تراز تجاری کشور منفی شد + جداول

طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی از تجارت خارجی ایران در 4 ماه ابتدایی سال جاری میزان صادرات کالاهای غیرنفتی با احتساب میعانات گازی با 9٫5 درصد کاهش به 13٫5 میلیارد دلار رسیده است. همچنین میزان واردات کشور در این مدت با افزایش 24 درصدی به 15٫8 میلیارد دلار رسیده است. در جدول زیر آمار مقایسه‌ای میزان صادرات و واردات کشور در 4 ماه نخست سال 1396 نشان داده شده است.

آمار تجارت خارجی در 4 ماه ابتدایی سال جاری نشان از افزایش چشمگیر واردات و کاهش صادرات کشور دارد. به این ترتیب میزان تراز تجاری کشور در این مدت منفی 2٫3 میلیارد دلار بوده است که نشان از کاهش 4٫4 میلیارد دلاری تراز تجاری 4 ماهه در مقایسه با سال گذشته دارد.

در زمینه آمار تفکیکی بخش‌های صادراتی، از صادرات 13٫5 میلیارد دلاری در چهار ماه ابتدایی سال جاری، 2٫3 میلیارد دلار سهم صادرات میعانات گازی، 4٫7 میلیارد دلار سهم محصولات پتروشیمی و 6٫5 میلیارد دلار سهم سایر کالاها بوده است. در جدول زیر آمار صادرات کشور در 4 ماه ابتدایی سال جاری به تفکیک بخش‌های صادراتی نشان داده شده است.

همانطور که از جدول بالا مشخص است میزان صادرات میعانات گازی چه از نظر وزنی و چه از نظر قیمت دلاری با کاهش همراه بوده است. صادرات میعانات گازی در مقایسه با سال گذشته از نظر وزنی 2٫7 درصد و از نظر قیمت دلاری 4٫2 درصد کاهش یافته است. همچنین میزان صادرات محصولات پتروشیمی نیز از نظر وزنی 3٫7 درصد و از نظر قیمت دلاری 3٫7 درصد کاهش یافته است.

در بخش سایر کالاها نیز میزان صادرات به مراتب بیشتر از دو بخش دیگر کاهش یافته است. میزان صادرات سایرکالاها از نظر وزنی 16 درصد و از نظر قیمت دلاری 15 درصد افزایش یافته است.

به طور کلی در بخش صادرات کالا در تمامی بخش ها میزان صادرات کشور در 4 ماه ابتدایی سال جاری کاهش یافته است.

همچنین مقاصد اصلی میعانات گازی صادراتی ایران در 4 ماه ابتدایی سال جاری کشورهای کره جنوبی، امارات، ژاپن و هند بوده‌اند. در جداول زیر مقاصد صادراتی میعانات گازی ایران در 4 ماه ابتدایی سال جاری نشان داده شده است.

کالاهای عمده‌ی صادراتی

چنانچه تقسیم بندی تعرفه‌های 8 رقمی، که کالاها را به کوچک‌ترین دسته‌ها تفکیک می‌کند در نظر بگیریم، در 4 ماه ابتدایی سال جاری، «میعانات گازی» با 2315 میلیون دلار، «سایر روغن‌های سبک و فرآورده‌ها به جز بنزین» با 512 میلیون دلار، «پلی اتیلن گرید فیلم با چگالی کمتر از 94 درصد» با 485 میلیون دلار، «پروپان مایع شده» با 446 میلیون دلار و «متانول» با 426 میلیون دلار در بین کالاهای صادراتی غیرنفتی رتبه‌های اول تا پنجم را داشته‌اند. در جدول زیر ده کالای اول در صادرات غیر نفتی ایران در 4 ماه ابتدایی سال 1396 نشان داده شده‌است.

در تقسیم بندی کلی‌تر محصولات عمده‌ی صادراتی نیز «میعانات گازی» با 2315 میلیون دلار، «انواع پلی اتیلن» با 1113 میلیون دلار، «گازهای نفتی مایع‌شده» با 1067 میلیون دلار، «فرآورده های با حداقل 70 درصد نفت و روغن های نفتی» با 719 میلیون دلار و «منو و پلی الکل‌های اشباع شده» با 702 میلیون دلار در صدر کالاهای صادراتی قرار دارند. در جدول زیر تقسیم بندی کلی تر محصولات صادراتی در 4 ماه ابتدایی سال 1396 نشان داده شده‌است.

همانطور که در جداول بالا مشخص است طبق روال معمول عمده‌ی محصولات صادراتی «غیر نفتی» ایران را محصولات با فرآوری بسیار کم پالایشگاهی و پتروشیمی تشکیل داده‌اند و محصولات با ارزش افزوده جایگاه چندانی در صادرات کشور ندارند.

کالاهای عمده‌ی وارداتی

در تقسیم بندی جزئی «برنج» با 602 میلیون دلار، «ذرت دامی» با 484 میلیون دلار، «خودرو سواری با حجم موتور 1500 تا 2000 سی‌سی» با 426 میلیون دلار، «دانه سویا» با 338 میلیون دلار و «قطعات منفصله تولید خودرو با ساخت داخل 14 تا 30 درصد» با 311 میلیون دلار عمده محصولات وارداتی کشور در 4 ماه ابتدایی سال 1396 هستند. در جدول زیر ده کالای اول وارداتی ایران در این مدت نشان داده شده است.

اما در یک تقسیم بندی کلی تر محصولاتی چون «قطعات منفصله تولید خودرو» با 905 میلیون دلار، «خودرو سواری» با 843 میلیون دلار، «برنج» با 603 میلیون دلار، «ذرت» با 494 میلیون دلار و «تجهیزات شبکه تلفن همراه» با 407 میلیون دلار در صدر محصولات وارداتی ایران هستند. در جدول زیر تقسیم بندی کلی تر محصولات عمده وارداتی ایران در 4 ماه ابتدایی سال 1396 نشان داده شده است.

متوسط قیمت دلاری هر تن کالای صادراتی غیرنفتی با احتساب میعانات گازی درحدود 357 دلار بوده است که نسبت به سال گذشته 2 درصد افزایش داشته است. همچنین هر تن کالای وارداتی با متوسط قیمت 1399 دلار وارد کشور شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از 9 درصد افزایش یافته است. بنابراین میتوان گفت محصولات صادراتی ایران در مقایسه با محصولات وارداتی از قیمت واحد بسیار کمتری برخوردارند و محصولات وارداتی حدود 4 برابر محصولات صادراتی قیمت دارند.

مقاصد عمده‌ی صادراتی

در 4 ماه ابتدایی سال 1396 کشورهای چین، عراق، امارات، کره‌جنوبی و هند عمده‌ترین مشتری‌های کالاهای ایرانی بوده‌اند. در جدول زیر 10 کشور مقصد اول صادراتی ایران نشان داده شده است.

همانطور که از جدول بالا مشخص است در 4 ماه ابتدایی سال 1396 میزان صادرات ایران به کشورهایی چون ترکیه، امارات، هند، پاکستان، کره‌جنوبی و چین کاهش یافته و در مقابل میزان صادرات ایران به کشورهایی چون تایلند، تایوان، افغانستان و عراق افزایش یافته است.

مبادی عمده وارداتی

مبادی عمده محصولات وارداتی ایران نیز کشورهای چین، امارات، کره‌جنوبی، ترکیه و هند بوده‌اند. در جدول زیر مبادی عمده وارداتی ایران در 4 ماه ابتدایی سال 1396 نشان داده شده‌اند.

چنانچه در جدول بالا مشخص است در 4 ماه ابتدایی سال جاری میزان واردات ایران از تمامی شرکای اصلی تجاری افزایش یافته است. با اینحال میزان افزایش واردات از کشورهایی همچون انگلستان، فرانسه، امارات، ایتالیا، آلمان و سوئیس بیش از دیگر کشورها بوده است. نکته جالب توجه دیگر افزایش چشمگیر واردات ایران از کشورهای اروپایی است که موجب شده است سهم این کشورها از واردات ایران افزایش یابد.