ماجرای آلودگی برنج‌های ایرانی قصه تازه‌ای نیست؛ هر چند سال یک بار داستان برنج‌های آلوده‌ای که مدتی بر سر سفره ایرانی می‌نشیند، رسانه‌ای می‌شود اما در نهایت اخبار گاهی به تکذیب و گاهی به انتشار اخبار برخورد و معدوم شدن این برنج‌ها ختم می‌شود. این بار هم رئیس سازمان غذا و دارو از آلودگی 20 درصد برنج‌های انبار شده و پلمب پنج انبار بزرگ برنج به دلیل آلودگی خبر داد. برنج‌هایی که بنا به اظهار دیناروند هنوز به سفره‌های مردم نرسیده بودند اما اگر کسی فکر می‌کند این برنج‌ها در بازار توزیع شده است، مستنداتش را ارائه دهد.
ماجرای آلودگی برنج از زمانی آغاز شد که با گران شدن برنج ایرانی سر وکله برنج‌های هندی و پاکستانی در سفره ایرانی پیدا شد. این برنج‌ها ارزان‌تر و خوش قد و قواره بودند اما چندی نگذشت که معلوم شد به سمومی نظیر آرسنیک و فلزات سنگین آلوده‌اند. سال 88 بود که پرونده برنج‌های آلوده با مهر تأیید استاندارد تهران آنچنان جنجالی شد که مجلس هم به این پرونده ورود کرد و حتی برخی از نمایندگان برای بررسی آلودگی برنج‌های هندی راهی سرزمین مهاراجه‌ها شدند. با وجود این پس از مدتی ماجرا بی‌آنکه به نتیجه خاصی برسد فروکش کرد و بازار داغ توجیه و تکذیب ماجرا را پایان داد. سال 92 دوباره این پرونده باز شد و در نهایت با اظهار‌نظرهای ضد و نقیض مسئولان پایان یافت. حالا دوباره ماجرای برنج‌های آلوده مطرح است، آن هم برنج آلوده و تاریخ‌مصرف گذشته دولتی. رسول دیناروند رئیس سازمان غذا و دارو در حاشیه همایش کشوری آزمایشگاه‌های برتر گفت: سلامت 20 درصد برنج‌های آزمایش شده در انبارها تأیید نشده که این میزان زیادی است و حد اقل پنج انبار بزرگ در این زمینه پلمب شده است.
تأیید سلامت 80 درصد برنج‌ها
بنا به تأکید وی، برنج‌های موجود در انبارها آزمایش شده و سلامت 80 درصد این برنج‌ها تأیید شده و امکان مصرف آنها وجود دارد. رئیس سازمان غذا و دارو اظهار داشت: بر اساس اطلاعاتی که داریم برنج‌های آلوده وارد بازار مصرف نشده ولی اگر کسی در این زمینه مدرکی ارائه دهد آن را بررسی می‌کنیم. دیناروند خاطرنشان کرد: انبار برنج کرمانشاه نیز به دلیل آلودگی پلمب شده و ذخایر برنج موجود در آن ممنوع‌الخروج است. وی پیش از این نیز در برابر رسانه‌ای شدن خبر توزیع برنج‌های آلوده دولتی از برخورد جدی با توزیع‌کنندگان برنج‌های آلوده خبر داده بود.
وزیر بهداشت، هر نوع تقلب در حوزه غذا و دارو را راهزنی خواند و گفت: در دنیای امروز این کار زشت‌ترین کار است، چراکه مردم بابت آن، اعتماد و پول پرداخت می‌کنند.
فروش برنج‌های آلوده به هیئت‌ها با تمدید تاریخ انقضا
اظهارات دیناروند و وزیر بهداشت در حالی است که براساس خبر منتشر شده، محموله‌های متعدد برنج وارداتی تاریخ مصرف گذشته از انبارهای شرکت غله و خدمات بازرگانی متعلق به شرکت بازرگانی دولتی ایران در برخی استان‌ها بارگیری شده بود و در سال جاری در برخی نقاط کشور توزیع و تعدادی از این محموله‌ها هم کشف شده است. مبدأ این برنج‌های وارداتی هند، تایلند، اروگوئه، آرژانتین، امریکا و برخی کشورهای دیگر گزارش شده است. بر اساس اسناد منتشر شده از سوی خبرگزاری تسنیم دی‌ماه سال گذشته طی نامه‌ای به سرپرست اداره کل هماهنگی توزیع و فروش شرکت بازرگانی دولتی، با درصدی از کاهش قیمت فروش برنج‌های در حال انقضا موافقت می‌شود. در این نامه پیشنهاد شده برنج‌ها به‌صورت سبدی فروخته شود، مثلاً برنج اروگوئه که مورد کشش بازار است، کنار برنج‌های دارای محدودیت انقضا قرار گیرد. طبق اطلاعات منتشر شده، مدیرعامل یکی از شرکت‌های غله و خدمات بازرگانی با وجود نامه‌نگاری درباره ممنوعیت فروش برنج‌های هندی 1121 با برند سانیدو، اواخر مهرماه امسال در نامه‌ای به شرکت بازرگانی دولتی با توجه به درخواست خرید برنج در ماه‌های محرم و صفر خواستار ابلاغیه جدید این شرکت برای فروش این برنج‌ها شد.
همچنین شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه6 هم در نامه‌ای به شرکت بازرگانی دولتی با وجود تأکید وزارت بهداشت بر توقیف برنج‌های تاریخ مصرف گذشته شرکت بازرگانی دولتی، خواستار دستور جدید این شرکت برای رفع توقیف و فروش برنج‌های تاریخ گذشته شده بودتا از ضرر و زیان به اموال دولتی جلوگیری شود.
طی جلسه‌ای در 31 شهریورماه سال جاری در شرکت بازرگانی دولتی، موضوع اتمام تاریخ انقضای برنج‌های موجود در انبار و تلاش حوزه بازرگانی داخلی برای تمدید تاریخ آن مطرح می‌شود که نهایتاً اول آذر 94 برای آخرین بار و به‌مدت سه ماه تمدید می‌شود.
وضعیت نامشخص 108 میلیارد پول دولت و سلامت ملت
این در حالی است که اداره کل نظارت و ارزیابی فرآورده‌های غذایی وزارت بهداشت اواخر مهرماه امسال در نامه‌ای به معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، خواستار صدور دستور توقیف تمامی محموله‌های برنج تاریخ مصرف گذشته متعلق به شرکت بازرگانی دولتی در تمامی استان‌ها شده است.
بر این اساس این محموله‌ها تا زمان تعیین تکلیف قانونی، اجازه رفع توقیف، جابه‌جایی، عرضه و فروش را نداشتند. معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت همچنین بخشی از برنج‌های موجود در انبارهای شرکت غله و خدمات بازرگانی یکی از استان‌ها را به‌دلیل بالا بودن بیش از حد استاندارد سرب و کادمیوم موجود در آنها غیر قابل مصرف اعلام کرد که این گزارش به وزیر صنعت هم اعلام شد. دانشگاه علوم پزشکی که آزمایشات مورد نظر را انجام داده، همچنین تصریح کرده که برنج‌های شرکت غله و خدمات بازرگانی غیرقابل مصرف است.
از سوی دیگر چک‌های فروش ترهینی برنج در سال 93 توسط شرکت بازرگانی دولتی به‌رغم دو بار تمدید سه‌ماهه باز هم برگشت خورده است و تکلیف بیش از 108 میلیارد تومان پول دولت مشخص نیست، حتی پای سازمان بازرسی و دیوان محاسبات کشور نیز به این پرونده باز شده است.
ظاهراً تاکنون چندین بار مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در خصوص توزیع برنج‌های تاریخ مصرف گذشته با مسئولان شرکت بازرگانی دولتی مکاتبه کرده و خواستار پاسخگویی شدند که خبری از این پاسخگویی در دست نیست.
برنج تاریخ گذشته در سفره
هر چند رئیس سازمان غذا و دارو تأکید دارد برنج‌هایی که با مجوز این سازمان توزیع شده‌اند حتماً تأییدیه آزمایشگاه مرجع را دارند اما اخبار و شنیده‌ها حکایت از ادامه تلاش‌ها برای تبدیل برنج‌های تاریخ انقضا گذشته دولتی به پول و توزیع آن با تغییر بسته‌بندی و برند و حتی به شکل فله‌ای حکایت دارد. برنج‌هایی که شاید در قالب غذای نذری یا غذای خانگی یا رستورانی بر سر سفره ما هم آمده باشد.
