وام ازدواج طی چند سال اخیر به یکی از چالش های اساسی بخش تسهیلات دهی بانک ها تبدیل شده و این بار با افزایش وام ازدواج به ۱۰ میلیون تومان با مصوبه مجلس، بانک مرکزی برای اینکه خود را از زیر بار فشارها خلاص کند، به ظاهر و بر روی سامانه ثبت نام وام ازدواج، مبلغ وام قرض الحسنه آن را به ۱۰ میلیون تومان افزایش داده است.
هنوز خبری از وام ۱۰ میلیونی ازدواج نیست
این در حالی است که شعب همانند سایر موارد کار خود را می کنند و بدون توجه به سامانه ثبت نام ازدواج همان مبلغ وام ۳ میلیون تومان قبلی را می پردازند و هنوز خبری از پرداخت وام ۱۰ میلیونی نیست. باجه نشینان می گوید که هنوز بانک مرکزی بخشنامه ای مبنی بر افزایش مبلغ وام ازدواج به ۱۰ میلیون تومان به آنها صادر نکرده است و بنابراین شعب بر اساس همان بخشنامه قبلی عمل می کنند.
اقدام بانک مرکزی نسبت به بارگذاری مبلغ ۱۰ میلیون تومان به جای ۳ میلیون تومان در سامانه از هفته گذشته پس از ابلاغ لایحه بودجه سال جاری، انجام شد. این در حالی است که بانک ها حتی همان مبلغ ۵ میلیونی وام ازدواج را هم که پیش از آن بانک مرکزی آن را الزام کرده بود، اجرایی نکردند و بر این اساس بانک مرکزی این موضوع را از حالت الزام خارج و اعلام کرد که بانکهایی که می توانند وام ۵ میلیونی را به هر یک از زوجین بپردازند که البته این اتفاق هم نیافتاد.
یکی از کارکنان شعبه بانکی که مسئول بخش تسهیلات است درباره دلیل عدم پرداخت وام ۱۰ میلیونی با وجود اینکه بانک مرکزی آن را در سامانه ثبت نام درج کرده است، گفت که در حال حاضر تعداد افرادی که در نوبت دریافت وام قرض الحسنه مذکور هستند، بسیار بالا است و همان مبلغ ۳ میلیون تومان هم با سختی پرداخت می شود.
بانکی‌ها: به خودمان هم وام نمی دهند!
وی افزود: بانکها چطور می توانند به هر یک از زوجین ۱۰ میلیون تومان و در مجموع ۲۰ میلیون تومان وام قرض الحسنه ازدواج بدهند، در حالیکه حتی به کارکنان خود ۵ میلیون تومان وام قرض الحسنه نمی دهند! از سوی دیگر مبلغ اقساط این وام با سود ۴ درصد چگونه باید محاسبه شود، یعنی این منطقی است که در ماه مثلا ۸۰۰ هزار تومان بازپرداخت شود!
یکی از جوانان متقاضی وام ازدواج که از اسفندماه سال گذشته در سامانه ثبت نام کرده است، در این رابطه گفت: با وجود اینکه در اواخر سال ۹۴ در سامانه ثبت نام کرده ام اما در اردیبهشت ماه امسال درخواست بنده مورد رسیدگی قرار گرفته و با گذشت حدود سه ماه هنوز هیچگونه پیامکی مبنی بر تعیین بانک و یا موافقت با درخواست وام ارسال نشده است.
وی افزود: با افزایش این وام در سامانه بانک مرکزی با اقدام مجلس قبلی، این امیدواری ایجاد شد که می توانیم از وام قرض الحسنه بیشتری برای شروع زندگی مشترک بهره مند شویم، اما حال با گذشت این مدت زمان تقریبا نسبت به افزایش وام و دریافت به موقع آن دچار تردید شده ام.
۲۵ بانک وام ۳ میلیونی می دهند
بررسی های بیشتر حاکی از این مطلب است که به جز یک بانک خصوصی هنوز هیچ بانک دیگری، پرداخت وام ۱۰ میلیون تومانی را در دستور کار خود قرار نداده است. این در حالی است که هم اکنون ۲۶ بانک دولتی و خصوصی و موسسه اعتباری در این سامانه عضو هستند.
ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی با اظهار امیدواری نسبت به اینکه فرآیند دریافت وام ازدواج تسهیل شود، گفت: واقعیت این است که نظام بانکی با محدودیت منابع مواجه است و در حال حاضر در پرداخت همان وام ۳ میلیونی ۴۵۰ هزار نفر در صف هستند، این درحالی است که ما نمی خواهیم شرمنده مردم شویم.
وی در خصوص مخالفت نظام بانکی با پرداخت وام ۱۰ میلیونی ازدواج که مصوب مجلس است، گفت: اگر قبل از تصویب این طرح در مجلس برخی همکاران نظام بانکی اظهار نگرانی می کردند، به این دلیل بود که نارضایتی بیشتری ایجاد نشود. سیف از برنامه ریزی بانک مرکزی در خصوص آغاز پرداخت وام ۱۰ میلیونی ازدواج خبر داد و اظهار امیدواری کرد که شیوه های اجرایی به نحوی باشد که منجر به نارضایتی نشود.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: در سال‌های گذشته در مقاطعی بانکها کمتر از قرض الحسنه ای که به‌عنوان پس انداز دریافت می کردند، به تسهیلات ازدواج اختصاص می دادند، یعنی از محل سپرده های قرض الحسنه به سایر بخش‌ها تسهیلات می دادند. بانک مرکزی نسبت به این موضوع حساس شد و جلوی این کار بانکها را گرفت و الان کاملا این موضوع را کنترل می کند. هیچ بانکی دیگر حق ندارد از محل قرض الحسنه تسهیلات بانکی به سایر بخش‌ها بدهد.
این بار چه کسی برای پاسخگویی به مجلس خواهد رفت؟
به هر حال اجرایی شدن این بند از مصوبات قانون بودجه یکی از بخش های مهمی است که مردم نسبت به اجرای آن انتظارات بیشتری دارند تا جائیکه در مجلس قبلی عدم پرداخت وام ازدواج طیب نیا وزیر اقتصاد را برای پاسخگویی به مجلس کشانده بود.
مسئولان بانک مرکزی گرچه پیش از این بارها اعلام کرده اند که ملزم به اجرای این قانون هستند، اما از سوی دیگر می گویند که اعتباری برای انجام این برنامه ندارند و ممکن است که با اجرایی شدن چنین برنامه ای، افراد در نوبت و صف بیشتر شوند و مدت زمان دریافت وام هم طولانی تر گردد.
غلامرضا مصباحی مقدم به عنوان طراح این پیشنهاد گفته است: در سال ۸۹ تعداد ۹۰۰ هزار ازدواج به ثبت رسیده که این رقم در سال ۹۴ به ۶۸۰ هزار مورد کاهش یافته است. در حال حاضر ۱۲ میلیون نفر جوان مجرد و در سن ازدواج در کشور وجود دارد که ۴ میلیون نفر آنها بالای ۲۸ سال سن دارند.
وی افزود: طبق آمار بانک مرکزی ۱۰۲ هزار میلیارد تومان منابع قرض الحسنه موجود است که ۳۶ هزار میلیارد تومان آن پس انداز و ۶۲ هزار میلیارد تومان آن نیز جاری است. بنابر این می توان از این محل وام ازدواج جوانان را از ۳ میلیون تومان به ۱۰ میلیون تومان ارتقاء داد.
به نظر می رسد که بانک مرکزی به ظاهر قانون را اجرایی کرده و هیچ الزامی برای شعب برای افزایش سقف وام به ۱۰ میلیون تومان وجود ندارد. بانکی ها نیز فارغ از نگرانی های بسیاری از جوانان در صف همچنان کار خود را می کنند.
