فعالیت ۱۰ دستگاه اجرایی برای اشتغالزایی

سالانه حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر دانش‌آموخته دانشگاهی متقاضی شغل خواهند بود؛ همچنین حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار نفر غیر از فارغ التحصیلان دانشگاهی نیز به جمعیت بیکار کشور اضافه می‌شود؛ این تصویر کلی از متقاضیان جدید الورود به بازار کار است.

علاوه بر این نیروی انباشت بیکار از سال‌های گذشته به جمعیت متقاضیان جدیدالورود شغل اضافه شدند که پدیده بیکاری را بحرانی‌تر می‌کند.

هر چند وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان سیاستگذار بخش اشتغال محسوب می‌شود اما واقعیت امر این است که اشتغال یک امر چند وجهی است و چندین دستگاه، نهاد و حتی وزارتخانه در آن دخیل هستند.

با مرور آمارهای رئیس جمهور در مصاحبه اخیر تلویزیونی خود با مردم مشاهده می‌شود جمعیت محصل دانشگاه‌ها که در گذشته حدود ۲ میلیون دانشجو بوده است امروز به بیش از دو برابر یعنی به ۵ میلیون نفر رسیده و سالانه حدود ۹۰۰ هزار نفر از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیل می‌شوند.

بر این اساس دولت برای پاسخگویی به نیاز اشتغال کشور باید سالانه حدود ۹۵۰ هزار شغل ایجاد کند؛ در همین راستا در لایحه بودجه سال آینده اعتبارات ۱۰ دستگاه اجرایی در حوزه اشتغالزایی و سیاست‌های حمایتی مکمل پیش بینی شده است.

اعتبارات هزینه‌ای اشتغالزایی دستگاه‌های اجرایی (میلیون ریال)

دستگاه و شرح برنامه در حوزه اشتغال	قانون بودجه ۱۳۹۴	قانون بودجه ۹۵	لایحه بودجه ۹۶
۱.وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

راهبری اشتغال مجدد مقرری بگیران بیمه بیکاری از طریق توانمندسازی	۰	۰	۱۰۰۰۰
برنامه توسعه کارآفرینی و اشتغال	۲۲۵۰۰۰	۲۳۷۰۰۰	۲۵۴۴۰۰
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی – کمک به ارتقای خدمات رفاه اجتماعی اقشار خاص
برنامه حمایت از اشتغال اقشار خاص	۰	۶۰۰۰۰	۷۰۰۰۰
برنامه اشتغال و کارآفرینی	۱۸۲۰۰۰	۰	۰
۲.سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای
برنامه آموزش غیررسمی فنی، حرفه‌ای و مهارتی	۳۹۶۵۰۰۰	۵۳۷۵۲۹۴	۵۹۳۹۶۹۹
۳.موسسه کار و تامین اجتماعی
اجرای دوره‌های آموزشی بازار کار، اشتغال و کارآفرینی	۰	۰	۱۶۶۷۹
انجام پژوهش‌های تعاون، اشتغال و بازار کار	۰	۰	۶۷۰۰
۴.بنیاد ملی نخبگان
حمایت از اشتغال نخبگان			۹۷۴۹۹
حمایت از اشتغال و کارآفرینی دانشمندان غیرمقیم			۱۴۲۴۶۵
۵.وزارت کشور
هماهنگی امور مربوط به سرمایه گذاری، تولید و اشتغال در استان‌ها			۲۲۰۰۰
۶.سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور
مدیریت امور اشتغال و حرفه آموزی زندانیان	۰	۲۰۰۰۰	۲۲۰۰۰
سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور- کمک به اتشغال زندانیان آزاد شده
اعطای تسهیلات اشتغال به زندانیان آزاد شده	۷۷۰۰۰	۷۷۰۰۰	۷۷۰۰۰
۷.کمیته امداد امام خمینی(ره)
برنامه حمایت از اشتغال نیازمندان		۲۰۵۰۰۰	۲۰۵۰۰۰۰
برنامه اشتغال و کارآفرینی	۱۷۵۰۰۰۰	۰	۰
برنامه آموزش غیررسمی فنی، حرفه‌ای و مهارتی	۳۵۰۰۰۰	۰	۰
۸.سازمان بهزیستی کشور
برنامه حمایت از اشتغال نیازمندان	۰	۱۰۰۰۰۰	۱۰۰۰۰۰
برنامه اشتغال و کارآفرینی	۵۰۰۰۰	۰	۰
۹.بنیاد شهید و امور ایثارگران
برنامه حمایت از اشتغال ایثارگران	۰	۵۰۱۵۶۸	۵۶۸۰۰۰
۱۰.موسسه آموزش عالی علمی، کاربردی جهاد کشاورزی
آموزش‌های خوداشتغالی کشاورزی برای فارغ التحصیلان رشته	۰	۰	۹۱۵۰
برنامه آموزش زنان روستایی	۰	۱۷۰۰۰	۲۱۰۴
جمع اعتبارات هزینه‌ای اشتغالزایی بر حسب دستگاه‌ها	۳۴۱۴۲۹۹	۶۵۹۲۸۶۲	۹۴۰۶۸۱۶
درصد اعتبارات هزینه‌ای اشتغالزایی به اعتبارات هزینه‌ای کل	۰.۲ درصد	۰.۳۱	۰.۴

بر اساس این گزارش، در سال ۹۶ مبلغ ۹ میلیون و ۴۰۶ هزار و ۸۱۶ میلیون ریال به امر اشتغال‌زایی اختصاص یافته که این رقم نسبت به اعتبارات هزینه‌ای کل لایحه بودجه که ۲ میلیارد و ۳۳۶ میلیون و ۷۴۰ هزار و ۵۷۴ میلیون ریال پیش بینی شده، حدود ۰.۴ درصد است.

در سال‌های ۹۴ و ۹۵ این نسبت برابر ۰.۲ و ۰.۳۱ درصد بوده که در سال ۹۶ رشد داشته اما همچنان متناسب با اهمیت موضوع اشتغال نیست.

در عین حال در قانون برنامه ششم توسعه، مجلس، دولت را مکلف کرده تا از سال ۹۶ تا ۱۴۰۰ سالانه ۰.۸ درصد از میزان بیکاری بکاهد و این نرخ را تا سال مورد هدف از ۱۱ درصد فعلی به ۸.۶ درصد برساند؛ این در حالی است که مسئولان وزارت کار معتقدند اشتغال موضوعی نیست که دستوری تک نرخی شود بلکه متاثر از شاخص‌های کلان اقتصادی مانند رشد اقتصادی، نرخ رشد سرمایه گذاری و نرخ بهره وری است.

نرخ بیکاری در برنامه ششم
سال پایه (۱۳۹۵)	۱۲.۶
سال ۱۳۹۶	۱۲
سال ۱۴۰۰	۸.۶
متوسط برنامه	۱۰.۲

با این حال، دولت و مجلس همواره معتقد بوده‌اند که قانون برنامه ششم توسعه باید با محوریت اشتغال تهیه و تدوین شود. اما اکنون که قانون برنامه ششم به تصویب مجلس رسیده، باید منتظر ماند و دید آیا هدفگذاری انجام شده تا پایان سال ۱۴۰۰ در حوزه اشتغال محقق می‌شود؟ یا این هدفگذاری نیز همچون برنامه پنجم توسعه یا سایر برنامه‌های توسعه‌ای بر روی کاغذ خواهد ماند.