وضعیت اشتغال بانوان در دهه اخیر

بررسی روند وضعیت اشتغال و بیکاری زنان طی سال‌های ۸۴ تا ۹۴ نشان می‌دهد در کنار برخی عوامل نظیر مسائل فرهنگی، دستمزد پایین زنان نسبت به مردان، مردانه‌ بودن برخی مشاغل، مسئولیت‌های خانه و خانواده، پرداخت یارانه که به نوعی موجب جبران بخشی از هزینه‌های زندگی به ویژه در مناطق روستایی شده، کاهش تمایل کارفرمایان در خصوص به کار گماردن زنان به دلیل تصویب برخی قوانین حمایتی از زنان شاغل، در کاهش نرخ مشارکت اقتصادی و افزایش نرخ بیکاری بین زنان طی یک دهه اخیر موثر بوده است.

نتیجه طرح آمارگیری نیروی کار کشور طی سال‌‌های ۸۴ تا ۹۴ حاکی از آن است که جمعیت فعال ۱۰ ساله و بیشتر کشور با ۶ درصد افزایش از  حدود ۲۳ میلیون نفر در سال ۸۴ به بیش از ۲۴ میلیون نفر در سال ۹۴ رسیده است. از طرفی تعداد شاغلان ۱۰ ساله و بیشتر که معیار سنجش نرخ اشتغال و بیکاری در نظر گرفته می‌شود با افزایش ۶.۶ درصد مواجه بوده به طوریکه از حدود ۲۰ میلیون شاغل در سال ۸۴، به حدود ۲۲ میلیون شاغل در سال ۹۴ رسیده است.

در عین حال تعداد بیکاران ۱۰ ساله و بیشتر کشور در یک دهه اخیر نشان می‌دهد این تعداد با افزایش ۲ درصدی مواجه بوده است. به عبارتی بیش از ۵۰ هزار نفر به جمعیت بیکاران اضافه شده است. این افزایش برای مردان ۲.۱ درصد و برای زنان ۱.۹ درصد بوده است.

بررسی آمار حاکی از آن است که در برابر افزایش ۱۱.۱ درصدی شاغلان مرد در سال ۹۴ نسبت به سال ۸۴، تعداد شاغلان زن با کاهش ۱۲.۶ درصد مواجه بوده است؛ به طوریکه در سال ۸۴ حدود ۴ میلیون نفر از شاغلان، بانوان بودند که این تعداد در سال گذشته به حدود ۳ میلیون و چهارصد هزار نفر رسیده است؛ یعنی تقریبا ۵۰۰ هزار نفر از زنان شاغل طی این دوره زمانی کاسته شده است. به عبارت دیگر می توان گفت طی این دوره به طور متوسط در هر سال، نزدیک به پنجاه هزار زن از بازار کار خارج شدند.

طی بازه زمانی ۱۰ سال اخیر، در حالی که در سال ۸۴ در مقابل اشتغال ۴۲۰ مرد، ۱۰۰ زن در بازار کار فعالیت داشتند، این میزان در سال ۹۴ به اشتغال ۱۰۰ زن در برابر ۵۳۴ مرد رسیده است. همچنین نسبت بیکاری طی این سال‌ها بین زنان و مردان تقریبا بدون تغییر بوده است و ۲۲۶ مرد بیکار در مقابل ۱۰۰ زن بیکار وجود داشته است.

شکاف جنسیتی نرخ مشارکت اقتصادی و نرخ بیکاری

طبق آخرین آمار، نرخ مشارکت اقتصادی از ۴۱ درصد سال ۸۴ به ۳۸.۲ درصد در سال ۹۴ کاهش یافته است. این نرخ در سال ۸۴ برای مردان ۶۴.۷ و برای زنان ۱۷ درصد بوده است که با کاهش ۱.۵ و ۳.۷ درصد این نرخ برای مردان و زنان، این نرخ در سال گذشته به ترتیب به عدد ۶۳.۲ درصد و ۱۳.۳ درصد رسیده است. از طرفی با محاسبه شکاف جنسیتی نرخ مشارکت اقتصادی، این شکاف از ۴۷.۷ درصد در سال ۸۴ به ۴۹.۹ درصد در سال گذشته رسید و به این معنا که طی این دوره ۲.۲ درصد افزایش داشته است.

همچنین نرخ بیکاری مردان و زنان به ترتیب از ۱۰ و ۱۷.۱ درصد در سال ۸۴ به ۹.۳ درصد و ۱۹.۴ درصد در سال ۹۴ رسیده است به طوریکه این نرخ برای مردان ۰.۷ درصد کاهش یافته اما برای زنان ۲.۳ درصد با افزایش مواجه بوده است.

 

نمودار نرخ بیکاری زنان و مردان در سال های ۸۴ تا ۹۴

 

نمودار نرخ مشارکت اقتصادی زنان و مردان در سال های ۸۴ تا ۹۴

رشد ۱۰.۲ درصدی بیکاری بانوان جوان

اما آمار بیکاری در بین بانوان جوان حکایت از آن دارد که در سال ۸۴ نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله مردان ۲۰.۴ درصد و زنان نیز  ۳۲.۶ درصد بوده که به ترتیب به ۲۲.۳ و ۴۲.۸ درصد در سال ۹۴ رسیده است. این آمار نشان از افزایش ۱۰.۲ درصد بیکاری زنان جوان در برابر ۱.۹ درصد این نرخ برای مردان است.