بنا به گفته قطعهسازان افزایش نرخ دلار طی هفتههای اخیر موجب شده که قیمت مواد اولیه تولید قطعات خودرو در کشور، 15 درصد افزایش یابد. موضوعی که موجب افزایش قیمت قطعات تولیدی شده است. از آنجا که هرگونه افزایش در قیمت محصولات زیرمجموعهای خودرو منجر به افزایش قیمت تمام شده خودرو میشود؛ بنابراین مقرر شده که در کارگروهی ۳جانبه با حضور قطعهسازان، خودروسازان و وزارت صنعت، آنالیز جدیدی از قیمت قطعات خودرو تهیه شود. در حالی قطعهسازان قصد دارند با حضور خودروسازان و وزارت صنعت بحث قیمت ورودیهای صنعت خودرو را مورد ارزیابی قرار دهند و با آنالیز جدید قیمتی به تجدیدنظر در قیمت قطعات بپردازند که بهنظر میرسد، خودروسازان تمایلی به افزایش قیمت در محصولات تولیدی خود ندارند؛ چراکه هر افزایش قیمتی در قطعات منجر به رشد قیمت خودرو خواهد شد، رشدی که بهنظر میرسد همسو با برنامههای دولت در شرایط کنونی نیست. این موضوع در شرایطی اهمیت دارد که دولت یازدهم ماههای پایانی خود را میگذراند؛ بنابراین از آنجا که صنعت خودرو یکی از بخشهای مهم برای سیاستگذاران دولتی محسوب میشود، افزایش قیمت، گزینه مناسبی در این زمینه نیست.
موضوعی که بسیاری از کارشناسان نیز بر آن تاکید دارند و معتقدند در شرایط کنونی دولت با افزایش قیمت خودرو مخالفت خواهد کرد؛ چراکه افزایش قیمت مسیر مناسبی برای برونرفت از مشکلات تولید نیست. با وجود آنکه اکثریت دستاندرکاران صنعت خودرو معتقدند، افزایش قیمت قطعات و همسو با آن افزایش قیمت خودرو در شرایط کنونی کشور، اقدامی غیرمنطقی است که قابلیت اجرایی شدن ندارد، اما قطعهسازان تاکید دارند، افزایش 15درصدی هزینههای آنها باید به نحوی پوشش داده شود. در این زمینه بسیاری از آنها معتقدند که اگر گزینه افزایش قیمت قطعات، گزینه مناسبی در شرایط کنونی نیست؛ بنابراین دولت میتواند راهکارهایی مانند کاهش قیمت مواد اولیه و یا کاهش هزینههای دولتی، کاهش مالیات صنعت خودرو را در مورد قطعهسازان اعمال کند. تاکید قطعهسازان بر این است که اگر دولت مصمم است قیمت خودرو پایدار بماند، بهترین راهکار کاهش هزینههای دولتی و کنترل ورودیهای صنعت خودرو است؛ چراکه افزایش هزینه تولید ممکن است باعث ایجاد بحران جدی در بسیاری از شرکتهای قطعهساز و خودروساز شود و در نهایت مشتریان خودرو متضرر شوند.
در همین زمینه رضا رضایی، رئیس انجمن قطعهسازان در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» با بیان اینکه قطعهسازان نیز به خوبی واقف هستند که افزایش قیمت خودرو در شرایط فعلی به نفع خودروساز و قطعهساز نیست، میگوید: با وجود این قطعهساز نیز بهدنبال افزایش قیمت مواد اولیه ناچار به افزایش قیمت قطعات است تا این موضوع موجب کاهش کیفیت و تیراژ تولید محصولات نشود. وی معتقد است؛ در صورتی که دولت با حمایتهای خود بتواند وضعیت موجود را مدیریت کند، این موضوع منجر به افزایش قیمت نخواهد شد، اما در صورت عدمحمایت چون قطعهساز با کاهش نقدینگی مواجه میشود چارهای جز افزایش ندارد. وی پیشنهاد خود به دولت را کاهش مالیات و عوارض، بیمه و سایر هزینههایی میداند که بر دوش قطعهساز قرار دارد و عنوان میکند: اگر در این میان دولت بتواند تسهیلات ارزانقیمت به قطعهساز بدهد یا به نحوی بتواند به کاهش هزینه مواداولیه دولتی بپردازد، قطعا شرایط به نفع مشتری خواهد بود. با وجود این محمدرضا نجفیمنش، عضو انجمن قطعهسازان استان تهران در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» معتقد است که دولت در حال حاضر، شرایط حمایت از هیچ بخشی را ندارد؛ بنابراین قطعهسازان بهمنظور حل مشکلات خود باید به افزایش قیمت بپردازند.
از آنجا که قطعهسازی و خودروسازی دو زنجیره به هم متصل هستند؛ بنابراین بهنظر میرسد که نقش خودروسازان در مدیریت وضعیت کنونی بسیار پررنگ باشد. این موضوع از آن رو اهمیت دارد که قطعهسازان افزایش قیمت قطعات خود را در اولین فرصت با خودروسازان در میان گذاشتند. موضوعی که چندان باب میل مدیران دو شرکت بزرگ خودروساز نبوده است؛ بهطوریکه هاشم یکهزارع، مدیرعامل شرکت ایران خودرو تاکید کرده است، «افزایش قیمت، مسیر مناسبی برای برون رفت از مشکلات تامین و تولید در قطعهسازی نیست و باید با آینده نگری، برای حفظ شرایط و توازن فعلی، مسیرهای دیگری را درنظر داشته باشیم.» با توجه به اظهارات مدیرعامل ایران خودرو بهنظر میرسد که صنعت خودرو با چالش مهمی در شرایط کنونی دست به گریبان است، چراکه از سویی قطعهسازان با توجه به افزایش هزینههای تولید بهدنبال افزایش قیمت هستند این در حالی است که خودروساز علاقهای به افزایش قیمت قطعه و بهدنبال آن خودرو ندارد، اما از دیگر سو دولت نیز با توجه به محدودیتهایی که دارد نمیتواند خواسته قطعهسازان را برآورده کند حال سوالی که مطرح میشود این است که راهکار برون رفت از چالش کنونی چیست؟
در این میان برخی افزایش قیمت قطعه را راهکار اساسی میخوانند و برخی دیگر نیز معتقد به راهحل این بحران به صورت ریشهای هستند. حسن کریمی سنجری، کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه افزایش قیمت قطعات و در نهایت قیمت خودرو در شرایط فعلی دولت اقدامی غیرمنطقی است، میگوید: سیستم تولید قطعهسازان قدیمی است بنابراین آنها بهمنظور برخورد مناسب با چنین روزهایی باید به توسعه زیرساختی خود بپردازند تا محصولات به روز، کیفی و با قیمت مناسب را تولید کنند. وی با بیان اینکه قطعهسازان و خودروسازان با هرگونه تغییر در قیمت مواد اولیه و قطعات بهدنبال آن هستند که فشار را به مصرفکننده منتقل کنند، میگوید: این در حالی است که آنها باید بهرهوری تولید خود را افزایش دهند تا بتوانند هزینههای تولید را کاهش دهند. کریمی سنجری با اشاره به اینکه بازار خودرو در حال حاضر ظرفیت و کشش افزایش قیمت را ندارند و دولت نیز بهدلیل عمر کوتاهش تمایلی به افزایش قیمت در این بخش ندارد، تاکید میکند: افزایش قیمت راحتترین راهحل برای برطرف کردن این مسائل است، اما قطعهسازان و خودروسازان باید آگاه باشند که هرگونه افزایش قیمت ممکن است مشکلات سال گذشته یعنی عقبنشینی مشتریان برای خرید خودرو را بهوجود بیاورد