بحران آب سال هاست ایران را تهدید می کند. وضعیتی که در نتیجه سوء مدیریت منابع آبی کمیاب کشور تشدید شده است. تنها در طی چند سال آینده، سازمان آب و فاضلاب ایران ممکن است دیگر نتواند آب شرب مورد نیاز شهرهای پرجمعیت کشور نظیر تهران را تامین نماید.
جمعیت تهران در طی یک دهه گذشته به حدی افزایش یافته که حمید چیتچیان، وزیر نیروی ایران نسبت به ناتوانی در تامین آب سالم و بهداشتی آشامیدنی برای ساکنان پایتخت هشدار داده است.
جمعیت تهران هم اکنون حدود 12 میلیون نفر است. چیتچیان گفته: «مشکل کمبود آب در تهران بسیار جدی است و باید به صورت فوری برای آن فکری شود.»
برخی نشانه ها در حال پدیدار شدن است. بر اساس گزارش ها، تعداد رو به افزایشی از شهروندان تهرانی در حال مواجه شدن با مشکل کمبود فشار آب هستند. مردمی که در طبقات سوم به بالای آپارتمان ها زندگی می کنند، ناگزیرند برای استفاده از آب لوله کشی شده، از پمپ های آب قوی استفاده کنند که آب را از لوله های شهری می مکند. نصب پمپ های آب در آپارتمان های شهر تهران موجب تشدید افت فشار شده و وضعیت را برای شهروندانی که از پمپ استفاده نمی کنند دشوارتر ساخته است.
استفاده از پمپ آب اکنون به نحوی گسترش یافته که کارشناسان آب به شهروندان توصیه می کنند تا برای به حداقل رساندن تاثیر پمپ ها بر فشار آب، تانکرهای آب کوچکی را در پشت بام خانه هایشان تعبیه کنند. بر اساس گزارش رسانه های ایرانی، فشار آب در هفته های اخیر در برخی مناطق به میزان 30 درصد کاهش یافته است.
بسیاری از کارشناسان معتقدند ناتوانی مدیران شهری در تامین زیرساخت های مورد نیاز ساختمان های مسکونی در شهر تهران است که موجب بروز بحران آب در این شهر شده است.
تنها در عرض 5 سال، پیمانکاران مجوز لازم برای ساخت 880 هزار واحد مسکونی را از شهرداری تهران دریافت کرده اند. به گفته مقامات رسمی، این تعداد معادل یک سوم کل واحدهای مسکونی است که قبلا در این شهر احداث شده بودند. اگر این رشد سریع تعداد واحدهای مسکونی ادامه پیدا کند، تهران با مشکلات عمیقی در زمینه تامین آب شرب مورد نیاز مواجه خواهد شد.
کارشناسان پیشنهاد می کنند به عنوان راه حلی کوتاه مدت برای این وضعیت، ظرفیت سیستم لوله کشی آب افزایش یابد. اما در دراز مدت، به دولت توصیه می شود که از مدیریت انفعالی به مدیریت فعالانه روی بیاورد.
کاوه مدنی، یکی از کارشناسان حوزه مدیریت زیست محیطی در مرکز سیاستگذاری زیست محیطی امپریال کالج لندن در این باره گفت، وضعیت فعلی مدیریتی باید مورد بازنگری جدی قرار گیرد. وی همچنین از دولت خواست تا به شهروندان ایرانی آموزش دهد تا به تغییر الگوی مصرف آب کمک کنند. در حال حاضر، سرانه مصرف آب در ایران دو برابر متوسط جهانی است.
رئیس اداره محیط زیست شهر تهران هشدار داده که به احتمال فراوان، تهران به جیره بندی آب نیاز دارد. وی اضافه کرد: «ایران در حال نزدیک شدن به فهرست 10 کشور دارای کمترین میزان بارندگی سالیانه در جهان است. بحران آب جدی است و جیره بندی آب در تهران خیلی زود آغاز خواهد شد.» وی همچنین هشدار داد که 350 میلیون متر مکعب از آبهای سطحی درتهران توسط فاضلاب آلوده شده و برای مصرف مناسب نیست.
مدیریت آب مدت ها از سوی شهرداری تهران، وزارت نیرو و وزارت راه شهرسازی ایران مورد غفلت واقع شده است. شهرداری تهران زیرساخت های لازم برای رشد جمعیت تهران را فراهم نساخته، در حالی که وزارت راه و شهرسازی نتوانسته جلوی ساخت و ساز بی رویه مجتمع های مسکونی چندین واحدی را بگیرد. در این وضعیت، تنها برنامه ریزی صحیح و اتخاذ رویکردی ماهرانه در زمینه مدیریت آب می تواند تهران و دیگر شهرهای بزرگ را از این بحران مرگبار نجات دهد.
