پایگاه اینترنتی فیسکال تایمز در گزارشی به قلم "تام دی‌کریستوفر" نوشت: با برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی علیه ایران فرصت سرمایه‌گذاری در یکی از بزرگترین منابع نفت و گاز جهان فراهم شده است و این کشور می‌تواند با بهره بردن از سرمایه‌گذاری‌های خارجی، صنعت نفت خود را نوسازی کرده و به بیشترین سود اقتصادی از ناحیه تولیدات نفتی دست یابد.
این گزارش در ادامه می‌افزاید: اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، ایران می‌تواند حدود 200 میلیارد دلار سرمایه خارجی برای توسعه پروژه‌های نفت و گاز خود به دست بیاورد. اما این مسیر با موانع و مشکلات متعددی روبرو است. شرکت ملی نفت ایران در ماه اکتبر کار دریافت و بررسی درخواست شرکت‌های خارجی را برای مشارکت تجاری در 50 پروژه نفت و گاز طبیعی در سراسر کشور آغاز کرد. هرچند هنوز جزئیات درخواست این شرکت‌های منتشر نشده است؛ حضور غول نفتی اروپا رویال داچ شل، توتال فرانسه، اِنی ایتالیا و چند شرکت حفاری نفت روسیه و چین در پروژه‌های ایران قطعی شده است.
در این میان جای خالی شرکت‌های نفتی آمریکایی مانند اکسون و شورون کاملا مشهود است. این شرکت‌ها به دلیل استمرار تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه ایران قادر به حضور در پروژه‌های پرسود نفت و گاز این کشور نیستند.
مخاطرات این راه زیاد است. ایران دارای چهارمین منابع بزرگ نفت و دومین منابع بزرگ گاز در جهان است. ارزان بودن هزینه استخراج نفت و گاز ایران شرکت‌های خارجی را بیش از هر زمانی به حضور در پروژه‌های انرژی این کشور تشویق کرده است. ایران دارای 158 میلیارد بشکه نفت و 1.2 هزار میلیارد فوت مربع گاز طبیعی است و همین موضوع آینده سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی را تامین می‌کند.
در چند سال اخیر و به دنبال تحریم‌های اقتصادی غرب، تولیدات نفتی ایران به شدت کاهش یافت. درحالیکه صادرات نفت ایران به 1.1 میلیون بشکه در روز طی سال 2013 کاهش یافته بود، حالا با لغو تحریم‌ها آمار ماه سپتامبر نشان می‌دهد ایران روزانه 3.7 میلیون بشکه نفت تولید و 2.6 میلیون بشکه از آن را صادر کرده است.
"کریس مائفر،" رئیس آژانس مشاوره انرژی "ماکرو ادوایزری پارتنرز"، در این باره گفت: تمام شرکت‌های بزرگ نفتی به ایران نزدیک شده‌اند؛ اما فعالیت همه آنها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. برای همه ما روشن است که این شرکت‌های بزرگ نفتی هرکدام در سطح و اندازه‌ای در پروژه‌های انرژی ایران مشارکت دارد زیرا سود حاصل از فعالیت در این حوزه به اندازه‌ای چشمگیر است که هیچکدام از شرکت‌های خارجی حاضر به از دست دادن آن نیستند.
شرکت ملی نفت ایران اعلام کرد توتال قصد مشارکت در تکمیل پروژه آزادگان جنوبی را دارد. این میدان نفتی با عراق هم مرز است و 5 میلیارد بشکه ذخیره نفتی دارد.
توتال در کنار شرکت‌های اِنی و هیوندای اعلام امادگی کردند در توسعه میدان گازی پارس جنوبی نیز مشارکت داشته باشند. شرکت‌های شل و سینوپِک علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در میدان نفتی یادآوران هستند که دارای چندین میلیون بشکه ذخیره نفتی قطعی است.
سرمایه‌گذاران خارجی در ایران به چالش‌های بزرگی نیز مواجه هستند.یکی از مهمترین این چالش‌ها رقابت با روسیه و چین است. در حال حاضر شرکت‌های روسی "لوک اویل" و "تات‌نفت" با ایران قراردادهای نفتی امضا کرده است. شرکت‌های بزرگ چینی مانند سینوپِک و شرکت ملی نفت این کشور هم در ایران حضور دارند. در حقیقت این شرکت‌ها هرگز ایران را به طور کامل ترک نکردند زیرا به موجب قوانین تحریم‌های اقتصادی ایران می‌توانستند سالانه قراردادهایی کمتر از 20 میلیون دلار در صنعت نفت و گاز ایران امضا کنند.
رسانه‌های ایران در ماه سپتامبر اعلام کردند شرکت سینوپِک و وزارت نفت ایران قراردادی به ارزش 1.2 میلیارد دلار را با هدف افزایش تولیدات پالایشگاه آبادان، بزرگترین پالایشگاه ایران، امضا کرده‌اند. انتظار می‌رود این قرارداد در ماه میلادی جاری وارد مرحله اجرایی شود.
کارشناسان معتقدند رقابت با شرکت‌های چینی بزرگترین چالش برای شرکت‌های غربی در ایران است. چین تولیدات داخلی نفت خود را کاهش داده و در مقابل به سمت خرید نفت ارزان قیمت از کشورهای حوزه خلیج فارس است.
مشکل بعدی شرکت‌های خارجی مدل جدید قراردادهای نفتی در ایران است. قراردادهای قدیمی کوتاه مدت بودند و هیچ سهمی از سود به دست آمده را در اختیار شرکت‌های خارجی قرار نمی‌داد. در مدل جدید همه قراردادها بلند مدت هستند و شرکت‌های خارجی هم می‌توانند در سود پروژه‌های نفت و گاز سهم داشته باشند. تا پیش از این، شرکت‌های خارجی فقط در دو بخش استخراج و توسعه میادین اجازه مشارکت تجاری داشتند؛ اما حالا در تولیدات دخالت مستقیم داشته و سودآوری آنها نیز در گرو کاهش و یا افزایش تولیدات نفت و گاز ایران است.
به این ترتیب حتی درصورت وضع تحریم‌های جدید اقتصادی، شرکت‌های خارجی قادر به ترک ایران و نیمه رها کردن پروژه‌ها را ندارند. در قراردادهای جدید که اغلب بلند مدت هستند، شرکت‌های خارجی باید برای رسیدن به سود مشارکت خود صبوری بیشتری به خرج دهند.
در کنار جنب و جوش بوجود آمده در صنایع نفت و گاز ایران، صنعت هوانوردی این کشور نیز مورد توجه شرکت‌های مطرح اروپایی و آمریکایی قرار گرفته است. با توجه به نیاز ناوگان هواپیمایی ایران به هواپیماهای جدید، بوئینگ و ایرباس تلاش می‌کنند با عقد قراردادهای مختلف، هواپیما به ایران بفروشند. در این میان مشکلات شرکت اروپایی ایرباس از رقیب آمریکایی‌اش بوئینگ کمتر بوده است. بوئینگ برای فروش هواپیما به ایران با مخالفت‌های جدی نمایندگان کنگره مواجه است و بابت از دست دادن بازار داخلی این کشور و واگذاری ان به ایرباس ارپایی نگران است.
