر چه باشد، هنوز هم تنها عرضهکننده ارز در بازار دولت است و این بانک مرکزی است که باید افسار بازار را در دست بگیرد؛ اگرچه بگیر و ببند را نباید سرلوحه کار خود قرار دهد.
قیمت ارزهای دولتی هم که هر روز صبح از سوی بانک مرکزی اعلام میشود، روند افزایشی دارد؛ البته آهسته و پیوسته ؛ اما مکانیزمهای کنترلی و به خصوص نظارتی در بازار ارز بسیار ضعیف است. برخی معتقدند بانک مرکزی به عنوان رگولاتور بازار ارز، همان قدر که مدعی است باید تنها تنظیم کننده سیاستهای پولی کشور باشد، همان اندازه هم باید نظارت خود را بر نحوه عرضه ارز به بازار تقویت کند تا همین سیاستهای پولی، به درستی اجرا شوند.
حکایت از آن دارد که بسیاری از صرافیها، حتی صرافیهای مجاز، طی روزهای گذشته از فروش دلار به مردم خودداری کرده و دامنه فعالیت کاری خود را بسیار محدود کردهاند. گشت و گذاری در صرافیهای فعال در فاصله میدان فردوسی تا چهارراه استانبول تهران به خوبی این اوضاع را نشان میدهد؛ حتی لازم نیست که وارد صرافی شده و با فروشندگان سر صحبت را باز کنیم بلکه تابلوهایی که هر روز قیمت های ارز را به صورت دستی یا دیجیتال در معرض دید عابران قرار میدهد، این را به خوبی روایت میکند.
برخی صرافیها طی روزهای گذشته علاوه بر خاموش کردن بخش قیمت ارز روی تابلوهای دیجیتال ، برگههایی را هم پشت ویترین های خود چسباندهاند که به مشتری تذکر میدهد درباره اینکه چرا خرید و فروش ارز ندارند، سوال نکنند.
بر همین اساس هم بسیاری از صرافیها، کار خود را این روزها بر روی خرید و فروش و معاملات سکه متمرکز کردهاند و بنابراین ارز را ذخیره میکنند تا در زمان مناسب به فروش برسانند؛ اینجا است که ردپای نظارت ضعیف بانک مرکزی بر عملکرد صرافیها کاملا مشهود دیده میشود.
یکی از صرافان خیابان فردوسی تهران گفت: این روزها فروش ارز برای صرافیها چندان جذابیتی ندارد و بعضی از آنها چند روزی است که کلا فروش دلار را متوقف کرده اند؛ اگر فردی دلار بخواهد باید از تعداد محدودی از صرافی ها آن را خریداری کند یا از فروشندگان بی نام و نشان و غیررسمی که گوشه خیابان می ایستند و خرید و فروش می کنند، با نرخ بالاتری ارز مورد نیاز را تامین کند.
وی ادامه داد: اگر هم برخی صرافی ها دلار بفروشند، حتما از مشتری سوال می کنند که چقدر می خواهد و حاضر نیستند که در اعداد و ارقام بالا به او ارز بفروشند.
به موازات اینکه بازار رسمی ارز در ایران به سمت فروش محدود دلار پیش می رود، بازار دلالان و معامله گران فردایی در مقابل پاساژ افشار داغ است و هنوز هم هستند افرادی که قیمت را فریاد می زنند و با دیگران بر سر تعیین نرخ ارز جدال می کنند. به همین دلیل اگر سری به محوطه مقابل پاساژ افشار بزنیم، به خوبی تجمع بیش از حد این افراد را متوجه می شویم که به نظر می رسد علاقه زیادی به تعیین کردن نرخ دلار دارند و تلاش می کنند که افسار بازار را به دست گیرند.
حال باید منتظر ماند و دید که مکانیزم های نظارتی بر روی صرافیها چطور پیش خواهد رفت و بانک مرکزی برای متخلفانی که از عرضه ارز در بازار خودداری می کنند و پیشخوان اجرایی کردن تصمیمات دولت در بخش ارز هستند، چه تدبیری خواهد داشت.