جولان فرانسوی‌ها در بازار خودرو ایران

مرور تجربه همکاری با خودروسازان فرانسوی‌ نشان می‌دهد که همواره مقابل داخلی سازی قطعات در ایران مقاومت کرده‌اند و در عین حال حتی برای مونتاژکاری محصولاتشان نیز اجازه این کار را برای خودروهای قدیمی خود به خودروسازان ایرانی داده‌اند. در مقابل از تولید محصولات جدیدشان حتی به صورت مونتاژکاری در ایران جلوگیری کرده و این خودروها را به صورت ساخته شده به ایران وارد می‌کنند و به این ترتیب از پوشش تعرفه‌ای مناسب در واردات خودروهایشان برخوردار شده و می‌توانند به راحتی در بازار خودروهای وارداتی ایران رفت و آمد کنند.

پژو 206 و پژو 405 دو محصول قدیمی و از رده خارج فرانسوی‌هاست که تولید آن همچنان در ایران ادامه دارد و با وجود مخالفت مردم با ادامه تولید این محصولات قدیمی و تأکید مصرف کنندگان بر جایگزینی خودروهای جدید و به روز به جای این خودروها، ایران خودرو حاضر به توقف تولید آنها نیست و این دو خودرو همچنان به عنوان گاو شیرده فرانسوی‌ها روی خط تولید خودروساز ایرانی قرار دارند.

در کنار این محصولات قدیمی، تولید تندر 90 طی سال‌های اخیر نیز در دستور کار ایران خودرو و پارس خودرو قرار داشته و این در حالی است که خودکفایی چندانی در تولید قطعات این محصول نیز صورت نگرفته و همچنان در تأمین قطعات اصلی وابسته به واردات هستیم.

* سوداگری فرانسوی‌ها در بازار ایران ادامه دارد

در این میان، با وجود خروج یک شبه مدیران پژو از ایران در شرایطی که صنعت خودرو کشورمان تحریم شد، به محض نهایی شدن موضوع برجام خودروسازان فرانسوی زودتر از دیگر خودروسازان خارجی، خود را به تهران رساندند و مقدمات امضای قراردادهای جدید را فراهم کردند، قراردادهایی که همچنان بوی سوداگری در بازار پرعطش خودروی ایران را می‌دهد.

امضای قرارداد پژو و ایران خودرو برای تولید 3 محصول قدیمی پژو 208، پژو 2008 و پژو 301 در کنار تولید پژو 207 قدیمی، اولین گام فرانسوی‌ها برای حضور دوباره در بازار خودروی ایران بود و پس از آن شاهد امضای قرارداد سیتروئن و سایپا و واگذاری نیمی از سهام کارخانه سایپا کاشان به سیتروئن بودیم.

مذاکرات سایپا و سیتروئن برای تولید محصولی با نام الیزه در حالی صورت گرفته که در واقع الیزه و پژو 301 (محصول مورد توافق ایران خودرو و پژو) بر روی یک پلت‌فرم مشترک به نام PF1 تولید می‌شوند.

در کنار این مسئله، تولید ساندرو بر روی پلت فرم تندر90 نیز در خطوط تولید خودروسازان ایرانی ادامه دارد که هنوز قطعه سازان ایرانی نتوانسته اند سهم زیادی در آن داشته باشند.

همچنین بحث‌هایی نیز مبنی بر تولید مدل‌های دیگر محصولات رنو در ایران مطرح بود که ظاهراً اتفاق خاصی در این بخش‌ها هم نیفتاده است.

در چنین شرایطی بحث واگذاری شرکت بن‌رو سایپا به رنو مطرح است و به این ترتیب حضور فرانسوی‌ها در صنعت خودرو ایران ریشه‌دارتر خواهد شد.

* سودجویی تعرفه‌ای رنو در بازار خودروهای وارداتی

در کنار سودجویی تمام نشدنی فرانسوی‌ها باید به حضور آنها در بازار خودروهای وارداتی نیز توجه داشت، حضوری که روز به روز در حال تقویت است.

جدیدترین اتفاق در این خصوص به رونمایی از رنو تلیسمان مربوط می‌شود که قرار است به زودی به بازار ایران عرضه شود. این خودرو محصول تقریباً به روز شرکت رنو است که به اندازه خودروهای دیگر فرانسوی عرضه شده در ایران قدیمی نیست و عمر کمتری در مقایسه با آنها از نظر تولید در فرانسه دارد.

قرار است این خودرو به ایران وارد شود و برنامه‌ای برای تولید آن در کشورمان اعلام نشده است. به این ترتیب فرانسوی‌ها فقط به تولید محصولاتی در ایران تمایل نشان می‌دهند که اصولاً خودروی به روز و جدیدی نباشد، وگرنه ترجیح می‌دهند خودروهایشان را به صورت CBU وارد ایران کنند و سود بیشتری را کسب کنند.

در عین حال، با توجه به واردات قطعات برای تولید خودروهای دیگرشان در ایران، به نظر می رسد در واردات خودروهای ساخته شده نیز از برخی تخفیف‌های تعرفه‌ای برخوردار شوند و در نتیجه سود بیشتری به جیب می‌زنند.

این در حالی است که هیچ برنامه‌ای برای تولید داخلی خودروهای وارداتی پیش از واردات آنها ارائه نمی شود و اصولاً رنو تعهدی به تولید این خودروها در داخل ندارد.

رنو تلیسمان جدیدترین محصول وارداتی رنو به ایران است که طی روزهای اخیر رونمایی شد و قرار است تا پایان سال، هزار دستگاه از این خودرو در ایران عرضه شود. طبق اعلام مدیران نگین خودرو، قیمت تلیسمان از 165 میلیون تومان شروع شده و تا 179 میلیون در آپشن‌های مختلف خواهد رسید.

در چنین شرایطی، قیمت رنو تلیسمان در بازار فرانسه 30 هزار و 875 دلار است که با احتساب نرخ دلار آزاد 3500 تومانی، معادل 108 میلیون تومان می‌شود. این مسئله نشان می‌دهد که اگر تعرفه واقعی واردات خودرو در مورد این محصولات اعمال شود، قیمت آن تقریباً دو برابر نرخ محصول در بازارهای خارجی خواهد بود که البته هزینه‌های جانبی را نیز باید در نظر داشت.

در این وضعیت به نظر می‌رسد نظارت دقیق و شفافی بر عملکرد شرکت‌های خارجی در بازار خودرو کشورمان وجود ندارد و ایران به جولانگاهی بزرگ برای آمد و شد خودروهای خارجی و سودجویی برخی افراد شده است.