۴ رکورد جدید در کارنامه دولت

 یکی از دوره‌هایی که اقتصاد ایران گام‌های بلندی در مسیر پیشرفت و همچنین جبران عقب ماندگی‌های گذشته برداشته، فاصله سال‌های 1392 تا 1395 است که دراین دوره در بسیاری از بخش‌ها رکوردهای تازه‌ای برای اقتصاد ایران به ثبت رسیده است. البته همچنان بخش‌هایی که نیازمند رکوردشکنی است نسبت به بخش‌هایی که درآنها رکوردی شکسته شده، بیشتر است و برهمین اساس ایران نیازمند یک عزم ملی برای توسعه همه جانبه و پایدار است. دراین گزارش 11 رکورد جدید که در دوره فعالیت دولت یازدهم به ثبت رسیده است را مرور کرده ایم؛ رکوردهایی که از شاخص‌های کلان اقتصاد تا زیربخش‌ها گسترده است.

بهبود چشمگیر رشد اقتصادی

یکی از رکوردهای قابل توجه که در دولت یازدهم شکسته شد، بهبود بیش از 10درصدی نرخ رشد اقتصادی است. درحالی که نرخ رشد اقتصادی در سال 1391 به منفی 6/8 درصد رسیده بود، تغییر و اصلاح سیاست‌های اقتصادی دولت و انضباط شدید مالی و پولی باعث شد تا پس از 8 فصل منفی در بهار سال 1393 نرخ رشد اقتصادی نسبت به فصل مشابه سال 1392 به 4/6 درصد برسد. اما این روند رشد تنها به این سال محدود نشد و با وجود مشکلات و موانعی که برسر راه وجود داشت، رشد مثبت اقتصاد ادامه یافت تا جایی که براساس اعلام مرکز آمار ایران نرخ رشد اقتصادی نخستین فصل امسال به 4/4 درصد رسید.

 افت 24 درصدی نرخ تورم

رکورد دیگری که در سه و نیم سال اخیر شکسته شد، کاهش نرخ تورم است. درشرایطی که نرخ تورم نقطه به نقطه (درمقایسه با ماه مشابه سال قبل) در خرداد 92 برابر با 41/2درصد بود این نرخ در مهر امسال به 6/6 درصد رسید که 34/6 درصد کمتر شده است. همچنین در نرخ تورم 12 ماهه منتهی نیز این شاخص با 24/7 درصد افت از 32/6 درصد در خرداد 92 به 7/9 درصد در مهر امسال رسیده است. این درحالی است که با تداوم تورم تک رقمی در کل سال 95 پس از 25 سال تورم سالانه نیز تک رقمی می‌شود. علاوه براین نرخ تورم مواد خوراکی نیز پس از 10 سال در دولت یازدهم تک رقمی شد.

 رکورد تاریخی شاخص بورس

با آغاز فعالیت دولت یازدهم یکی از بخش‌های اقتصاد ایران که رشد قابل توجهی را تجربه کرد، بورس و بازارسرمایه بود به طوری که بالاترین شاخص بورس در کل تاریخ 46 ساله بورس اوراق بهادار تهران به 15 دی ماه 1392 تعلق دارد که دراین روز شاخص به 89 هزار و 500 واحد رسید.

 تراز بازرگانی مثبت پس از 37 سال

مثبت شدن تراز بازرگانی ایران پس از 37 سال یکی از رکوردهای بی‌سابقه در کارنامه اقتصاد ایران است. درحالی که در 37 سال گذشته همواره میزان واردات از صادرات بیشتر بوده است. در سال 1394 تراز تجاری غیرنفتی برای نخستین بار طی 37 سال گذشته مثبت شد و به حدود یک میلیارد دلار رسید که نسبت به دوره مشابه سال قبل حدود چهار میلیارد دلار بهبود داشت. کسری تراز تجاری غیرنفتی (با احتساب میعانات گازی) از حدود منفی 9/7 میلیارد دلار در سال 1392 به حدود منفی سه میلیارد دلار در پایان سال 1393 بهبود یافت.

 خودکفایی دوباره گندم

خودکفایی دوباره کشور درتولید گندم یکی از دستاوردهای بزرگ دولت یازدهم است. هرچند در سال‌های پایانی دولت هشتم یک بار خودکفایی گندم محقق شد، اما با تغییر سیاست‌ها این دستاورد پایدار نماند و در فاصله کوتاهی به وارد‌کننده بزرگ گندم تبدیل شدیم. دردولت یازدهم با برنامه‌ریزی‌های گسترده یک بار دیگر خودکفایی در تولید گندم به دست آمد. به طوری که هم‌اکنون نه تنها واردات گندم متوقف شده است، بلکه وزارت جهاد کشاورزی اجازه صادرات گندم را نیز صادر کرده است.

 کاهش 10 میلیارد دلاری قاچاق

قاچاق کالا همواره مانند یک بلیه بنیان‌های اقتصاد ایران را تهدید کرده است. این پدیده شوم درکنار از بین بردن میلیون‌ها فرصت شغلی در داخل کشور ضربه سنگینی نیز به تولیدکننده‌های داخلی وارد می‌کند. برهمین اساس مبارزه با قاچاق در دولت یازدهم وارد فاز تازه‌ای شد به گونه‌ای که آمار سالانه 25 میلیارد دلار قاچاق به 10 تا 15 میلیارد دلار در زمان حاضر کاهش یافته است.

تولید نفت از ۴ میلیون بشکه می‌گذرد

در کنار کاهش صادرات روزانه نفت خام به زیر یک میلیون بشکه (درحالی که صادرات روزانه 2/2 میلیون بشکه بود) در سال‌های انتهایی دهه 80 و ابتدایی دهه 90 شمسی، تولید نفت خام نیز افت شدیدی را تجربه کرد. برای جبران این افت شدید که مهم‌ترین منبع درآمدی کشور را تحت تأثیر قرارداده بود، دولت یازدهم بازگرداندن تولید و صادرات نفت به پیش از دوران تحریم را در دستور کار قرارداد. تولید نفت خام از 2/7 میلیون بشکه در روز متوسط تولید 5 ماهه نخست سال 1392 به 3/8 میلیون بشکه در روز در خرداد 1395 و نزدیک شدن به حدود میزان تولید پیش از تحریم‌ها افزایش یافته است.

 برابری با قطر در پارس جنوبی

بهره‌برداری کامل از فازهای 12، 15 و 16 و 17 پارس جنوبی که جمعاً حدود 160 میلیون مترمکعب در روز به ظرفیت پالایشی و حدود 140 میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید گاز کشور افزود یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت یازدهم دراین بخش بود که همچنان و تا بهره برداری کامل از فازهای در دست اجرا ادامه خواهد داشت. بدین ترتیب میزان برداشت گاز از میدان پارس جنوبی که در سال 1391 به طور متوسط برابر با 241 میلیون متر مکعب در روز بود، در سال 1394 با حدود 50 درصد افزایش به رقم 356 میلیون متر مکعب بالغ شد و سهم برداشت گاز از این میدان نسبت به کل تولید گاز   از 7/7 درصد در سال 91 به 50 درصد در سال 1394 افزایش یافت.

 افزایش 10 درصدی تولید خودرو

صنعت خودرو به‌عنوان یکی از صنایع مادر که با صنایع بسیاری ارتباط مستقیم و غیرمستقیم دارد، در رشد تولید ناخالص داخلی کشور سهم بیش از 2 درصدی دارد. با وجودی که این صنعت در سال‌های اخیر بواسطه رکود اقتصادی دچار ضعف شده و با افت تولید مواجه شده بود، اما از سال 1394 یک بار دیگر این صنعت به رونق تدریجی بازگشت. طبق تازه‌ترین آمارهای وزارت صنعت تا پایان مرداد ماه سال‌جاری در مجموع تولید انواع خودرو در کشور 10/2 درصد رشد داشته است.

خودکفایی بنزین پس از 36 سال

خودکفایی بنزین پس از 36 سال و تبدیل ایران به صادرکننده فرآورده‌های نفتی برای نخستین بار در 100 سال اخیر رکورد دیگری است که از دولت یازدهم برجای مانده است. هرچند خودکفایی بنزین از ابتدای سال آینده کلید می‌خورد و پس از 36 سال واردات ایران را در تولید بنزین از خارج بی‌نیاز می‌کند، ولی صادرات روزانه 500 هزار بشکه فرآورده نفتی شامل گازوئیل، نفت سفید، مازوت و گاز مایع که از امسال آغاز شده است رکورد جداگانه‌ای محسوب می‌شود.

تثبیت نرخ ارز و بازار

از سال 1384 به بعد بازار ارز وارد دوران پرنوسانی شد؛  دورانی که در ابتدای دهه 90 وارد دوره بحرانی تری شد به طوری که قیمت‌ها تنها چند دقیقه پایدار بود و بسرعت تغییر می‌کرد. این نوسان شدید ارزهای خارجی پایه‌های اقتصادی و فعالیت فعالان اقتصادی را تحت تأثیر قرارداده و درواقع پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد را ناممکن کرده بود. اما با روی کارآمدن دولت یازدهم از همان روزهای نخست، بازار ارز وارد فاز آرامش و ثبات شد به گونه‌ای که تا همین اواخر نوسان قیمتی ارز در حد 10 درصد بود که نوسان قابل قبولی برای اقتصاد ایران است.