برنج از نمونه محصولاتی به شمار می ورد که در سفره غذایی ایران نقش و سهم پر رنگی را ایفا می‌کند.
کمتر خانواده ای را می توان یافت نمود که در وعده های غذایی با این محصول بیگانه باشد و تامین نیاز بازار در ارتباطِ با این محصول از ضروریاتی است که غفلت از آن، نظم و تعادل را از بازار سلب خواهد کرد.
حجم انبوه مصرف برنج در کشور،گردش مالی قابل توجهی را برای آن ایجاد نموده و این ادعا زمانی قابل اثبات می‌شود که بر اساس آمار منتشر شده از سوی گمرک ، تنها در پنج ماهه نخست امسال، قریب به 962 میلیون دلار برنج وارد شده و در صورت احتساب برنج ایرانی که بسیاری از خانوارها اقدام به خرید و تهیه آن می‌کنند با رقم و عدد بزرگی مواجه خواهیم شد که موید اقبال عمومی جامعه به مصرف برنج است.بنابراین در طول بازه زمانی اشاره شده، برنج رتبه نخست واردات را به خود اختصاص داده است.
تحلیل های آماری نیز سهم 7 درصدی واردات این محصول از مجموع اقلام وارداتی به کشور را نشان می دهد.
اوج جولان دلالان و واسطه ها به هفته های اخیر باز می‌گردد، مقطعی که با عنایت به ورود به ماه محرم و نیاز بازار به برنج، بستر مناسبی را برای سودجویان فراهم ساخته است.
چندی پیش، مهدی کشاورزی، رییس اتحادیه انبارهای کالای تجارتی با اشاره به واردات 12 هزار تن برنج از کشور پاکستان به ایران، بیان کرد: عده ای دلال با مخلوط کردن برنج مذکور(پاکستانی) با برنج ایرانی، آن را کیلویی 8 هزار تومان به فروش می رسانند.
محمد آقا طاهر، رییس اتحادیه بنکداران مواد غذایی نیز از همدستی برخی گروه های متخلف و زنجیره سوء استفاده از شمال تا تهران و اختلاط برنج با کیفیت ایرانی با برنج بی کیفیت و نامرغوب خارجی خبر داد.
با در نظر گرفتن قیمت برنج خارجی (4500 تا 5300تومان) و احتساب نرخ برنج ایرانی با یک فاصله قیمتی مواجه می شویم که این خلأ با سود جویی برخی دلالان و متخلفات پر می شود و با عنایت به تفاوت محسوس قیمت برنج خارجی با ایرانی، مبالغ هنگفتی به جیب سوء استفاده کنندگان می رود.
حمدا... فومنی کلا، یکی از توزیع‌کنندگان برنج در شهرستان شهریار در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، ضمن دشوار خواندن امکان تشخیص برنج‌های مخلوط شده ، برای عامه مردم، اظهار کرد: نائل شدن به این تشخیص امری پیچیده است که گاهی حتی همکاران ما در بازار برنج نیز از آن عاجز هستند و به تعبیر دیگر عده معدودی قادر به تشخیص محصولات این‌چنینی هستند.
پیچیدگی تشخیص برنج های تقلبی اشاره شده از موضوعاتی است که در اظهارات رییس اتحادیه بنکداران مواد غذایی نیز مورد تاکید قرار می‌گیرد و راهکار پیشنهادی این مقام مسوول به خرید و تهیه برنج از مراکز و فروشگاه های مجوزدار معطوف می شود.
فومنی کلا در این خصوص معتقد است: خرید هر محصول و کالایی از مراکزی که در ساز وکارهای قانونی فعالیت می‌کنند با ضریب اطمینان هر چه بیشتری همراه خواهد بود اما هیچ تضمین صد در صدی برای قطعی بودن اصالت برنج وجود ندارد، زیرا ممکن است برخی از فروشندگان و متولیان توزیع این محصول در مغازه ها نیز از این تقلب بی خبر و ناآگاه باشند و ناخواسته اقدام به عرضه محصولی نمایند که هیچ نقشی در اختلاط و سوء استفاده های پشت پرده آن ندارند.
وجود اراده ای جدی برای ریشه کن نمودن اختلاط برنج احساس نمی شود
محمد صادق جویباری، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در خصوص اختلاط برنج عنوان می کند: برخی سودجویان از اختلاط برنج وارداتی ارزان قیمت با برنج ایرانی، منافع بسیار زیادی کسب می کنند که باید این موضوع با سیاست گذاری منطقی ریشه کن شود.
وی در ادامه می افزاید: همچنان اراده ای برای ریشه کن نمودن این روند احساس نمی شود.
موسی کیاسری، یکی از برنج کاران اسبق فعال در استان مازندران در گفت و گو با خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی، با اشاره به لزوم مقابله با این سوء استفاده گفت: امید آن می رود این تخلف تنها به ایام محرم خلاصه شده و موضوعی دامنه دار نباشد که در غیر ای‌صورت، با سلب اعتماد بازار، ضربه ای کاری به تولیدکنندگان برنج ایرانی وارد خواهد شد که جبران آن بسیار سخت خواهد بود.
وی افزود: شکی در این واقعیت وجود ندارد که خانوارهای ایرانی، برنج ایرانی را از حیث کیفی به هیچ برنج دیگری ترجیح نمی دهند و خرید برنج خارجی که در سالیان اخیر با رشد فزاینده ای همراه شده، ریشه در مشکلات اقتصادی و معیشتی خانوارها دارد.
کیاسری گفت: در صورت افزایش توان خرید مردم، اولویت با تهیه برنج ایرانی خواهد بود، اما اختلاط برنج خارجی با ایرانی و عرضه آن به نام برنج ایرانی، از موضوعاتی است که حقوق مصرف‌کنندگان را تهدید می کند و به اعتقاد بنده با برخورد شدید و سلبی با عوامل چنین اقداماتی می توان تا حدود بسیاری از تشدید و عمیق شدن این سوء استفاده ها جلوگیری نمود.
وی در خاتمه یاد آور شد: در ارتباط با محصولات قاچاق و خارجی، نقش مردم در نخریدن و رویگردانی از این محصولات موثر است، اما در خصوص سوء استفاده مذکور، نباید انتظار داشت که تمامی مردم از مهارت تشخیص برنج مخلوط شده با برنج ایرانی برخوردار باشند و در این میان آنچه که می تواند در کنترل این عارضه ثمربخش واقع شود، به ایفای نقش موثردستگاه های نظارتی باز می‌گردد.
