گرانی‌های اخیر در ایران، که به سرعت و به طور مداوم افزایش می‌یابد، باعث شده‌اند تا مردم به وضوح فشار زیادی را تحمل کنند. قیمت‌ها به طور روزانه و هفتگی افزایش پیدا کرده‌اند، به طوری که دیگر نیاز به آوردن مثال‌های متعدد از گران شدن اقلام مختلف نیست. در ماه‌های گذشته، کالاهایی مانند نان، لبنیات، داروها، اقلام پروتئینی، سیب‌زمینی و گوجه فرنگی به طور مستمر گران شده‌اند. به عنوان نمونه، قیمت کره پاستوریزه 100 گرمی در سه ماه گذشته از 38 هزار تومان به 60 هزار تومان افزایش یافته و بیش از 57 درصد رشد داشته است.
در آذرماه، داروها نیز تحت تاثیر سیاست حذف یارانه‌های تولید، تا 400 درصد گران شدند. سایر کالاها مانند روغن خوراکی نیز مجوز افزایش قیمت دریافت کردند و در دی ماه، قیمت روغن خوراکی مصرف خانوار 15 درصد و قیمت روغن صنفی 21 درصد افزایش یافت.
مرکز آمار ایران نیز اعلام کرده است که در دی ماه 1403، بیشترین فشار تورمی بر کالاهای خوراکی وارد شده است. تورم ماهانه این اقلام در این ماه به 2.9 درصد رسید که نسبت به آذر 2 درصد افزایش داشت. همچنین، تورم نقطه به نقطه به 31.8 درصد رسید، یعنی خانوارها در دی ماه 1403 نسبت به دی ماه 1402، برای یک سبد یکسان از کالا و خدمات، 31.8 درصد بیشتر هزینه کرده‌اند.
یکی از نتایج این تورم افسارگسیخته، کاهش شدید قدرت خرید دستمزدها در مقایسه با قیمت‌های روز است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ده سال گذشته، قدرت خرید دستمزدهای کارگران به شدت کاهش یافته است. در سال 1393، حداقل دستمزد کارگران 81 درصد قیمت یک سکه تمام بهار آزادی بود، اما در سال 1403، این نسبت به تنها 18 درصد کاهش یافته است. به عبارت دیگر، یک کارگر امروز تنها قادر به خرید 18 درصد یک سکه طلا با دستمزد ماهانه خود است.
این کاهش قدرت خرید نشان‌دهنده سقوط تاریخی دستمزدهاست. برای حفظ قدرت خرید مشابه سال 1393، امروز یک کارگر باید حداقل 48 میلیون تومان حقوق دریافت کند، اما در حال حاضر، حقوق کارگران تنها حدود 10 میلیون و 900 هزار تومان است. این شکاف قابل توجه میان درآمد و هزینه‌ها، وضعیت معیشتی کارگران را به شدت دشوار کرده است و بسیاری از آنها به شدت تحت فشار مالی قرار دارند.
فعالان کارگری همچنین تأکید می‌کنند که برای تأمین نیازهای اساسی مانند اجاره خانه، خوراک، دارو و سایر ضروریات، دستمزد کارگران باید حداقل 30 میلیون تومان باشد، حتی برای زندگی ساده در شهرهای متوسط. در کلانشهرها، این مبلغ باید حتی بیشتر باشد تا یک زندگی حداقلی امکان‌پذیر باشد.
