بارها و بارها به لزوم توسعه صادرات غیر نفتی به عنوان یکی از مولفههای اساسی در فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی تاکید شده است.
چندی پیش، رهبر معظم انقلاب اسلامی در مراسم دانش آموختگان دانشکده افسری امام علی (ع) به ضرورت ایمن سازی هر چه بیشتر اقتصاد اشاره فرمودند:، امری که حصول آن مستلزم اتکای به اقتصاد غیر نفتی است.
برای تامین منویات معظم له و مقاوم سازی و ایمن سازی افزونتر اقتصاد کشور باید بر حجم و میزان صادرات غیر نفتی افزوده شود و هر آنچه توفیقات مرتبط با این بخش افزایش یابد به همان میزان وابستگی اقتصاد کشور به نفت کاهش خواهد یافت.
از دیرباز، برخی از محصولات کشور ایران در سطح جهان شهره و نام آور بود و به واقع در کنار فرهنگ و تمدن کهن این مرز و بوم، وجود و عرضه برخی از محصولات به عنوان یکی از شناسههای اقتصادی ایران در جهان مطرح بوده است.
زعفران ایرانی؛ از نمونه محصولاتی به شمار میآید که قریب به ۹۰ درصد از زعفران جهان، توسط ایران تولید میشود؛ بنابراین با چنین حجم سنگینی از تولید زعفران، نایل شدن به هر رتبهای غیر از رتبه نخست، شایسته و منطقی به نظر نمیرسد، اما رتبه واقعی ایران از حیث تجارت جهانی زعفران، هفدهم است!
وضعیت بازار زعفران در محرم و صفر
بطور عموم بازار زعفران در ماههای محرم و صفر به آرامی و بدون رونق چندان سپری میشود. البته در ایامی که ضریب استفاده از زعفران افزایش مییابد نیز بخش قابل توجهی از سود ناشی از کشت و فروش زعفران به جیب دلالان و واسطهها میرود.
علی سنگ سفیدی، یکی از فعالان اسبق در حوزه کشت زعفران با اشاره به لزوم حمایت هر چه بیشتر از افراد و گروههایی که به کشت زعفران مشغول هستند اظهار کرد:در صورت اتخاذ تدابیر موثر و برنامه ریزی مدون و اصولی تر، منطقهای همچون تربت حیدریه به تنهایی قادر است اقتصاد استان خراسان را متحول سازد و با توسعه کشت زعفران حتی میتوان به توفیقات ملموسی در اقتصاد کشور دست پیدا کرد.
وی افزود:متاسفانه فعالیت در این عرصه با مشکلات و چالشهای خاصی مواجه است و تعداد بسیاری از کشاورزان تا به ثمر نشستن و برداشت محصول با اضطراب و استِرسِ بروز مشکلات و خسارات احتمالی دست و پنجه نرم میکنند.
سنگ سفیدی در تشریح جزییات مشکلات و معضلات مرتبط با این طیف (فعالان کشت و تولید زعفران) تصریح کرد: سرمازدگی از نمونه چالشهایی است که پدیدار میشود و خسارات بسیاری را متوجه فعالان این عرصه میکند.
این فعال اسبق در کشت زعفران یادآورشد:یکی دیگر از مخاطرات پیش روی کشاورزان زعفران، به معضل بی آبی معطوف میشود که البته این نارسایی، به عارضه کلان کشوری مربوط میشود.
تبلیغات منفی دلالان برای شکستن مقاومت کشاورزان
سنگ سفیدی تصریح کرد:متاسفانه بازار و کشت زعفران از نفوذ و جولان دلالان و واسطه ها، مصون نمانده و در این حوزه نیز همچون بسیاری از بخشهای کشاورزی اسیر یِکِه تازی این دلالان شده که به واقع به دلیل مشکلات مالی و اقتصادی، فعالانِ کشت زعفران، سودهای هنگفتی را به جیب میزنند.
این فعال اسبق در حوزه کشت زعفران اضافه کرد:هر ساله، پیش از آغاز فصل برداشت زعفران، دلالان و واسطهها در روستاهایی که به عنوان کانون کشت زعفران مطرح هستند، بصورت نامحسوس و زیر پوستی به فعالیتهای تبلیغاتی منفی و شایعه سازی مبادرت میورزند.
سنگ سفیدی یادآورشد:البته بسیاری از فعالان کشت زعفران به پشت پرده این تبلیغات منفی واقف هستند، اما مشکلات اقتصادی باعث میشود این طیف مجاب به پیش فروش محصولات خود به دلالان شوند تا بتوانند امور اقتصادی خود را مدیریت و نیازها و معیشت خود و خانواده را تامین نمایند.
فقدان بسته بندی مناسب و حرفه ای، آفت طلای سرخ
در طول سالیان اخیر، گزارش های متعددی در ارتباط با بسته بندیِ شکیل ِ زعفران ایرانی توسط برخی کشورهای اروپایی و عرضه آن در بازارهای اروپا به نام خود منتشر شده است. یکی از مصادیق این شیوه از فعالیت، کشور اسپانیا است که با خرید زعفران ایرانی و بسته بندی کردن آن، به فروش و عرضه زعفران به اصطلاح اسپانیانی! مبادرت میورزد.
انتظار میرود با اتخاذ تدابیر موثر و هوشمندانه، زمینه لازم برای ارتقای کیفی صنعت بسته بندی در ایران، به خصوص در بخش تولید زعفران، امکاناتی فراهم شود که در صورت حصول این امر شاهد رونق و شکوفایی فزایندهای در این عرصه باشیم.
آنچنان که شواهد نشان میدهد برخی از کشورهای همسایه همچون افغانستان در صدد سبقت از ایران است و این زنگ خطری است که در صورت غفلت و کم توجهی، آسیبها و خسارات اقتصادی بسیاری را متوجه تولید کنندگان زعفران خواهد کرد که در صورت متحمل شدن چنین خساراتی، صادرات غیر نفتی ایران (حداقل در بخشی که به تولید و صادرات زعفران متکی است) تضعیف خواهد شد.