عباس آخوندی در دیدار با فنجان‌الحمامی وزیر حملونقل عراق با اشاره به اینکه مباحث مربوط به راه‌اندازی دفتر مشترک هماهنگی بین ایران و عراق cbc طی چند سال اخیر از سوی ایران پیگیری می‌شود از مشاهده مغروقه‌ها در ساحل بصره ابراز تأسف و تأثر کرد و افزود: در ایران کار نجات مغروقه‌ها شروع و بیشتر آن‌ها از بخش ایران خارج شده است اما مسئله لایروبی رود اروند به قوت خود باقی است که طرف عراقی در صورت اعتقاد به این مسئله باید برای شروع فعالیت دفتر مشترک هماهنگی بین ایران و عراق cbc اقدامات عاجلی را در دستور کار قرار دهد.
وی با اشاره به پیگیری‌های ایران برای رفع مسئله لایروبی اروندرود تصریح کرد: علی‌رغم درخواست ایران برای تشکیل جلسه با وزارت دفاع عراق در این خصوص، متأسفانه این جلسه تشکیل نشد؛ اما باید توجه داشت که ضمن عدم مخالفت ایران با مباحث موردنظر عراق باید با یکدیگر راهکار آن را پیدا کنیم.
وی ادامه داد: باید با مواردی همچون ارزیابی اقتصادی و امکان‌پذیری را مورد بررسی قرار دهیم تا به نتیجه موردنظر دستیابیم. درهرصورت ایران در زمینه همکاری نسبت به عراق علاقه بیشتری نشان داده است و به همین خاطر یکی از گلایه‌های ما از عراق عدم توافق در قبال چنین مسائلی است.
وزیر حملونقل عراق در پاسخ به اظهارات آخوندی، عراق و ایران را اعضای یک خانواده خواند و گفت: ما با زبان فارسی با بندر خرمشهر ارتباط برقرار می‌کنیم، عراق مخالف وضع موجود است و علی‌رغم اینکه رودخانه منحرف‌شده است برخی این تغییرات پیش‌آمده را حق طبیعی می‌دانند.
وی نسبت به امضای توافق بین دو وزارتخانه برای مسئله لایروبی ابراز تمایل کرد و گفت: این توافق در ازای راه‌اندازی راه‌آهن به لاذقیه خواهد بود.
آخوندی با بیان اینکه لایروبی موضوعی است که به‌طورقطع باید با مجوز مقامات سیاسی صورت گیرد، اظهار کرد: به این ترتیب تمام امکانات از سوی من در وزارت راه و شهرسازی فراهم‌شده تا در صورت موافقت مقامات سیاسی، تمامی امور با سرعت شروع شود. لذا خواهشمندم این موضوع از سوی جناب‌عالی در هیئت‌وزیران عراق نیز مطرح شود.
وی همچنین با اشاره به راه‌آهن بصره-شلمچه گفت: اگرچه به دلیل مسائل مالی موجود این پروژه متوقف ماند؛ اما هم‌اکنون در مرحله انتخاب پیمانکار قرارگرفته و در صورت پیشنهاد مالی مناسب از سوی کشور عراق آمادگی برای ادامه روند اجرایی پروژه وجود دارد.
وی در ادامه جلسه محمد سعیدی کیا رئیس بنیاد مستضعفان را به هیئت عراقی معرفی کرد و افزود: بنیاد مستضعفان آمادگی پذیرش مسئولیت عملیات اجرایی این پروژه پیچیده را دارد که البته باید در خصوص نحوه تأمین مالی پروژه توافق شده است.
وزیر حملونقل عراق نیز اذعان کرد: دولت عراق در شرایط فعلی قادر به تأمین مالی این پروژه نیست، اما در صورت تأمین مالی پروژه از سوی ایران، حاضر به تسویه‌حساب از طریق در آمده‌های حاصل از بهره‌برداری و ترانزیت و گمرکی راه‌آهن است.
در ادامه جلسه سعید محمدزاده مدیرعامل شرکت راه‌آهن با بیان اینکه «طبق توافقنامه ساخت پل از سوی ایران و تأمین هزینه ساخت بخش متحرک از سوی عراق تعهد شده بود» خاطرنشان کرد: نکته مهم ساخت پل و خط هم‌زمان با یکدیگر انجام شود با این شرط که 35 کیلومتر از خط را طرف عراقی شروع کند ما اعلام آمادگی کردیم که هر وقت بخش عراقی پروژه را آغاز کرد طرف ایرانی نیز مسئولیت خود را آغاز کند.
آخوندی با توجه به مسئله مذکور از سوی معاون خود بیان داشت: باید دو بحث را در نظر گرفت که یکی مربوط به عملیات اجرایی و دیگری تضمین دولت عراق به ایران است که باید بین وزارتخانه‌های اقتصاد دو کشور مورد بررسی قرار گیرد.
وی افزود: در صورت آمادگی دولت عراق برای دادن تضامین، وزارت حملونقل عراق باید درخواست خود را به‌صورت یک یادداشت رسمی به وزارت راه و شهرسازی ایران ارسال کند تا ما از طریق وزارت اقتصاد و دارایی تضامین مورد نیاز را پیگیری کنیم و سر انجام مورد تائید شما قرار گیرد.
وزیر راه و شهرسازی ایران برآورد اولیه ساخت 35 کیلومتر از پروژه موردنظر شامل مسیر تک خطه و پل دوخطه را 50 میلیون دلار اعلام کرد و گفت: با توجه به تأمین مصالح مورد نیاز ساخت خط از سوی طرف عراقی باید هزینه مصالح و ماشین‌آلات از کل هزینه ساخت پروژه تفریق شود. مهم‌ترین مسئله نحوه توافق با وزرای اقتصاد دو کشور است.
آخوندی پیشنهاد کرد: اگر موافق باشید در مورد پل و خط آهن برای اتصال شلمچه و بصره، با امضا توافق‌نامه‌ای مبنی بر تأمین هزینه‌های مالی از طریق فاینانس ایرانی در مقابل تضامین کافی از سوی طرف عراقی عملیات اجرایی پروژه را شروع کنیم.
وی همچنین با اشاره به پیشنهاد وزیر حملونقل عراق گفت: پیشنهاد شما باید از نظر زمان و مبالغ دریافتی از عوارض مورد بررسی قرار گیرد و بحث بعدی تضامین طرف عراقی برای مقدمات کل پروژه است.
*راه‌آهن غرب تا دو ماه دیگر به کرمانشاه می‌رسد
وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم با اشاره به راه‌آهن خسروی به عراق اظهار کرد: راه‌آهن غرب ایران تا دو ماه آینده به کرمانشاه می‌رسد. از طرفی پروژه راه‌آهن کرمانشاه-خسروی کاملاً فعال است و شما می‌توانید از آن بازدید کنید.
آخوندی نا امنی موجود در منطقه بعقوبه عراق را نکته مهمی خواند و گفت: برای امتداد این خط باید از منطقه بعقوبه عبور کرد.
وزیر حملونقل عراق با اشاره به اختیار خود از سوی ایران برای مذاکره با سوریه و اردن جهت امتداد این خط آهن بیان داشت: 8 ماه قبل با موافقت حکومت عراق و ایران با دو کشور بر سر چگونگی قانع کردن اردن برای عبور این خط تا عقبه و قانع کردن سوریه برای دسترسی به لاذقیه مذاکره شد. نخست‌وزیر اردن تصورات عجیبی در مورد ایران در سر داشت و به‌محض صحبت در مورد راه‌آهن و ایران صحبت ما به جای 10 دقیقه 45 دقیقه زمان برد، اما به دلیل ناامنی در سوریه نتوانستم با مسئولان سوریه ملاقات داشته باشم.
وی یادآور شد: آرزوی قلبی من راه‌اندازی این خط و اتصال بندر شانگهای چین به مدیترانه است؛ زیرا زمان ترانزیت کالا از به صورت دریایی بندر ناپلی ایتالیا تا بندر امام خمینی حدود 25 روز و از ناپلی تا لاذقیه 2 روز از آنجا به ازبکستان یا آذربایجان و سر انجام به ایران 3 روز به طول می انجامد لذا باید سرعت عمل خود را افزایش دهیم زیر شرکت کشتیرانی امارات در آذربایجان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان ایستگاه راه‌آهن خریداری کرده است.
آخوندی در پاسخ گفت: ما به‌سرعت در حال پیشروی به مرز عراق است و نکته مهم چگونگی اتصال به راه‌آهن عراق است و در این زمینه ما علاقه‌مند به دریافت پیشنهاد‌های دولت عراق هستیم.
*پیشنهاد مسیر ریلی جدید ایران- عراق- سوریه با عبور از اربیل
وزیر راه و شهرسازی گفت: البته مسیر عبوری دیگری برای اتصال به لاذقیه در سوریه وجود دارد که از کردستان عراق عبور می‌کند و وارد ایران می‌شود که از مسیر موجود هم کوتاه‌تر است.
آخوندی در خصوص مشکلات موجود در حملونقل جاده‌ای دو کشور نیز افزود: جاده مهران-بغداد در داخل خاک عراق قرار بود اصلاح شود تا مراتب نارضایتی زوار ایرانی را فراهم نکند. همان‌طور که کل مسیر موجود در داخل ایران به‌صورت بزرگراه و آزادراه است.
وزیر حملونقل عراق ضمن ابراز ناتوانی از اصلاح جاده مهران-بغداد به دلیل مشکلات مالی بیان کرد: این کار امکان‌پذیر نیست مگر اینکه جاده موردنظر به‌طور آزادراهی باهدف اخذ عوارض اجرا شود و در این زمینه آمادگی همکاری و مشارکت با شرکت‌های ایرانی نیز وجود دارد.
وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم حضور شرکت‌های ایرانی در پروژه‌های راهسازی داخل خاک عراق را بلامانع خواند و تأکید کرد: در صورت وجود تضامین دولت عراق ممکن است شرکت‌های ایرانی از سرمایه‌گذاری در پروژه‌های راهسازی کشور عراق استقبال کنند.
