دو سال پیش طرحی به عنوان جریمه مشترکان پرمصرف روی میز مسئولان قرار گرفت که به نظر می توانست تا حدی به مدیریت منابع آبی کشور کمک کند، اما دیری نگذشت که عمر این طرح به پایان رسید و طرح جدیدی در دستور کار دولت قرار گرفت. اکنون مجددا این طرح مورد توجه وزارت نیرو قرار گرفته است.
در آن زمان طرحی با عنوان "اصلاح الگوی مصرف آب و مدیریت مصرف" در مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است که به گفته جانباز، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور در آن زمان به دلیل مصادف شدن بررسی این طرح با زمان انتخابات بحث جریمه مشترکان پرمصرف از این طرح حذف شد، اما برخورد با مشترکان پرمصرف به صورت قطع آب یا قطع انشعاب در این طرح دیده شد و در و قرار شد که در سال جار اجرایی شود.
در واقع، اختلاف نظر در بین مسئولان اقتصادی دولت برای نحوه برخورد با مشترکان پرمصرف آب، "طرح جریمه مشترکان پرمصرف" را ماههای طولانی روی میز دولت بدون نتیجه نگه داشت و سرانجام با تصویب نهایی مجلس این طرح از رده خارج شد.
در شرایط فعلی وزارت نیرو قصد دارد که مجددا این طرح را مطرح کند تا جاییکه بهگفته ستار محمودی قائم مقام وزیر نیرو طرح برخورد و جریمه مشترکان پرمصرف را به دولت ارائه می دهیم و به احتمال زیاد، بحث جریمه مشترکان پرمصرف آب تا پیش از پایان سال جاری در دستور کار دولت قرار می گیرد.
وی با بیان اینکه تدوین نظامی بازدارنده برای اصلاح الگوی مصرف آب در کشور موضوع مهمی است که باید مورد توجه دولت و مجلس قرار گیرد، اظهار کرد:یکی از راههای اصلاح الگوی مصرف آب، فرهنگ سازی است که سالهاست کم و بیش مورد توجه دستگاههای ذیربط قرار دارد اما تجربه نشان داده که فرهنگ سازی بدون اعمال ابزارهای بازدارنده قیمتی، برای بخشی از مصرف کنندگان تأثیر چندانی ندارد.
قائم مقام وزیر نیرو با بیان اینکه "ابزار هشدار دهنده قیمتی می تواند بازدارندگی مناسبی در خصوص برخی مشترکان پرمصرف داشته باشد"، گفت: می توانیم اقدام به اعمال یک هشدار قیمتی برای جریمه مشترکان پرمصرف در زمان های خاص کنیم تا مشرکانی که دو تا سه بار اخطار دریافت می کنند اما نسبت به اصلاح روند مصرف آب شرب توجهی نشان نمی دهند، مورد جریمه قرار گیرند.
همچنین علیرضا دائمی در خصوص مصوبه قانونی قطع آب مشترکان پرمصرف اظهار کرد: هدف بر این اساس تبیین شده تا مشترکانی که مصرف بیش از حد مجاز دارند بعد از چندین بار تذکر و به کارگیری از ابزارهای قیمتی و فرهنگسازی قطع شود.
وی با بیان اینکه از قطع آب مشترکین پرمصرف به صورت ضربتی امکانپذیر نیست، گفت: همانند سال گذشته چندین بار تذکر داده میشود و بعد از آن با ارائهی ابزارهای قیمتی و فرهنگسازی برخورد خواهیم کرد، اما در نهایت اگر تذکرها به نتیجه نرسد آب مشترکین قطع خواهد شد.
معاون برنامهریزی و امور اقتصادی وزارت نیرو مصرف معقول آب برای یک واحد مسکونی در یک ماه را حدود ۱۸ مترمکعب عنوان و اظهار کرد: وزارت نیرو تا ۴۰ مترمکعب نیز از طریق پلکانی میزان مصرف آب را کنترل خواهد کرد، اما مصرف بالای ۴۰ مترمکعب در هیچ جای دنیا معقول نیست.
دائمی با بیان اینکه در حال حاضر وزارت نیرو به ازای هر نفر ۲۵۰ لیتر آب در روز تامین میکند، ادامه داد: اگر یک واحد مسکونی بیش از ۴۰ مترمکعب در ماه استفاده کند، پس از گذر از مراحل تبیین شده آب آن قطع خواهد شد.
با توجه به اینکه مصرف آب توسط خانوارها در شمال شهر و جنوب شهر - از این نظر که هر دو از یک نوع کنتور استفاده میکنند ولی تعداد اعضای خانواده آنها با هم برابر نیست، با هم متفاوت است، این امر موجب می شود که در حق خانواده چند نفری که مقدار مشخصی آب مصرف میکنند با خانواده دو نفری که همان میزان آب را مصرف میکنند، اجحاف شود.
همچنین باید گفت، زمانی که تعداد افراد یک خانوار مشخص باشد، از روی کد ملی میتوان مصارف عادلانهای را برای اشخاص در نظر گرفت و میزان مصرف را متناسب با اعضای خانواده برآورد کرد. به همین دلیل نیز مسئولان آبی معتقدند که باید از روی کد ملی میزان مصرف آب خانوار مشخص شود.
اجرایی شدن این طرح و معلوم شدن طرح قطع آب مشترکان پرمصرف نیازمند گذر زمان است اما آنچه مسلم و بدیهی است شرایط بحرانی کشور در حوزه آب است که باید به طور دقیق برای این مهم برنامهریزی شود.
این گفتهها نشان از زنگ خطری برای مشترکان پرمصرف دارد چراکه بر اساس سابقه کاری آب و فاضلاب کشور که در سال گذشته برای مدت زمانی آب مشترکان پرمصرف را قطع کرد، اجرایی شدن این طرح دور از ذهن نخواهد بود.